Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 19 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Komiksy

Magazyn CCXXXV

Podręcznik

Kulturowskaz MadBooks Skapiec.pl

Nowości

komiksowe

więcej »

Zapowiedzi

komiksowe

więcej »

Joe Haldeman, Marvano
‹Wieczna Wojna›

EKSTRAKT:100%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułWieczna Wojna
Scenariusz
Data wydaniaczerwiec 2009
RysunkiMarvano
Wydawca Egmont
Cena49,00
GatunekSF
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk

Ballada o żołnierzu Williamie Mandelli
[Joe Haldeman, Marvano „Wieczna Wojna” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Wznowienie po latach „Wiecznej wojny” Haldemana i Marvano to niepowtarzalna okazja do przypomnienia sobie, lub zapoznania się z tym znakomitym komiksem. Niegdyś wręcz w naszym kraju kultowym, dziś już chyba nieco zapomnianym. Niesłusznie.

Konrad Wągrowski

Ballada o żołnierzu Williamie Mandelli
[Joe Haldeman, Marvano „Wieczna Wojna” - recenzja]

Wznowienie po latach „Wiecznej wojny” Haldemana i Marvano to niepowtarzalna okazja do przypomnienia sobie, lub zapoznania się z tym znakomitym komiksem. Niegdyś wręcz w naszym kraju kultowym, dziś już chyba nieco zapomnianym. Niesłusznie.

Joe Haldeman, Marvano
‹Wieczna Wojna›

EKSTRAKT:100%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułWieczna Wojna
Scenariusz
Data wydaniaczerwiec 2009
RysunkiMarvano
Wydawca Egmont
Cena49,00
GatunekSF
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj wAmazon.co.uk
Próżno szukać „Wiecznej wojny” w kanonach najwybitniejszych komiksów wszech czasów. I właściwie do końca nie wiem, dlaczego. Być może to kwestia tego, że komiks nie jest dziełem autonomicznym, lecz adaptacją literatury, to zawsze postrzega się, jako coś gorszego. A może rzecz w tym, że rysownik jest Holendrem, który adaptuje amerykańską opowieść. W ten sposób komiks powstaje w Europie, która dla amerykańskiego komiksu jest – z nielicznymi wyjątkami – ziemią nieznaną (wystarczy spojrzeć na którykolwiek z wyborów najlepszych powieści graficznych wszech czasów autorstwa krytyków zza oceanu), a opowiada o amerykańskiej wojnie amerykańskiego żołnierza. Mówię oczywiście o Wietnamie, który dla Joe Haldemana był – jak powszechnie wiadomo – inspiracją dla napisania „Wiecznej wojny”. Czyżby tylko w Polsce komiks Marvano i Haldemana otarł się o status kultowości? Nie da się ukryć, że trafił w swój czas – został opublikowany w okresie, gdy istniał u nas wielki głód na takie opowieści. Niekoniecznie wojenne, ale na pewno na twardą fantastykę naukową.
Dowiedziawszy się, że wydawnictwo Egmont postanawia wznowić „Wieczną wojnę” pomyślałem sobie z początku: „Po co? Przecież to niedawno było wydane, wszyscy to znają”. A potem policzyłem i to „niedawno” okazało się być… już blisko 20 lat. Gdy „Komiks-Fantastyka” publikował pierwsze tomy „Wiecznej wojny”, wielu współczesnych miłośników opowieści obrazkowych nie było jeszcze na świecie, a w najlepszym razie najbardziej złożone obrazki, jakie oglądali, to były te do własnoręcznego pokolorowania kredkami. Dla nich na pewno warto wznowić „Wieczną wojnę”.
Zwłaszcza, że czasy nam się zmieniły i komiks – podobnie jak książka – nabrał znów aktualności. Wszak Amerykanie toczą od lat kolejną wojnę z dala od własnego kraju, wojnę wywołaną atakiem, ale niekoniecznie z tego kraju, w którym obecnie toczą się działania. Znów nie widać końca tego konfliktu, chyba nawet bardziej niż w przypadku Wietnamu. A co więcej – i my, Polacy, braliśmy (w Iraku), bądź bierzemy (w Afganistanie) w niej udział. Dlatego też komiks jest dziś aktualny chyba bardziej niż kiedykolwiek. Wiedzą zresztą o tym też filmowcy, którzy zapowiadają ekranizację na 2011. Swoją drogą ciekawe, czy w jakiejś warstwie będą się inspirować komiksem?
Wydanie z 1990.
Wydanie z 1990.
O samym komiksie pisałem na łamach „Esensji” już blisko 7 lat temu. Spojrzałem dziś na te notatki i stwierdziłem, że nic nie zmieniło się w moim spojrzeniu na „Wieczną wojnę”. Nie widzę więc sensu przepisywania tego samego innymi słowami, więc wolę zaprezentować (po leciutkiej redakcji) to, co kiedyś przyszło mi do głowy na myśl o „Wiecznej wojnie”:
Adaptacji komiksowej powieści Joego Haldemana dokonał holenderski grafik Marvano (prawdziwe nazwisko Mark van Oppen), rozpoczynając pracę w 1987 roku. Komiks został podzielony na 3 albumy, mniej więcej odpowiadające rozdziałom książki: „Szeregowiec Mandella”, „Porucznik Mandella” i „Major Mandella”.
Mark van Oppen urodził się w 1953 roku. Początkowo publikował swe ilustracje do opowiadań science fiction w holenderskim czasopiśmie „Orbit”, następnie był ilustratorem powieści, dopiero później wziął się za tworzenie komiksów, łącząc ich rysowanie z pracą wydawniczą. Do „Wiecznej wojny” zaczął przymierzać się na początku lat 80. Pozostała jego największym i niewątpliwie najważniejszym dziełem.
Marvano dokonał wielkiej sztuki. Nie utracił nic z ostrej, antywojennej wymowy pierwowzoru. Nie zniknął rozmach i space-operowa otoczka, a dzięki narzędziom właściwym dla sztuki komiksu udało mu się także uzyskać dodatkową wartość. Są w komiksie sceny i wątki, które w swej wymowie i sile oddziaływania biją na głowę książkowe wzory.
Marvano, dla zachowania osobistego charakteru relacji Williama Mandelli i nie utracenia jego zjadliwych komentarzy, zdecydował się na wykorzystanie narzędzia nie lubianego zbytnio przez uznanych twórców komiksowych, przekładających wymowę rysunku nad tekst – zdecydował się narrację pozakadrową. Istotą tej opowieści komiksowej jest nieustający komentarz głównego bohatera do rysunków prowadzących fabułę. Nadaje to osobistego charakteru opowieści i wspomnieniom Mandelli, opowiadającego po latach historię wojny i swojego w niej udziału. Marvano nie uważa się za pisarza lepszego od Haldemana i tam gdzie może, wykorzystuje dokładne cytaty z książki.
Wydanie z 1990.
Wydanie z 1990.
Van Oppen zdecydował się zmienić niektóre wątki powieści, nie tracąc jej ogólnej wymowy. Niektóre sceny zyskały dużo silniejsze emocjonalne nacechowanie w porównaniu do pierwowzoru. Marvano sprawia wrażenie, że ma jeszcze gorsze niż Haldeman zdanie o rasie ludzkiej, która jest zdolna do najgorszych oszustw i łajdactw, nawet wobec swego gatunku. Największe zmiany w komiksie wobec książki dotyczą sekwencji ziemskiej, mającej miejsce po zakończeniu pierwszej kampanii Williama Mandelli. Haldeman dokładnie opisuje Ziemię przyszłości – u niego jest to świat degenerującej się ludzkości, przemocy, biedy i braku możliwości na normalne życie. Marvano skraca tą sekwencję, kładąc nacisk na totalitaryzm ziemskich rządów, inwigilację i kłamstwa medialne dotyczące przebiegu wojny. Przynajmniej w dwóch miejscach komiks siłą przekazu bije książkę na głowę – tak jest w scenie pierwszej bitwy z obcymi, w której Marvano dużo silniej od Haldemana zasygnalizował wpływ efektu hipnotycznego na żołnierzy, którzy w szale rzucają się na praktycznie bezbronnego przeciwnika. Jest tak również w scenie pożegnania z Marygay.
Marvano nie jest wybitnym grafikiem. Lepiej sprawdza się w rysowaniu przedmiotów martwych, urządzeń technicznych (są one na szczęście nieodzownym elementem futurystycznej, militarnej scenerii), niż przedstawianiu ludzi i zwierząt. Jednakże w „Wiecznej wojnie” to nie przeszkadza – pewna niedbałość nadaje temu komiksowi charakter, scenom dynamikę, a całości siłę przekazu i prawdziwość wojennej relacji. Dużo w tym komiksie techniki, dużo też krwi i brutalności. Nie może się bez tego obyć historia kosmicznej wojny.
To, co decyduje o wartości artystycznej albumów z serii „Wieczna wojna”, to niewątpliwie kadrowanie i kolorystyka. Marvano ma pomysł na każdą planszę. Może to być zestaw małych statycznych kadrów, relacjonujących jakieś wydarzenia, czy przemyślenia, mogą to być duże kadry ilustrujące głębię i pustkę kosmosu. Serie małych rysunków niewiele różniących się między sobą tworzą efekt filmowy, zwracając uwagę na szybkość toczących się wydarzeń, co ma niewątpliwie znaczenie na wojnie, gdzie kilka sekund decyduje o czyimś życiu i śmierci. Z kolei rozciągnięcie sceny na kilka plansz w dużych statycznych poziomych kadrach wspaniale ilustruje refleksje i przemyślenia. Ten ostatni chwyt został wykorzystany w jednej z najlepszych komiksowych scen, jakie kiedykolwiek stworzono – w scenie pożegnania Mandelli z Marygay Potter, koleżanką, ukochaną i jedyną osobą, która łączyła go z dawnym, przedwojennym światem. Otrzymuje ona inny przydział wojskowy, ich losy rozdzielają się. Na tą opowieść, opisaną w powieści na zaledwie jednej stronie, Marvano poświęcił aż pięć plansz (zakończenie części „Porucznik Mandella”). Pierwsza plansza ilustruje ostatnią noc przed pożegnaniem – ukazaną z zadziwiającą delikatnością czułość mężczyzny i kobiety na tle elementów przypominających o degradacji świata, w którym przyszło im żyć. Cztery następne plansze to droga Mandelli do miejsca na urwisku, z którego obserwuje odlot Marygay. Kolejne kadry, opisane rozmyślaniami Mandelli, rozjaśniane są efektem nadchodzącego świtu. Po prostu wzrusza.
Wydanie z 1990.
Wydanie z 1990.
„Wieczna wojna” to znakomity przykład na to, jak razem może współistnieć i wzajemnie inspirować się literatura i komiks. To także jedna z najlepszych, najbardziej przejmujących komiksowych opowieści w historii. Trzeba znać.
Cały artykuł znajdziecie TUTAJ.
Egmont zrezygnował z podziału na 3 tomy, wydając wszystko w jednym zeszycie w serii „Science Fiction”. Nie zobaczymy więc niesławnych kiczowatych okładek, którymi uraczył serię 19 lat temu „Komiks-Fantastyka”. Jakość druku i kolorów jest też oczywiście o klasę lepsza, niż w starej wersji. Najważniejsza zmiana jakościowa dokonuje się jednak w tłumaczeniu. „Komiks-Fantastyka” opublikował „Wieczną wojnę” w fatalnym przekładzie Barbary Janickiej, która wiele rzeczy pomija, tłumaczy niedokładnie i robi kompromitujące błędy, pisząc na początku o Marygay Potter jako o… mężczyźnie. Tłumaczenie Krzysztofa Uliszewskiego jest dużo lepsze, prawdziwsze, bez tak dramatycznych błędów. Jedyne zastrzeżenie mogę mieć do nazwy wrogiej rasy (z konstelacji Byka – w oryginale „Taurans”). U Janickiej byli do „Bykrianie” (nikt nie wprowadziłby przecież słowa tak trudnego w wymowie), u Uliszewskiego są to „Bykarianie”. A mi jednak najbardziej przypadki do gustu „Taurańczycy” z powieściowej wersji wydanej niegdyś przez Zysk i S-ka.
Komiks uzupełniony jest przedmową Haldemana (obecną też w pierwszym polskim wydaniu), ale też premierową korespondencją między Haldemanem i Marvano, którzy po latach wspominają historię własnej współpracy i perypetii z wydaniem komiksu. Ciekawe i poruszające, w momentach, w których przebija się głos ludzi, którzy czują brzemię własnego wieku.
Krótko mówiąc – pozycja obowiązkowa na półce każdego miłośnika komiksu. Szkoda tylko, że Egmont nie zdecydował się na sztywną oprawę (wiem, wiem, podbiłaby cenę). Może przy okazji premiery filmu?
koniec
13 listopada 2009

Komentarze

21 XI 2009   02:09:56

Obiło mi się o uszy że prawa do wiecznej wojny nabył ostatnio
Ridley Scott notabene miał to być projekt do którego realizacji dążył już od wielu lat.Co z tego wyniknie?
W kontekście realizacji Wiecznej Wojny wspomniano też o zastosowaniu technologi wykorzystanej przez Camerona do Avatara

09 I 2010   23:44:31

żeby tylko nie spaprali tego klimatu .

29 I 2010   21:37:47

A mnie ten komiks podobał się umiarkowanie .Mam jeszcze te stare wydania z 1990. Fabuła jeszcze ujdzie ,ale te rysunki:-(
Marvano mógłby się uczyć od Bogusława Polcha . Najbardziej tu razi całkowity brak wyobraźni rysownika . Wiek bodajże 22 a statki kosmiczne to wahadłowce ,monitory obłe jak stareńka Wisła no i te kolory (szczególnie w pierwszej części ,może to jednak wina druku ).Rzeczywiście pewien klimat jest ,ale brak rysunkowej wizji przyszłości , tego "czegoś " co było chociażby w " Funkym Kovalu ".

01 V 2013   10:36:52

Ja pierniczę. "Te rysunki" Piękne malowanie plamą, subtelna kreska. Tak fenomenalne kadry jak np. pożegnanie Mandelli i Potter. "Brak wyobraźni", to "coś" w Funkym? Zlituj się człowieku. Polch przy Marvano to najwyżej bardzo dobry rzemieślnik, nawet bardzo dobry. Szczegół, technikalia, ale językiem komiksu operuje dużo gorzej. Wybór pastelowych kolorów, zamiast oczojebnych jaskrawości świadczy o jego klasie jako artysty. Ach ta nasza Biurowa Klasa Średnia i jej gusta. Dramat:( 22 wiek, a obłe.... Przecież kluczem jest efekt relatywistyczny i dylatacja czasu jako metafora potrzebna do opisu zjawisk społecznych. "Obłe statki" wracają do innego już świata. "Rzeczywiście pewien klimat jest". Klimat jest niezwykły i przejmujący. To zasługa Marvano. Zwłaszcza jak się zna powieść widać co zrobił w tomie drugim i jak nadał perspektywę w tomie pierwszym tej narracji.

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Zamknięcie etapu
Andrzej Goryl

19 IV 2024

Dziesiąty tom „Ms Marvel” jest jednocześnie ostatnim pisanym przez G. Willow Wilson – autorkę, która zapoczątkowała tę serię i stworzyła postać Kamali Khan. Scenarzystka prowadziła tę postać przez ponad pięćdziesiąt zeszytów, a jej cykl przez cały ten czas utrzymywał równy, wysoki poziom (z drobnymi potknięciami, nie rzutującymi na ogólną jakość). Jak wypadło zakończenie tej serii?

więcej »

Małe sprzeczki w nowej rodzinie
Maciej Jasiński

18 IV 2024

Pierwsze dwa tomy serii „Pan Borsuk i pani Lisica” były naprawdę interesującymi komiksami przedstawiającymi wspólne życie dwóch zupełnie obcych kulturowo rodzin. Pan Borsuk wychowujący samotnie trójkę dzieci oraz pani Lisica, która wraz z córką musiała uciekać przed myśliwymi – zamieszkali razem w norce, tworząc z czasem jedno gospodarstwo domowe. W kolejnych albumach czytelnicy będą mieli okazję lepiej poznać bohaterów.

więcej »

Piękny umysł
Paweł Ciołkiewicz

17 IV 2024

Życie nie rozpieszczało Wiktora. Wychowywał się bez ojca, a jego matka raczej nie była osobą, którą trudno uznać za wzór macierzyńskiej troskliwości. Wszystkie problemy chłopak rekompensował sobie zanurzaniem się w cudowny świat…, nie, nie baśni, lecz matematyki. To liczby i ich wzajemne relacje pochłaniały go bez reszty. A u źródeł tej fascynacji stało, rzecz jasna, poszukiwanie szczęścia.

więcej »

Polecamy

Batman zdemitologizowany

Niekoniecznie jasno pisane:

Batman zdemitologizowany
— Marcin Knyszyński

Superheroizm psychodeliczny
— Marcin Knyszyński

Za dużo wolności
— Marcin Knyszyński

Nigdy nie jest tak źle, jak się wydaje
— Marcin Knyszyński

„Incal” w wersji light
— Marcin Knyszyński

Superhero na sterydach
— Marcin Knyszyński

Nowe status quo
— Marcin Knyszyński

Fabrykacja szczęśliwości
— Marcin Knyszyński

Pusta jest jego ręka! Część druga
— Marcin Knyszyński

Pusta jest jego ręka! Część pierwsza
— Marcin Knyszyński

Zobacz też

Inne recenzje

Esensja czyta dymki: Reaktywacja
— Daniel Gizicki, Wojciech Gołąbowski, Marcin Osuch, Paweł Sasko, Konrad Wągrowski

Tegoż twórcy

Historia mniej znana
— Dagmara Trembicka-Brzozowska

Szybkie samochody, podstępni naziści
— Dagmara Trembicka-Brzozowska

MIasto w trzech odsłonach
— Marcin Osuch

Łza smutku, uśmiech wspomnień
— Marcin Osuch

Ku przestrodze
— Marcin Knyszyński

Życie na sprzedaż
— Marcin Knyszyński

„Bękarty wojny” dla całej rodziny
— Marcin Knyszyński

Historia w obrazkach: Miasto murem podzielone
— Sebastian Chosiński

Wieczna wojna, wieczna wolność, wieczny żywot
— Marcin Osuch

Krótko o komiksach: Marzec 2003, cz. 2
— Artur Długosz, Wojciech Gołąbowski, Marcin Herman, Tomasz Kontny, Marcin Osuch, Tomasz Sidorkiewicz, Konrad Wągrowski, Michał R. Wiśniewski

Tegoż autora

Kosmiczny redaktor
— Konrad Wągrowski

Statek szalony
— Konrad Wągrowski

Kobieta na szczycie
— Konrad Wągrowski

Przygody Galów za Wielkim Murem
— Konrad Wągrowski

Potwór i cudowna istota
— Konrad Wągrowski

Migające światła
— Konrad Wągrowski

Śladami Hitchcocka
— Konrad Wągrowski

Miliony sześć stóp pod ziemią
— Konrad Wągrowski

Tak bardzo chciałbym (po)zostać kumplem twym
— Konrad Wągrowski

Kac Vegas w Zakopanem
— Konrad Wągrowski

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.