Najbardziej portugalska i jednocześnie zaskakująco uniwersalna powieść José Saramago

„Rok śmierci Ricarda Reisa” to najbardziej portugalska i jednocześnie zaskakująco uniwersalna powieść José Saramago, niewątpliwie jedna z ważniejszych w jego dorobku.

Rok 1936. Lizbona. Z pokładu statku, który przypłynął z Brazylii schodzi Ricardo Reis, lekarz i poeta, samotnik z wyboru. Po szesnastu latach emigracji powraca do ojczyzny na wieść o śmierci Fernanda Pessoa, wybitnego pisarza, myśliciela i „sumienia narodu”. Czyniąc Reisa naszym przewodnikiem po labiryncie, jakim jawi się Lizbona – dziwnie ponura, klaustrofobiczna, przytłoczona deszczem i warstwą chmur – Saramago kreśli wierny, ale i krytyczny obraz ówczesnej rzeczywistości własnego kraju i Europy oraz zbierających się nad nimi brunatnych chmur innego już rodzaju: faszyzmu, salazaryzmu, komunizmu i podszytej strachem zwykłej ludzkiej głupoty.