Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 25 kwietnia 2024

W krainie Wojennego Młota: Luty 2024
Mimo dodatkowego dnia tegoroczny luty nie obfitował w nadmiar warhammerowych nowinek.
PRL w kryminale: Femme fatale za kierownicą
„Zaczęło się w Zakopanem” to pierwsza – z dotychczas znanych – gazetowa „powieść milicyjna” Pawła Borysa Henelta, która nie ukazała się na łamach „Słowa Powszechnego”. I pierwsza, w której jako główny bohater nie pojawia się Wiktor Zaruba, chociaż nie brakuje w niej jego najbliższych współpracowników. Pod nieobecność majora na najważniejszego funkcjonariusza MO wyrasta porucznik Zbigniew Madej.
Reacher: Sez. 2. odc. 1. Specjalna grupa śledcza na celowniku
Twórcy serialu nie zdecydowali się na ekranizowanie powieści Lee Childa po kolei, gdyż drugi sezon przedstawia wydarzenia z jedenastej w cyklu „Elity zabójców”. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania – oprócz atrakcyjnej sensacyjnej fabuły – jest zaś możliwość lepszego poznania przez widzów przeszłości Jacka Reachera.
Niekoniecznie jasno pisane: Superheroizm psychodeliczny
Najsłynniejszą superbohaterską grupą mutantów Marvela od zawsze była i jest X-Men. Tego nikt nie podważa, w końcu Chris Claremont (ale nie tylko) wywindował pod koniec dwudziestego wieku popularność Cyclopsa i spółki na poziom niespotykany. Ale oprócz X-Men istniały i istnieją też inne grupy – dziś zajrzymy do najlepszego okresu jednej z nich, drugiej po X-Men według chronologii założenia. Poznajmy Nowych Mutantów z czasów, gdy rysował ich sam Bill Sienkiewicz.
Kulawe konie: Sez. 3. odc. 6. Prawda jak oliwa zawsze na wierzch wypływa
Po raz kolejny mamy okazję się przekonać, że chociaż agenci ze Slough House pod wieloma względami może nie dorównują kolegom z Regent’s Park, to nie sposób odmówić im pomysłowości, odwagi i waleczności (nawet jeśli cechy te nie rozkładają się równomiernie w ich grupie). Nie możemy mieć natomiast pewności, czy porażka Ingrid Tearney spowoduje, że w MI5 rzeczywiście nastąpią zmiany na lepsze.
Niedzielny krytyk komiksów: Można się nią ogolić!
Historia z przygodami pirackimi jest swoistą ciekawostką w dorobku Szarloty Pawel. Artystce kilkukrotnie zdarzyło się tworzyć od nowa swoje historie, ale w przypadku tej opowieści wygląda na to, że były to aż trzy podejścia. W tym tekście skupię się na ostatniej odsłonie, tej z przełomu lat 1982-83, wskazując jednocześnie co ciekawsze różnice w stosunku do wcześniejszych wersji oraz pozwolę sobie na kilka dygresji.
Oblicza strachu
Jak pisać o końcu świata, gdy wszystko wokół nas się rozpada? Można tak jak Eugenia Kuzniecowa, której znakomita powieść „Drabina” została książką roku 2023 w Ukrainie.

Filmy

Magazyn CCXXXV

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

kinowe

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak nowości w minionym tygodniu. Aby zobaczyć wcześniejsze, kliknij.

Zapowiedzi

kinowe

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

dvd i blu-ray

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

Igor Wołoszyn
‹Ja›

EKSTRAKT:	50%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Ja
Tytuł oryginalny	Я
Reżyseria	Igor Wołoszyn
Zdjęcia	Dmitrij Jaszonkow
Scenariusz	Igor Wołoszyn
Obsada	Artur Smoljaninow, Oksana Akinshina, Aleksiej Gorbunow, Anna Michałkowa, Aleksiej Filimonow, Maria Szałajewa, Irina Brazgowka, Michaił Jewłanow, Władimir Sorokalita, Aleksiej Połujan, Roman Radow, Piotr Zajczenko, Oleg Garkusza, Olga Simonowa
Rok produkcji	2009
Kraj produkcji	Rosja
Czas trwania	89 min
Gatunek	dramat
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

East Side Story: W poszukiwaniu straconego czasu, czyli „Ja” w psychiatryku
[Igor Wołoszyn „Ja” - recenzja]

Sebastian Chosiński

Igor Wołoszyn to reżyser z ambicjami. Wielkimi ambicjami. Artystycznymi. Dlatego – na wzór amerykańskich twórców kina niezależnego – kręci filmy, których forma zdecydowanie przerasta treść. Intrygujące, wysmakowane, niekiedy nawet symboliczne sceny najczęściej skrywają niedostatki scenariusza i ogólny brak pomysłu na przesłanie. Chyba wystarczy, by niebawem zostać okrzykniętym reżyserem kultowym? Kto ma wątpliwości, powinien obejrzeć najnowsze dzieło Wołoszyna – dramat psychologiczny „Ja”.

Sebastian Chosiński

East Side Story: W poszukiwaniu straconego czasu, czyli „Ja” w psychiatryku
[Igor Wołoszyn „Ja” - recenzja]

Igor Wołoszyn
‹Ja›

EKSTRAKT:	50%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Ja
Tytuł oryginalny	Я
Reżyseria	Igor Wołoszyn
Zdjęcia	Dmitrij Jaszonkow
Scenariusz	Igor Wołoszyn
Obsada	Artur Smoljaninow, Oksana Akinshina, Aleksiej Gorbunow, Anna Michałkowa, Aleksiej Filimonow, Maria Szałajewa, Irina Brazgowka, Michaił Jewłanow, Władimir Sorokalita, Aleksiej Połujan, Roman Radow, Piotr Zajczenko, Oleg Garkusza, Olga Simonowa
Rok produkcji	2009
Kraj produkcji	Rosja
Czas trwania	89 min
Gatunek	dramat
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Igor Wołoszyn to twórca średniego pokolenia. Urodził się w ukraińskim Sewastopolu trzydzieści pięć lat temu. W młodości grał w zespole Delikatesy, który zaczynał wprawdzie od punk rocka, ale skończył, wykonując muzykę z pogranicza jazzu i psychodelii. Po opuszczeniu murów Jarosławskiego Instytutu Teatralnego został performerem; później studiował jeszcze na wydziale reżyserskim Wszechrosyjskiego Państwowego Instytutu Kinematografii (WGIK). Pierwsze filmy – krótkometrażówki (dokumentalną „Sukę” oraz fabularne „Polowanie na zające”) – zrealizował dla studia filmowego w Jekaterynburgu (dawnym Swierdłowsku). „Guby”, dokument sprzed czterech lat, doczekały się nawet premiery na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Rotterdamie. Pełnometrażowym debiutem Wołoszyna był psychodeliczny dramat „Nirwana” (2008), w mocno zakręconej formie ukazujący – mówiąc w największym skrócie – samotność młodych prowincjuszy w wielkim mieście. Wiosną 2009 roku, na zamówienie Kanału 1, zrealizował on „Olimpus inferno” (2009) – propagandowy dramat wojenny, opowiadający o wybuchu ubiegłorocznego konfliktu zbrojnego pomiędzy Rosją a Gruzją (oczywiście całą winę zrzucający na stronę gruzińską). Kilka miesięcy później, na początku października, swoją kinową premierę miał natomiast trzeci film sewastopolanina – utrzymany w konwencji i stylistyce „Nirwany”, psychologiczny dramat „Ja”. Z jednej strony jest to obraz tematycznie dojrzalszy od debiutu, z drugiej jednak znacznie bardziej rozchwiany emocjonalnie i nieposkładany, co powoduje, że trzeba mieć naprawdę dużo dobrej woli, aby – mimo udziału w filmie całej plejady gwiazd rosyjskiego kina – nie uznać prawie dziewięćdziesięciu minut spędzonych przed ekranem za stracone.

Akcja obrazu Wołoszyna rozgrywa się na kilku płaszczyznach czasowych – w roku 1993 oraz, w retrospekcjach, sześć lat wcześniej, u kresu epoki sowieckiej (choć w niektórych scenach sięga jeszcze głębiej w przeszłość). Bohater „Ja”, Aleksandr, to pochodzący z Sewastopola, a więc rodzinnego miasta reżysera, osiemnastoletni młodzian (którego notabene gra aktor starszy o… osiem lat, co, niestety, natychmiast rzuca się w oczy). Chłopak ma artystyczne ambicje, pisze awangardowe sztuki, w czym wydatnie pomaga mu zdobyte wcześniej doświadczenie, polegające na eksperymentowaniu z alkoholem i narkotykami w latach wczesnej młodości. Pewnego dnia, chcąc uniknąć służby wojskowej, dobrowolnie zgłasza się do miejscowego szpitala psychiatrycznego. Już pierwszego dnia przekonuje się, że popełnił wielki błąd. Sanitariusze od razu bowiem rzucają się na niego brutalnie, rozbierają do naga, mierzą, ważą i dezynfekują, po czym umieszczają we wspólnej sali z innymi pensjonariuszami. Sasza nie ma jednak – wzorem Murphy’ego z „Lotu nad kukułczym gniazdem” (1975) Milosa Formana – najmniejszego zamiaru poddać się opresyjnemu systemowi panującemu w psychuszce i rozpoczyna swoistą grę z lekarzami i pielęgniarzami. Uczy na przykład czubków hitlerowskiego powitania „Sieg, Heil!”, przekonując ich, że tak właśnie powinni reagować na pojawienie się kogokolwiek z personelu zakładu. Prowadzi to oczywiście do częstych konfliktów z sanitariuszami, które kończą się niekiedy ubezwłasnowolnieniem i przepisowymi elektrowstrząsami dla krnąbrnego pacjenta. Czas w psychiatryku upływa Aleksandrowi jednak nie tylko na spiskowaniu; często rozmawia z pensjonariuszami o nurtujących ich problemach, jak również potajemnie wzdycha do młodej i pięknej lekarki Niny. Z biegiem czasu coraz trudniej jest mu jednak oddzielić sen od jawy, rzeczywistość od halucynacji, pojawiających się z powodu zażywanych niegdyś narkotyków i przepisywanych mu obecnie przez terapeutów medykamentów.

Opowieść o Saszy przenika się z historią innego jeszcze bohatera filmu, niejakiego Rumuna, pochodzącego z dalekowschodniego Magadanu narkomana, skazanego na pobyt w szpitalu psychiatrycznym za popełnienie morderstwa. Trafił on do sewastopolskiej psychuszki w latach 80., gdy Aleksandr był zaledwie trzynastoletnim chłopcem, większość czasu spędzającym ze swymi starszymi kolegami pod murami zakładu. Zafascynowany postacią niecodziennego, długowłosego, wystylizowanego na Jezusa Chrystusa i często pojawiającego się w oknie pacjenta, chłopak postanowił poznać jego przeszłość i znaleźć odpowiedź na fundamentalne pytanie: Dlaczego zabił? Również po to dał się zamknąć w tym samym, co on, szpitalu. Historia magadańskiego hipisa, choć wzrusza swym romantyczno-miłosnym uniesieniem, niewiele wnosi do obrazu, sprawiając wrażenie całkowicie sztucznego wtrętu. Na dodatek sposób, w jaki reżyser przedstawił miłosny trójkąt, łączący Rumuna, jego ukochaną Lindę oraz starającego się o jej względy milicjanta Edika, wypada mało przekonująco, mimo że z dużym prawdopodobieństwem można stwierdzić, że w Rosji mogła się jednak wydarzyć. Wołoszyn często tasuje płaszczyzny czasowe. Na pytanie, po co – trudno odpowiedzieć. W jednej chwili widz widzi Saszę poddawanego w szpitalu badaniu, a już chwilę później pojawiają się retrospekcje z życia Rumuna – nie trzeba chyba dodawać, że sceny te w żaden sposób nie są ze sobą logicznie powiązane.

W zasadzie jedna tylko scena filmu pozostawia po sobie naprawdę duże wrażenie – przesłuchanie głównego bohatera przez komisję lekarską, podczas którego jest on zasypywany pytaniami typu: „Piszecie sztuki?”, „Dlaczego świat przedstawiony został w nich tylko w czarnych barwach?”, „Byliście bici w dzieciństwie?” itp. itd. Zdaniem samego reżysera i części krytyków, „Ja” jest obrazem o straconym pokoleniu przełomu lat 80. i 90. ubiegłego wieku, a więc okresu kiedy upadał Związek Radziecki, a rodziła się nowa Rosja. Skoro tak, to czego w takim razie metaforą ma być Rumun, postać żywcem przeniesiona z zupełnie innej epoki? Tęsknotę za czym ma usprawiedliwić jego pojawienie się na ekranie? Może chociaż dla Rosjan symbolika ta będzie czytelniejsza… Reżyser lubi bawić się formą, duży nacisk kładzie też na stylizację kadrów, skrzących się od barw. Chętnie cytuje również filmową klasykę – od wspomnianego już Formana, poprzez Olivera Stone’a (niektóre narkotyczne wizje mogą przywodzić na myśl fragmenty „The Doors”), aż po rodzimych twórców: Aleksieja Bałabanowa (nieszczęśliwie zakochany Edik zdaje się być kolejną inkarnacją kapitana Żurowa z „Ładunku 200”), Kiryła Sieriebriennikowa (vide „Ragin”) czy Karena Szachnazarowa (choć akurat jego „Sala numer 6” powstawała w tym samym czasie, co film Wołoszyna). Niewiele z tego jednak wynika, bo za awangardową formą „Ja” nie kryje się żadne głębsze przesłanie.

Wołoszyn należy do reżyserów wiernych aktorom, z których usług wcześniej korzystał. Dlatego w „Ja” większość ról powierzył artystom znanym już z „Nirwany”. Rolę tytułową zagrał Artur Smoljaninow – moskwianin z rocznika 1983, absolwent Rosyjskiej Akademii Sztuk Teatralnych (RATI), od trzech lat natomiast etatowy pracownik renomowanego stołecznego teatru „Sowriemiennik”. Czytelnikom „Esensji” znany jest on między innymi z kreacji w wojennej „9 kompanii” (2005) Fiodora Bondarczuka, historyczno-przygodowym „Roku 1612” (2007) Władimira Chotinienki oraz thrillerze „Ten, który gasi światło” (2008) Andrieja Libensona. W młodą lekarkę Ninę, do której wzdycha główny bohater, wcieliła się dwudziestodwuletnia Oksana Akinszyna, mająca na koncie główne role w „Siostrach” (1990) Siergieja Bodrowa młodszego, „Wrogu numer jeden” (2007) Aleksandra Kirienki, „Rajskich ptakach” Romana Bałajana oraz „Bikiniarzach” Walerija Todorowskiego (oba z 2008 roku). W ostatnim z wymienionych obrazów spotkała na planie charyzmatycznego Ukraińca Aleksieja Gorbunowa (rocznik 1961), czyli filmowego Rumuna, który dał się już poznać z „Tego, który gasi światło”, „Iluzji strachu” (2008) Kirienki oraz „Przenicowanego świata” (2009) Bondarczuka juniora. Madagańskiego milicjanta Edika zagrał, pochodzący z podmoskiewskiego Krasnogorska, trzydziestotrzyletni Michaił Jewlanow, absolwent Sankt-Petersburskiej Państwowej Akademii Sztuk Teatralnych (SPbGATI), wcześniej współpracujący już z Dmitrijem Mieschijewem („Nasi”, 2004), Mariną Razbieżkiną („Jar”, 2007) oraz Aleksandrem Proszkinem („Żyj i pamiętaj”, 2008); był też rotmistrzem Czaczu w obu filmowych odsłonach „Przenicowanego świata”. Z aktorów młodszego na planie „Ja” pokolenia pojawili się także Masza Szałajewa, pamiętna Alisa z „Rusałki” (2007) Anny Mielikjan, oraz pochodzący z Irkucka Aleksiej Filimonow, partner naszej rodaczki Karoliny Gruszki w „Tlenie” (2009) Iwana Wyrypajewa.

Również w epizodach nie zabrakło znanych postaci. Lekarkę Kalitkę zagrała córka Nikity Michałkowa, Anna, notabene współproducentka filmu („Nasi”, „Żyj i pamiętaj” oraz tegoroczna „Zwariowana pomoc” Borisa Chlebnikowa). W kierowcę karawanu wcielił się Aleksiej Połujan, jeden z ulubionych aktorów Aleksieja Bałabanowa („Ładunek 200” oraz „Morfina”), pensjonariusza o ksywce Czernobylec zagrał natomiast doświadczony Piotr Zajczenko (między innymi „Muzułmanin” Chotinienki oraz „Taras Bulba” Władimira Bortki). W matkę głównego bohatera wcieliła się Irina Brazgowka (rocznik 1954), występująca na scenie od siódmego roku życia, aktorka i piosenkarka, w ostatnich latach znana dzięki kreacjom w serialowym „Doktorze Żywago” (2005) Proszkina oraz horrorze „Martwe córki” (2007) Pawła Ruminowa. Bardzo barwną postacią jest grający pacjenta Chochotuna, urodzony w Leningradzie w 1961 roku, Oleg Garkusza, Rosjanom znany przede wszystkim jako showman rockowo-awangardowego zespołu Aukcyon; dzisiaj robiący również karierę w roli prowadzącego programy w petersburskiej telewizji. Ma też jednak na koncie kilka istotnych kreacji filmowych, na przykład w politycznej tragikomedii Aleksieja Giermana (ojca) „Chrustaliow, samochód!” (1998) czy melodramacie Antona Siwiersa „Huśtawka” (2008). Autorem zdjęć do obrazu Wołoszyna jest czterdziestopięcioletni Dmitrij Jaszonkow, absolwent WGIK-u, który doświadczenie zdobywał jako realizator ponad dwustu reklam i wideoklipów. Współpracował między innymi z zespołem TATU; za teledysk do hitowego „Ja soszła s uma” uhonorowany został nawet MTV Video Music Awards. W fabule zadebiutował, współpracując z Olegiem Pogodinem przy dwóch częściach sensacyjnego obrazu „Rodina żdiot” (2003 i 2005). Później wspomagał swoim talentem Romana Kaczanowa młodszego („Wziat’ Tarantinu”, 2005), Aleksandra Atanesiana („Swołocze”, 2006) oraz Olega Riaskowa („Sługa dwóch panów”, 2007); z Wołoszynem po raz pierwszy zetknął się na planie wspominanej już parokrotnie „Nirwany”.

Ciekawie prezentuje się za to ścieżka dźwiękowa filmu, w której reżyser wykorzystał między innymi piosenki Shocking Blue (nieśmiertelny hit „Venus”), Niny Hagen, Swans, Einsturzende Neubauten, ale również utwory rodzimych artystów – zastrzelonego przed siedmioma laty pieśniarza Michaiła Kruga oraz Michaiła Szufutinskiego. W takim zestawieniu nie przeszkadza nawet zbytnio obecność wielkiego dyskotekowego hiciora z lat 80. ubiegłego wieku – „Marii Magdaleny” w wykonaniu Niemki Sandry (późniejszej, związanej z Enigmą, pani Cretu). „Ja” to film z gatunku tych, nad którymi praca przynosi wiele radości ich twórcom. Niestety, bardzo często w takich przypadkach ta radość tworzenia nie udziela się później widzom.

29 listopada 2009

Komentarze

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Klasyka kina radzieckiego: Said – kochanek i zdrajca
Sebastian Chosiński

24 IV 2024

W trzeciej części tadżyckiego miniserialu „Człowiek zmienia skórę” Bension Kimiagarow na krótko rezygnuje z socrealistycznej formuły opowieści i przywołuje dobre wzorce środkowoazjatyckich easternów. Na ekranie pojawiają się bowiem basmacze, których celem jest zakłócenie budowy kanału. Ten wątek służy również scenarzystom do tego, by ściągnąć kłopoty na głowę głównego inżyniera Saida Urtabajewa.

więcej »

Fallout: Odc. 3. Oko w oko z potworem
Marcin Mroziuk

22 IV 2024

Nie da się ukryć, że pozbawione głowy ciało Wilziga nie prezentuje się najlepiej, jednak ważne okazuje się to, że wciąż można zidentyfikować poszukiwanego zbiega z Enklawy. Obserwując rozwój wydarzeń, możemy zaś dojść do wniosku, że przynajmniej chwilowo szczęście opuszcza Lucy, natomiast Maximus ląduje raz na wozie, raz pod wozem.

więcej »

East Side Story: Czy można mieć nadzieję w Piekle?
Sebastian Chosiński

21 IV 2024

Mariupol to prawdopodobnie najboleśniej doświadczone przez los ukraińskie miasto w toczonej od ponad dwóch lat wojnie. Oblężone przez wojska rosyjskie, przez wiele tygodni sukcesywnie niszczone ostrzałami z lądu, powietrza i morza. Miasto zamordowane po to, by złamać opór jego mieszkańców i ukarać ich za odrzucenie „ruskiego miru”. O tym opowiada dokument Maksyma Litwinowa „Mariupol. Niestracona nadzieja”.

więcej »