Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.
Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.
Niedzielny krytyk komiksów: Można się nią ogolić!
Historia z przygodami pirackimi jest swoistą ciekawostką w dorobku Szarloty Pawel. Artystce kilkukrotnie zdarzyło się tworzyć od nowa swoje historie, ale w przypadku tej opowieści wygląda na to, że były to aż trzy podejścia. W tym tekście skupię się na ostatniej odsłonie, tej z przełomu lat 1982-83, wskazując jednocześnie co ciekawsze różnice w stosunku do wcześniejszych wersji oraz pozwolę sobie na kilka dygresji.
Reacher: Sez. 2. odc. 1. Specjalna grupa śledcza na celowniku
Twórcy serialu nie zdecydowali się na ekranizowanie powieści Lee Childa po kolei, gdyż drugi sezon przedstawia wydarzenia z jedenastej w cyklu „Elity zabójców”. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania – oprócz atrakcyjnej sensacyjnej fabuły – jest zaś możliwość lepszego poznania przez widzów przeszłości Jacka Reachera.
PRL w kryminale: Femme fatale za kierownicą
„Zaczęło się w Zakopanem” to pierwsza – z dotychczas znanych – gazetowa „powieść milicyjna” Pawła Borysa Henelta, która nie ukazała się na łamach „Słowa Powszechnego”. I pierwsza, w której jako główny bohater nie pojawia się Wiktor Zaruba, chociaż nie brakuje w niej jego najbliższych współpracowników. Pod nieobecność majora na najważniejszego funkcjonariusza MO wyrasta porucznik Zbigniew Madej.
Oblicza strachu
Jak pisać o końcu świata, gdy wszystko wokół nas się rozpada? Można tak jak Eugenia Kuzniecowa, której znakomita powieść „Drabina” została książką roku 2023 w Ukrainie.
W krainie Wojennego Młota: Luty 2024
Mimo dodatkowego dnia tegoroczny luty nie obfitował w nadmiar warhammerowych nowinek.
Niekoniecznie jasno pisane: Superheroizm psychodeliczny
Najsłynniejszą superbohaterską grupą mutantów Marvela od zawsze była i jest X-Men. Tego nikt nie podważa, w końcu Chris Claremont (ale nie tylko) wywindował pod koniec dwudziestego wieku popularność Cyclopsa i spółki na poziom niespotykany. Ale oprócz X-Men istniały i istnieją też inne grupy – dziś zajrzymy do najlepszego okresu jednej z nich, drugiej po X-Men według chronologii założenia. Poznajmy Nowych Mutantów z czasów, gdy rysował ich sam Bill Sienkiewicz.
Kulawe konie: Sez. 3. odc. 6. Prawda jak oliwa zawsze na wierzch wypływa
Po raz kolejny mamy okazję się przekonać, że chociaż agenci ze Slough House pod wieloma względami może nie dorównują kolegom z Regent’s Park, to nie sposób odmówić im pomysłowości, odwagi i waleczności (nawet jeśli cechy te nie rozkładają się równomiernie w ich grupie). Nie możemy mieć natomiast pewności, czy porażka Ingrid Tearney spowoduje, że w MI5 rzeczywiście nastąpią zmiany na lepsze.
– kanał informacyjny ogólny [pomoc…] – kanał informacyjny działu [więcej…] – kanał informacyjny blogu
książkowe (wybrane)książkowe
Przełamując faleCzyli luźne rozważania na temat rozwiązań fabularnych w fantasy odmiennych od tych najczęściej spotykanych i przez to spodziewanych przez czytelnika.
Beatrycze NowickaPrzełamując faleCzyli luźne rozważania na temat rozwiązań fabularnych w fantasy odmiennych od tych najczęściej spotykanych i przez to spodziewanych przez czytelnika. Do fantasy jako konwencji dość często przyczepiana jest etykietka „sztampowa”. Zwłaszcza gdy przyjrzeć się wielotomowym cyklom, które są inwestycją o zwiększonym ryzyku w porównaniu z samodzielnymi powieściami, więc zarówno autorzy jak i wydawcy chętniej sięgają po sprawdzone rozwiązania. Dzięki temu pewne szablony bywają powielane do znudzenia, choć nie można obwiniać o to jedynie twórców. Zresztą, chcąc być uczciwą, muszę dodać, że mimo utyskiwań żywię pewien sentyment do tradycyjnych fabuł. Często też bywa tak, iż oryginalne utwory owszem, intrygują, ale oddziałują bardziej poziomie na intelektualnym, podczas gdy cieplejsze uczucia budzą książki, gdzie po raz kolejny pojawiają się znane motywy i typy postaci. Kilka godnych uwagi tytułów, które urzekły mnie swoją odmiennością, można znaleźć w drugiej części listy polecanych utworów fantasy. Natomiast w niniejszym artykule przedstawiam kilka przykładów na to, jak autorzy zagrali przeciwko oczekiwaniom odbiorców. W zdecydowanej większości przypadków nie podaję przy opisach nazwisk i tytułów po to, by nie psuć zabawy czytelnikom, którzy nie mieli jeszcze okazji przeczytać tych książek – zainteresowani znajdą je w postscriptum. 1. Cień 
Wyszukaj / Kup Czytelnik wychowany na europejskich baśniach, zapewne znający też twórczość Lewisa i Tolkiena, również opierających się na chrześcijańskim dualizmie, spodziewa się raczej walki zakończonej zwycięstwem Geda. Jednak Le Guin, czerpiąca z myśli Wschodu, każe magowi zrozumieć mrok, zamiast go niszczyć. Uznanie cienia za część siebie pozwala Krogulcowi stać się całością, zdobyć mądrość, osiągnąć dojrzałość. Jednocześnie wchłonięcie ciemności nie oznacza ulegnięcia jej. Rozumiem tę scenę także jako opis pogodzenia się ze śmiercią. Sądzę, że jest ona jednym z najwyrazistszych symboli przedstawionych w literaturze fantasy. 2. Wybraniec Obdarzony mocą wybraniec przeznaczenia, bogów czy innych sił wszelakich stał się wręcz wizytówką cykli fantasy. Wszyscy znamy tę historię, więc powtarzać jej tu nie trzeba. Jeden z autorów zadrwił sobie z tego schematu, obdarowując dwie spośród swoich postaci wielką a starożytną mocą uzyskaną od przedstawicieli prastarej rasy, niemal półbogów. Jeśli owi półbogowie obserwowali skutki swojej decyzji, najpewniej załamywali ręce. Wybraniec A użył swojego daru, by zwiększyć swoją władzę, jednak na skutek własnej głupoty nie dość, że zaprzepaścił swoje osiągnięcia, to jeszcze o mało nie doprowadził do zniszczenia ludzkości. Zobaczywszy, co uczynił, próbował ratować sytuację, lecz jedyny sposób, na jaki wpadł, wiązał się z poświęceniem wielu tysięcy istnień. Wybraniec B w zasadzie ograniczał się tylko do prób udaremniania działań A, również tych, które miały na celu ocalenie świata. Owszem, intencje miał jak najbardziej szlachetne, bo cena realizacji planów A była ogromna. Jednak należy również zauważyć, że bohater B nie miał absolutnie żadnego, nomen omen, planu B na to, jak nie dopuścić do zagłady. 3. Sprawiedliwość losu 
Wyszukaj / Kup Przywykliśmy do tego, że wzmiankowany w punkcie drugim wybraniec będzie zbierał cięgi, jednak ostatecznie odniesie zwycięstwo i zyska przysłowiową rękę księżniczki i pół królestwa (nie wspominając już o parze nowych łyżew). Sądzę, że przekonanie to również ma swój baśniowy rodowód. W przypadku historii Bastarda (przyznam, że czytałam tylko pierwszy tom oraz recenzje następnych) nie zanosi się na to, by bohater otrzymał rekompensatę od losu za poniesione trudy i krzywdy (choć trzeba dodać, że Hobb nie powiedziała jeszcze w tej kwestii ostatniego słowa). Póki co poświęca się, cierpi i traci. Zapewne jest to oryginalne, ale w moim przypadku zaskutkowało całkowitym zniechęceniem do lektury. Z poczucia recenzenckiego obowiązku zmuszałam się, by brnąć dalej w opisy kolejnych nieszczęść spływających na bohatera, lecz doświadczenie to wspominam jako raczej przykre. Choć cykle o skrytobójcy i błaźnie zyskały sobie wielu fanów, więc jak widać nie każdego odrzucało to tak jak mnie. 4. Pradawne Zło Zazwyczaj nosi jakąś pretensjonalną nazwę i pozostaje gdzieś uwięzione. Fabuła książki koncentruje się na niedopuszczeniu do jego uwolnienia lub też ponownym wypędzaniu go ze świata. Niezbędnymi elementami są niejasne przepowiednie, wyżej wymienieni wybrańcy oraz sługi zła. Co jednak, jeśli owo zło zostanie uwolnione w przypadkiem w wyniku ekstremalnie głupiego zachowania bohaterów? A potem też nie lepiej, bo ci, po których spodziewać by się można zdecydowanych działań w tej sprawie, trwonią siły walcząc przeciwko sobie. Ostatecznie zło zamiast za pomocą potężnej magii, zostaje zniszczone przez bohatera, który na swoim sumieniu ma życie kilku tysięcy ludzi (ci wprawdzie zamierzali dokonać masakry, nie zmienia to jednak faktu, że zostali zabici zdradziecko i w wyjątkowo paskudny sposób), właśnie stracił wszystko, na czym mu zależało, a pozostały mu jedynie wiązka granatów i wiara w wartość ludzkiej myśli i postępu. To ona stanowi jego motywację zamiast sztandarowego ratowania niewinnych dziatek, puchatych króliczków i – ogólnie – świata takiego, jakim jest. Dzięki temu scena poświęcenia tej postaci wpisuje w schemat inne niż do tej pory wartości. To nietypowe zagranie jak na fantasy. 5. Prastara wygnana rasa W zasadzie mogłabym ją omawiać w podpunkcie czwartym, jako że stanowi wariację na temat starożytnego zła. Czytelnik dowiaduje się, że przedstawiciele tej rasy ciemiężyli ludzkość, lecz po wielu trudach, kosztem ogromnych poświęceń i za pomocą potężnej magii zostali wygnani ze świata. Teraz mogą powrócić. A co jeżeli nie wszyscy oni są tak źli, jak ich przedstawiano? W dodatku, uniemożliwienie ich powrotu doprowadzi do straszliwego kataklizmu. W tej sytuacji bohaterowie zostają zmuszeni do zrewidowania swoich poglądów i wystąpienia przeciwko tym spośród nich, którzy gotowi są zrobić wszystko, by powtórzyć rytuał sprzed wieków. 6. Słudzy Zła 
Wyszukaj / Kup 7. Ostatnia Bitwa Choć przez większość czasu powieściowego zło zdaje się triumfować, pod koniec szale wojny przechylają się na korzyść „tych dobrych”. Tylko że w tzw. międzyczasie okazało się, że chociaż można wskazać agresorów i obrońców, to ci pierwsi nie są wyłącznie zdeprawowanym, żądnym krwi tłumem, a ci drudzy podczas wojny dopuścili się wielu czynów obciążających ich sumienia. Wreszcie, po latach zmagań, armia sprzymierzonych staje pod murami stolicy państwa, które rozpoczęło wojnę. Zamiast szturmu decydują się jednak wysłać emisariuszy w sprawie rokowań pokojowych. Nie zdradzę tutaj splotu okoliczności, prowadzącego do tego rozwiązania – autor postarał się bowiem umotywować taki, a nie inny finał. Nie można mu też zarzucić, że zdecydował się na niego, chcąc uniknąć scen batalistycznych. Uśmiecham się na myśl o zirytowanym tonie pewnej internetowej recenzji – no jak to tak? Bez pogromu na koniec? Gdzie jest sprawiedliwość? Osobiście bardzo doceniam to zagranie autora. Paradoksalnie może – niesie ono pozytywne przesłanie, jest wyrazem wiary w ludzi. W to, że mogliby oni być tak zmęczeni wojną, by po prostu z niej zrezygnować. Zastanawiam się, czy to nie jest zbyt naiwna wiara, niemniej piękna to myśl. 8. Krwawe rytuały Władca demonów musi złożyć w ofierze trzy osoby po to, by otworzyć międzywymiarowe wrota. Dwoje już zginęło. Fabuła powieści koncentruje się na wysiłkach, by ocalić trzeciego. Ostatecznie demon zyskuje swoją szansę na to, by dopełnić rytuału. Tymczasem okazuje się, że wrota są mu niezbędne do tego, by ocalić własną rasę, nieprzystosowaną do życia w ludzkim świecie i w związku z tym wymierającą. Sam władca zaś kochał swego brata, który z kolei nie chciał śmierci ludzi. Ostatecznie król-demon składa w ofierze samego siebie. W innej powieści tego samego autora okazuje się, że opisane wydarzenia były wynikiem intrygi uknutej przez potężnego ducha, łaknącego powrotu do świata żywych. W tym celu musiałby skraść ciało jednego ze swoich potomków – tyle że w decydującym momencie uznaje prawo tego człowieka do życia i rezygnuje ze swoich ambicji. • • • Z pewnością znalazłoby się więcej przykładów – zachęcam do komentowania i przedstawienia ich. Ze swej strony mam nadzieję, że udało mi się nakreślić kilka ciekawostek, będących zarówno wyrazem inwencji autorów, ich buntu przeciwko „wytycznym na bestseller fantasy”, jak i prób pokazania nowych treści i wartości tam, gdzie czytelnik spodziewa się napotkać to, co już dobrze zna.  2 października 2016 PS. Obiecane wyjaśnienie o jakie pozycje chodziło tam, gdzie nie podałam tytułu i autora w tekście artykułu: Aż trzy punkty – wybraniec, pradawne zło oraz ostatnia bitwa – dotyczą cyklu „Cienie pojętnych” Adriana Czajkowskiego, który bardzo sobie cenię właśnie za nowatorskość. Choć, być może z tego powodu, pozostaje on mniej popularny niż cykle takich autorów jak Sanderson albo Weeks. Pradawną wygnaną rasą są elfy stylizowane na kulturę prekolumbijską (Majowie? Aztekowie?) w cyklu „Korona Gwiazd” Kate Elliott, wreszcie w punkcie o krwawych rytuałach chodzi o Davida Gemmella i jego „Zimowych wojowników” (król-demon) oraz „W poszukiwaniu utraconej chwały” (duch Tenaki Khana). | ||||||||||||
Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?
więcej »
Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.
więcej »
Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.
więcej »Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner
Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner
Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner
Czy książki czytają ludzi? Autorzy kontra czytelnicy
— Agnieszka Hałas, Anna Nieznaj, Beatrycze Nowicka, Agnieszka ‘Achika’ Szady
Prezenty świąteczne 2014: Książki. Mnóstwo książek.
— Esensja
O Ziemiomorzu raz jeszcze: „Czarnoksiężnik z Archipelagu”, czyli w poszukiwaniu własnego cienia
— Miłosz Cybowski, Beatrycze Nowicka, Magdalena Kubasiewicz
Za króla, ojczyznę i garść błota
— Beatrycze Nowicka
Kanon ze smoczej jaskini: Moja własna lista. Część I
— Beatrycze Nowicka
Do księgarni marsz: Wrzesień 2014
— Esensja
Będą kochali mnie z rozpaczą
— Beatrycze Nowicka
Do księgarni marsz: Wrzesień 2010
— Esensja
Wariacje literackie: List do św. Mikołaja
— Michał Foerster
Bywało lepiej
— Miłosz Cybowski
Sześć światów Hain: Świat szósty – dwugłos
— Miłosz Cybowski, Beatrycze Nowicka
Krótko o książkach: Koty, słowa, literatura
— Miłosz Cybowski
Sześć światów Hain: Świat piąty
— Miłosz Cybowski
Krótko o książkach: Interpretacja interpretacji
— Miłosz Cybowski
Sześć światów Hain: Świat trzeci
— Miłosz Cybowski
Sześć światów Hain: Świat drugi
— Miłosz Cybowski
Sześć światów Hain: Świat pierwszy
— Miłosz Cybowski
Mała Esensja: Nie tak łatwo być wyjątkowym
— Marcin Mroziuk
Dom duszy
— Beatrycze Nowicka
Tryby historii
— Beatrycze Nowicka
Imperium zwane pamięcią
— Beatrycze Nowicka
Gorzka czekolada
— Beatrycze Nowicka
Kosiarz wyłącznie na okładce
— Beatrycze Nowicka
Bitwy nieoczywiste
— Beatrycze Nowicka
Morderstwa z tego i nie z tego świata
— Beatrycze Nowicka
Z tarczą
— Beatrycze Nowicka
Rodzinna sielanka
— Beatrycze Nowicka
Wiła wianki i to by było na tyle
— Beatrycze Nowicka
Supernowej nie zaobserwowano
— Beatrycze Nowicka
Wagner miało być, nie Wegner. Sorry.
Co do Wegnera (a propos) na razie jakoś stanęłam z jego cyklem, przeczytałam "Niebo ze stali" i na tym się skończyło.