Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 26 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Historia RPG (1)

« 1 2 3

Andrzej Lemanowicz

Historia RPG (1)

Powiadomieni o zaginięciu rodzice Dallasa wynajęli 22 sierpnia prywatnego detektywa, Williama W. Deara. W trakcie śledztwa ustalił on, że chłopak grywał z innymi studentami w D&D, i że niektóre ze studenckich sesji odbywały się w systemie tuneli pod uniwersytetem. Dear postawił kilkanaście hipotez dotyczących zaginięcia Egberta, z których trzy miały związek z D&D. Związek ten, jako najbardziej ciekawy i pobudzający wyobraźnię, podchwyciła prasa, która w końcu okrzyknęła Dallasa „pierwszym samobójcą D&D”.
Kiedy sprawa stała się głośna, dwudziestoletni partner niedoszłego samobójcy przestraszył się policji i poprosił go o opuszczenie domu. Późniejsze śledztwo Deara sugerowało, że mężczyzna pomagał Dallasowi przez cały czas jego nieobecności, nawet kiedy ten opuścił już stan Michigan. Stało się to 4 września, kiedy kolejny dorosły ukrywający chłopaka uznał, że dalszy jego pobyt w East Lansing jest niebezpieczny. Któryś z mężczyzn odwiózł Dallasa na dworzec, kupił mu bilet do Chicago i zaopatrzył w pieniądze na dalszą podróż do Nowego Orleanu. Egbert dotarł na miejsce, zaopatrzył się w chemikalia i sporządził cyjanek, którym próbował otruć się w pokoju hotelowym. Ta próba również się nie powiodła, więc chłopak kilka dni włóczył się po ulicach Nowego Orleanu. Jakiś przypadkowo spotkany nowojorczyk znalazł mu pracę na pobliskich polach naftowych, a po czterech dniach namówił do kontaktu z detektywem Dearem. Ten przewiózł chłopaka do rodziny i zobowiązał się nie ujawniać wyników śledztwa przed ukończeniem szkoły przez Douga Egberta, brata Dallasa. Niedoszły samobójca podjął studia na innym uniwersytecie i na krótko poprawiły się jego relacje z rodzicami. W kwietniu 1980 roku ponownie opuścił uczelnię, podjął pracę w sklepie komputerowym i wynajął mieszkanie wspólnie z dwudziestotrzyletnim przyjacielem. 11 sierpnia 1980 roku podjął trzecią próbę samobójczą, strzelając sobie w głowę. W wyniku tego postrzału zmarł 16 sierpnia.
William Dear dotrzymał słowa i opublikował książkę dopiero pięć lat po zdarzeniu19). Niestety, ta zwłoka zaważyła na czarnym wizerunku D&D. Kiedy książka Deara pojawiła się na rynku, sprawa Egberta nie budziła już zainteresowania. W 1981 roku Rona Jaffe napisała fikcyjną opowieść opartą na rewelacjach prasowych, oskarżającą gry fabularne o powodowanie zaburzeń świadomości u młodzieży20), a w rok później na jej podstawie Steven Stern nakręcił film telewizyjny z Tomem Hanksem w roli głównej.
Zanim jeszcze film ukończono, nastąpiła druga tragedia. W czerwcu 1982 roku nastolatek z Richmond w stanie Virginia, Irving Pulling, zastrzelił się z broni należącej do matki. Chłopak cierpiał na chroniczną depresję i niestabilność emocjonalną, zażywał też narkotyki, ale jego matka, Patricia Pulling, winą za samobójstwo obarczyła gry fabularne. Oskarżyła nauczyciela Irvinga o wywieranie presji na syna i zmuszanie go do gry w D&D, a następnie winą próbowała także obciążyć firmę TSR. Kiedy sąd odrzucił obydwa pozwy, Patricia założyła stowarzyszenie Bothered About Dungeons and Dragons (Zmartwieni D&D) i rozpoczęła medialną nagonkę na gry fabularne. Oskarżała je o propagowanie demonologii, czarów, voodoo, morderstw, gwałtów, bluźnierstw, samobójstw, zabójstw, perwersji seksualnych, homoseksualizmu, prostytucji, satanizmu, hazardu, barbarzyństwa, kanibalizmu, sadyzmu, profanacji, nekromancji, wróżbiarstwa oraz o powodowanie obłędu. Patricia wzięła udział w wielu programach radiowych i telewizyjnych, organizowała protesty, drukowała ulotki i broszury, wydała też książkę21). W roku 1984 zaangażowała się w proces Darrena Molitora, oskarżonego o zabójstwo młodej dziewczyny w czasie Halloween. Zabójstwo było tragicznym efektem głupiego żartu, jednak Pulling podsunęła adwokatom linię obrony, według której Molitor był ofiarą zgubnego wpływu D&D. Pulling zeznawała w procesie jako „ekspert” od gry, ale sąd zakwestionował jej kompetencje. Nakłoniła więc Molitora do napisania listu, który został przez BADD zmieniony i szeroko kolportowany22). BADD angażowało się także w inne procesy o zabójstwo, wszędzie sugerując zgubny wpływ D&D na psychikę młodzieży. Domagało się umieszczania na grach nalepek ostrzegawczych, zaangażowało do współpracy psychologa, doktora Thomasa Radeckiego. BADD znalazło szeroki oddźwięk w kołach fundamentalistów religijnych, którzy widzieli w D&D satanistyczne narzędzie New Age, zwalczające chrześcijańskie nauczanie i moralność23).
Patricia Pulling osiągnęła pewne rezultaty24), a niemal wszystkie do dziś pojawiające się ataki na gry fabularne są bliższym lub dalszym echem jej działań (albo wynikają z całkowitego niezrozumienia, na czym polega gra fabularna)25). Niewykluczone, że dyskryminacja grających w RPG, jaka ma miejsce w armii izraelskiej26), również jest odbiciem szeroko kolportowanych broszur stowarzyszenia. Wreszcie aktywność ta zwróciła uwagę naukowców. W końcu lat 80. American Association of Sociology, US Center for Disease Control i kanadyjska organizacja Health&Welfare przeprowadziły dokładną analizę przypadków samobójstw, na które powoływało się stowarzyszenie BADD. Zdaniem północnoamerykańskich naukowców nie było żadnego związku między niestabilnością emocjonalną, tendencjami samobójczymi czy depresją a grami fabularnymi27). Pod naukową lupę wzięto także samo stowarzyszenie i w roku 1990 ukazał się bardzo krytyczny raport Michaela A. Stackpole’a, wykazujący nienaukowe i wybiórcze metody zbierania, analizowania i prezentacji danych stosowane przez BADD. Po raporcie Stackpole’a stowarzyszenie ograniczyło działalność, a ostatecznie uległo rozwiązaniu wraz ze śmiercią założycielki, Patricii Pulling, w 1997 roku. Pozostało po nim sporo zamkniętych sklepów, kilka zbankrutowanych niewielkich firm wydawniczych, a także przekonanie wpojone milionom ludzi, że gry fabularne są niebezpieczne.
koniec
« 1 2 3
11 września 2008
1)Niniejszy artykuł stanowi fragment większej pracy poświęconej grom fabularnym, dotychczas nieopublikowanej.
2)por. Terry Pratchett, Ian Stewart, Jack Cohen, „Nauka Świata Dysku II. Glob”, w przekładzie Piotra W. Cholewy, Warszawa 2002.
3)Johan Huizinga, „Jesień średniowiecza”, w przekładzie T. Brzostowskiego, wydanie czwarte, Warszawa 1992, s. 284.
4)Pełna nazwa tej gry brzmiała „Anleitung zur Darstelling militarische manuver mit dem apparat des Kriegsspiel”
5)Właściwie Georga Heinricha Rudolfa Johanna von Reisswitza. Gra zrobiła wielkie wrażenie na księciu Wilhelmie, który zorganizował spotkanie młodego porucznika pruskiej artylerii gwardii z oficerami Pruskiego Sztabu Generalnego. Generał von Müffling zachwycił się pokazem gry i nakazał jej wprowadzenie do programu szkolenia wojskowego. Niestety, sukces młodego von Reisswitza zaowocował zawiścią znacznej części kadry oficerskiej i doprowadził go do samobójstwa w 1827 roku (por. Wilbur Gray, „A Short History of Wargames”, http://www.nhmgs.org/articles/historyofwargaming.html – stan na dzień 11.05.2007).
6)Nie należy wszakże zapominać, że już cztery lata wcześniej Prusacy dzięki wysokiej sprawności taktycznej odnieśli miażdżące zwycięstwo nad Austriakami pod Sadową. Ówczesny sukces tłumaczono jednak przede wszystkim przewagą techniczną karabinów odtylcowych armii pruskiej nad ładowanymi przez lufę austriackimi.
7)Obszar mapy, na której miała rozgrywać się bitwa, został podzielony na pola w formie sześciokątów foremnych. Siatka heksagonalna znacznie ułatwiła obliczanie zasięgu prowadzenia ognia czy poruszania się poszczególnych jednostek graczy i do dziś pozostaje standardem w grach strategicznych zarówno planszowych, jak i komputerowych.
8)Wydawcą był Donald A. Wollheim, który dopatrzył się luk w prawie autorskim. Wydawca ten specjalizował się w wydawaniu tanich książek dwustronnych Ace Doubles i zasłynął nie tylko kontrowersyjnym traktowaniem własności intelektualnej, ale także swobodnym podejściem do zgodności drukowanych tekstów z pierwowzorem. Jego konkurent na rynku wydawniczym, Terry Carr, zażartował kiedyś, że gdyby Wollheim wydawał Biblię, skróciłby ją do dwóch powieści i zmieniłby tytuł na „Bóg Wojny Izraela / Istota w trzech postaciach” (por. http://en.wikipedia.org/wiki/Donald_A._Wollheim – stan z dnia 16.04.2007).
9)Po latach Arneson wspominał, że w dniu, w którym powstał Blackmoor, obejrzał horror, czytał książkę o Conanie, objadał się popcornem, a kiedy chciał napisać scenariusz do „Don’t Give Up the Ship!”, naszło go wielkie zniechęcenie. Zamiast wojen napoleońskich wziął więc Chainmail… i tak powstało RPG (por. Victor Raymond, „A Brief History of Role Playing Games. Part 1: Pre-History and the Early Days (RPGs to 1976)”, http://www.mage-page.com/index.php?pageid=17 – stan na dzień 7.04.2007). Blackmoor miał już bardzo wiele elementów znanych z późniejszych gier RPG: punkty życia, punkty doświadczenia przewidujące rozwój postaci, poziom postaci i klasę pancerza, choć wciąż używał planszy i miniaturek. Został opublikowany jako drugi dodatek do D&D w 1975 roku.
10)Trzytomowa edycja podręcznika podstawowego stała się znakiem rozpoznawczym serii D&D/AD&D. Pierwsze wydanie (tzw. White Box) zawierało: „Vol. I: Men and Magic” (Ludzie i Magia), „Vol. II: Monsters and Treasure” (Potwory i Skarb) i „Vol. III: Underground and Wilderness Adventures” (Przygody w Podziemiach i Dzikich Ostępach). W literaturze przedmiotu najczęściej spotyka się rok 1974 jako datę pierwszego wydania D&D. Także poradnik do tego systemu (Bill Slavicsek, Richard Baker, „Dungeons & Dragons for Dummies”, Indianapolis 2005, s. 10) podaje informację, że TSR powstało w 1974 r. Jednak wstęp do „Men and Magic” podpisany przez Gary’ego Gygaksa jest datowany na 1 listopada 1973 roku. Gygax przedstawia się w nim jako redaktor TSR.
11)Dave Arneson wkrótce opuścił TSR, a Gary Gygax nie honorował jego udziału w prawach autorskich do D&D, powołując się na dominującą rolę reguł Chainmail. W 1979 roku sąd uznał Arnesona za „współtwórcę” D&D. W latach 80. Arneson pisywał dodatki do D&D oparte na kampanii Blackmoor, a także zajął się przemysłem komputerowym oraz pracą z dziećmi ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W 2004 roku stworzył własny system (Blackmoor), korzystając z licencji OGL. Obecnie mieszka w Minnesocie.
12)Na temat sprzedaży pierwszego nakładu D&D w literaturze przedmiotu są różne (i czasem sprzeczne) informacje. Niniejsza praca opiera się na wywiadzie z Dave’em Arnesonem: Allen Rausch, „Dave Arneson Interview”, (2004), http://pc.gamespy.com/articles/540/540395p1.html – stan na dzień 9.05.2007.
13)W 1983 roku firma została podzielona na trzy części. Kevin i Brian Blume, większościowi udziałowcy firmy (Brian był współzałożycielem), zostali usunięci z zarządu za malwersacje finansowe, a Gary Gygax został przeniesiony z głównych władz firmy do zarządu TSR Entertainment, firmy, która miała sprzedawać prawa do nazwy w Hollywood. Wkrótce, po zyskaniu zaledwie jednego klienta, Gygax podjął próbę przejęcia TSR, a po jej fiasku opuścił firmę w 1985 roku. Napisał systemy: „Dangerous Journeys” (1992) i „Lejendary Adventure” (1999), a w 2005 roku, korzystając z licencji OGL stworzył system Castles&Crusades. Zmarł 4 marca 2008 w swoim domu w Lake Geneva.
14)W D&D prowadzący nosił nazwę Dungeon Master, Mistrz Podziemi.
15)Dwaj ostatni należeli wcześniej do wspomnianego już stowarzyszenia miłośników historii – Society for Creative Anachronism, gdzie aktywnie działali wspólnie z między innymi pisarzem fantasy Poulem Andersonem.
16)Także w formie trzytomowego podręcznika podstawowego, który zawierał Podręcznik Gracza („Player’s Handbook”), Podręcznik Mistrza Podziemi („Dungeon Master’s Guide”) i Bestiariusz („Monster Manual”).
17)Właściwie James Dallas Egbert III. Powszechnie używał imienia Dallas.
18)Informacja podana za: Shaun Hately, „The Disappearance of James Dallas Egbert III. Part 1. Places to Go, People to Be”, nr 6 (luty 1999), http://ptgptb.org/0006/egbert.html – stan z dnia 31.03.2007. Nie udało się jej potwierdzić w innych źródłach.
19)William C. Dear, „The Dungeon Master: The Disappearance of James Dallas Egbert III”, Boston 1984.
20)Rona Jaffe, „Mazes and Monsters”, Norwalk 1981. Film Stevena Sterna nosił ten sam tytuł.
21)Patricia Pulling, „The Devil’s Web: Who is Stalking Your Children For Satan”, Lafayette 1989.
22)Michael A. Stackpole, „The Pulling Report”, http://www.rpgstudies.net/stackpole/pulling_report.html – stan z dnia 16.04.2007. Później Molitor ujawnił manipulację i odciął się od tez postawionych w liście.
23)Przykładem takiej twórczości są eseje Williama Schnoebelena: „Straight Talk on Dungeons and Dragons” (1994; http://www.chick.com/articles/dnd.asp – stan na dzień 16.04.2007) i „Should a Christian Play Dungeons and Dragons?” (2001; http://www.chick.com/articles/frpg.asp – stan na dzień 16.04.2007) oraz komiks Jacka T. Chicka „Dark Dungeons” z 1984 roku (http://www.chick.com/reading/tructs/0046/0046_01.asp – stan na dzień 16.04.2007).
24)Jak choćby usunięcie przez TSR demonów i diabłów z drugiej edycji AD&D oraz oznaczania co bardziej kontrowersyjnych dodatków do tego systemu (np. „Book of Vile Darkness”) ostrzeżeniem „Tylko dla dorosłych czytelników”.
25)Barbara Kusiel-Moroz, „Sklep mięsny w klasie”, „Gazeta Szkolna” 23-30/2001, s. 4. O całkowitej nieznajomości tematu świadczy choćby rozszyfrowanie skrótu RPG jako Roll Play Game. Jerzy Szeja wskazuje także sporadyczne audycje Radia Maryja i niefortunny program telewizyjny z cyklu Rower Błażeja, w którym wystąpił zupełnie nieznający tematu młody człowiek (por. Jerzy Z. Szeja, Gry fabularne…, s. 33).
26)Polityka militarna Izraela oficjalnie uznaje graczy za „podatnych na wpływy” i „mających mniejszy kontakt z rzeczywistością”. Żołnierze, którzy grywają w RPG, muszą się ukrywać ze swoimi zainteresowaniami (por. http://en.wikipedia.org; hasło: Dungeons and Dragons controversies – stan na dzień 3.04.2007).
27)Wyniki badań: R. Carter, D. Lester, „Personalities of players of Dungeons and Dragons”, „Psychological Reports” nr 82 (r. 1998), ss. 182n.; L.A. DeRenard, L.M. Kline, „Alienation and the game Dungeons and Dragons”, „Psychological Reports” nr 66 (r. 1990), ss. 1219-1222; Armando Simon, „Emotional Stability Pertaining to the Game Dungeons and Dragons”, „Psychology in the Schools” nr 24 (r. 1987), ss. 329-332. Jako zalecaną formę aktywności młodzieży gry RPG zaleca raport Swedish National Board for Youth Affairs (Rollspell som Fritidssysselsättning. 9 ungdomsstyrelsen Rapporterar, http://www.sverok.se/fileadmin/dokument/rapporter/rollspel/rollspelsomfritidsysselsattning.pdf – stan na dzień 3.04.2007).

Komentarze

03 X 2021   00:24:33

Bardzo ciekawy artyku. Przeczytalem go z przyjemnoscia.

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Magia i Miecz: Z niewielką pomocą zagranicznych publikacji
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski

25 IV 2024

Na trzeci numer „Magii i Miecza” trzeba było poczekać zdecydowanie dłużej, niż na drugi, ale warto było. Po raz pierwszy bowiem pojawił się w niej artykuł poświęcony systemowi Warhammer, a także opublikowano pierwszą przygodę z prawdziwego zdarzenia.

więcej »

W krainie Wojennego Młota: Marzec 2024
Miłosz Cybowski

3 IV 2024

Marzec nie przyniósł zbyt wielu nowości ze świata Warhammera – do najważniejszych należy zaliczyć prezentacje kolejnych dwóch armii do The Old World.

więcej »

Magia i Miecz: Siłą rozpędu
Piotr ‘Pi’ Gołębiewski

13 III 2024

Drugi numer „Magii i Miecza” ukazał się na zasadzie siły rozpędu. Jeśli wierzyć informacji zawartej we wstępniaku, miał premierę dwa tygodnie po pojawieniu się numeru pierwszego.

więcej »

Polecamy

Wyrzuty sumienia kanciarza

W świecie pdf-ów:

Wyrzuty sumienia kanciarza
— Miłosz Cybowski

Więcej, ciekawiej i za darmo
— Miłosz Cybowski

Starzy Bogowie nie śpią
— Miłosz Cybowski

Typowe miasto
— Miłosz Cybowski

Gnijący las
— Miłosz Cybowski

Roninowie pod zaćmionym słońcem
— Miłosz Cybowski

Księga wiedźmich czarów
— Miłosz Cybowski

Pancerni bez psa
— Miłosz Cybowski

Słudzy Pana Rozkładu
— Miłosz Cybowski

Mali, brzydcy i zieloni
— Miłosz Cybowski

Zobacz też

Tegoż autora

Za ile Punktów Doświadczenia można dostać piątkę na okres?
— Andrzej Lemanowicz

Historia RPG (2)
— Andrzej Lemanowicz

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.