Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.
Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.
Niekoniecznie jasno pisane: Superheroizm psychodeliczny
Najsłynniejszą superbohaterską grupą mutantów Marvela od zawsze była i jest X-Men. Tego nikt nie podważa, w końcu Chris Claremont (ale nie tylko) wywindował pod koniec dwudziestego wieku popularność Cyclopsa i spółki na poziom niespotykany. Ale oprócz X-Men istniały i istnieją też inne grupy – dziś zajrzymy do najlepszego okresu jednej z nich, drugiej po X-Men według chronologii założenia. Poznajmy Nowych Mutantów z czasów, gdy rysował ich sam Bill Sienkiewicz.
Niedzielny krytyk komiksów: Można się nią ogolić!
Historia z przygodami pirackimi jest swoistą ciekawostką w dorobku Szarloty Pawel. Artystce kilkukrotnie zdarzyło się tworzyć od nowa swoje historie, ale w przypadku tej opowieści wygląda na to, że były to aż trzy podejścia. W tym tekście skupię się na ostatniej odsłonie, tej z przełomu lat 1982-83, wskazując jednocześnie co ciekawsze różnice w stosunku do wcześniejszych wersji oraz pozwolę sobie na kilka dygresji.
Oblicza strachu
Jak pisać o końcu świata, gdy wszystko wokół nas się rozpada? Można tak jak Eugenia Kuzniecowa, której znakomita powieść „Drabina” została książką roku 2023 w Ukrainie.
W krainie Wojennego Młota: Luty 2024
Mimo dodatkowego dnia tegoroczny luty nie obfitował w nadmiar warhammerowych nowinek.
Reacher: Sez. 2. odc. 1. Specjalna grupa śledcza na celowniku
Twórcy serialu nie zdecydowali się na ekranizowanie powieści Lee Childa po kolei, gdyż drugi sezon przedstawia wydarzenia z jedenastej w cyklu „Elity zabójców”. Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania – oprócz atrakcyjnej sensacyjnej fabuły – jest zaś możliwość lepszego poznania przez widzów przeszłości Jacka Reachera.
PRL w kryminale: Femme fatale za kierownicą
„Zaczęło się w Zakopanem” to pierwsza – z dotychczas znanych – gazetowa „powieść milicyjna” Pawła Borysa Henelta, która nie ukazała się na łamach „Słowa Powszechnego”. I pierwsza, w której jako główny bohater nie pojawia się Wiktor Zaruba, chociaż nie brakuje w niej jego najbliższych współpracowników. Pod nieobecność majora na najważniejszego funkcjonariusza MO wyrasta porucznik Zbigniew Madej.
Kulawe konie: Sez. 3. odc. 6. Prawda jak oliwa zawsze na wierzch wypływa
Po raz kolejny mamy okazję się przekonać, że chociaż agenci ze Slough House pod wieloma względami może nie dorównują kolegom z Regent’s Park, to nie sposób odmówić im pomysłowości, odwagi i waleczności (nawet jeśli cechy te nie rozkładają się równomiernie w ich grupie). Nie możemy mieć natomiast pewności, czy porażka Ingrid Tearney spowoduje, że w MI5 rzeczywiście nastąpią zmiany na lepsze.
– kanał informacyjny ogólny [pomoc…] – kanał informacyjny działu [więcej…] – kanał informacyjny blogu
książkoweksiążkowe (wybrane)
Literatura sensacyjna: Sprawa NawaronyWojciech Gołąbowski, Konrad Wągrowski „Działa Nawarony”, ekranizacje, kontynuacje…
Wojciech Gołąbowski, Konrad WągrowskiLiteratura sensacyjna: Sprawa Nawarony„Działa Nawarony”, ekranizacje, kontynuacje… 
Wyszukaj / Kup Trwa II wojna światowa. Alianci mają problem. Na niewielkiej wysepce u wybrzeży Turcji Niemcy ustawili dwa bliźniacze, potężne działa, za pomocą których kontrolują dostęp do Morza Egejskiego, na którym szala zwycięstwa przechyla się nieubłaganie na stronę wroga… Zachodzi potrzeba ewakuacji żołnierzy z pobliskiej wyspy Cheros, ale jedyna droga wiedzie w zasięgu przeklętych dział. Dział niemożliwych do zniszczenia z powietrza, ukrytych w jaskini wydrążonej w pionowej skale Nawarony. Jedynym sposobem pozostaje samobójcza wręcz misja kilku doświadczonych żołnierzy, dowodzona przez najsłynniejszego przed wojną himalaistę… Na jednym z wcześniejszych polskich wydań „Dział Nawarony” widniała informacja, że jest to relacja z jednej z karkołomnych akcji alianckich komandosów podczas drugiej wojny światowej. Oczywiście nie jest to żadna relacja, gdyż wydarzenia opisane w książce są całkowicie fikcją literacką, nie istnieje i nie istniała też nigdy sama wyspa Nawarona, Cheros, czy przylądek Demirci. Mimo to fabuła książki jest osadzona mocno w realiach historycznych i warto chyba się zabawić, aby odnaleźć odpowiednik Nawarony wśród wysp Morza Egejskiego. Spróbujmy zatem przeprowadzić takie śledztwo i określić realia geograficzne i historyczne powieści. Czas akcji określić jest niezwykle łatwo. Wspomniane jest, że akcja toczy się w listopadzie, po kapitulacji Włoch. A więc musi to być listopad 1943 roku, gdyż Włochy złożyły broń w maju tego właśnie roku. Więcej miejsca poświęćmy więc realiom historycznym i geograficznym. Polski czytelnik może mieć poważne problemy, aby umiejscowić akcję w jakiejś znanej kampanii drugiej wojny światowej. W książce pojawiają się Anglicy, Niemcy, Grecy, Amerykanie, Nowozelandczycy, a wspomina się nawet o Włochach. Gdzie mogło dojść do takiej mieszanki narodów? Właśnie na Morzu Egejskim. Przed rozpoczęciem drugiej wojny światowej wyspy Morza Egejskiego były podzielone między Grecję i Włochy, które zajmowały archipelag Dodekanez, uzyskany po wojnie z Turcją w 1912 roku. Do Grecji należały Cyklady, niezwykle liczny archipelag małych wysepek we wschodniej części Morza Egejskiego, część Sporadów, wysp ciągnących się wzdłuż tureckiego wybrzeża i największa w tym regionie Kreta. Wojna na Bałkanach rozpoczęła się 28 października 1940 roku atakiem Włoch na Grecję. O dziwo, słabo uzbrojona, ale waleczna armia grecka stawiła zacięty opór i nie tylko powstrzymała Włochów, ale przeszła do kontrofensywy, zajmując część terytoriów Albanii, skąd atakowali Włosi. Niemcy nie mogli patrzeć na taką kompromitację swojego południowego sprzymierzeńca. W krótkim czasie armia niemiecka, we współpracy z węgierską, rumuńską i bułgarską podbiła Jugosławię, a następnie uderzyła na Grecję. Mimo ograniczonego wsparcia brytyjskiego Grecja upadła w kwietniu 1941 roku. To właśnie wtedy kapral Miller ewakuował się z Grecji na transportowcu „Slamat”, zatopiony, wyratowany przez niszczyciel „Wryneck”, znów zatopiony… Takie okręty naprawdę brały udział w tej ewakuacji i naprawdę zatonęły. Być może płynął na nich jakiś amerykański kapral Miller… Po podbiciu Grecji kontynentalnej, Niemcy i Włosi uderzyli na wyspy. Kreta została zdobyta głownie dzięki brawurowemu desantowi spadochronowemu, podbito również pozostałe mniejsze wyspy, osadzając na nich mieszane garnizony niemiecko – włoskie. Niemcy pojawili się również na wyspach Dodekanezu, nie ufając (słusznie) swemu włoskiemu sojusznikowi. Sytuacja pozostała niezmienna do 1943 roku – wyspy pozostały pod okupacją, a represje niemieckie wobec jakiegokolwiek ruchu oporu były bardzo okrutne.  Wyspa Nawarona - mapka dołączona do książki Gdzie możemy więc umieścić Nawaronę? Jak wynika z mapy umieszczonej w każdym wydaniu książki, jest to duża wyspa. Rządzona była przez rodzinę Vlachosa, a więc przez Greków, czyli chyba nie należała do włoskiego Dodekanezu. Nie odbili jej również alianci po kapitulacji Włoch, bojąc się jej umocnień i silnego garnizonu. Spójrzmy na plan Morza Egejskiego i mapkę z książki. Nawarona jest położona tuż przy tureckim wybrzeżu charakterystycznie na południe od wystającego przylądka Demirci. Na północ od niej mamy archipelag Leradów z największą wyspą Maidos, a jeszcze bardziej na północ leży Cheros. Wróćmy do atlasu. Nie ma takiego archipelagu jak Lerady, ale istnieje wyspa Leros, od której najwyraźniej wziął MacLean nazwę swojego fikcyjnego archipelagu. Spójrzmy znów na mapę Morza Egejskiego i znajdźmy Nawaronę. Czy nie może nią być wyspa Kos, odpowiednikiem Cheros – Samos (podobnie jak Cheros została ewakuowana i leży na północy), a Leros i otaczające ją wyspy to Lerady, natomiast Demirci naprawdę nazywa się Bodrum? Wiem, nie wszystko się zgadza, Kos była włoska, odbijali ją alianci – ale to zabawa, próba odgadnięcia w jaki sposób MacLean wymyślał geograficzno – historyczne realia swojej książki. Powiedzmy więc, że znaleźliśmy najlepszą możliwą Nawaronę… MacLean wysłał na wyspę elitarny zespół. Pięciu ludzi, jak twierdzi dowódca grupy Keith Mallory, najlepszych ludzi w całym teatrze wojennym Morza Śródziemnego. Kapitan Mallory, dowódca grupy, jest nowozelandczykiem i najsłynniejszym przedwojennym alpinistą. Jest znany nie tylko wśród innych miłośników gór, ale jego twarz przed wojną była tak często pokazywana w prasie, ze poznają go ludzie zupełnie zwyczajni. Na dodatek zna świetnie język grecki, gdyż przez lata walczył w partyzantce na Krecie. Idealny kandydat na dowódce oddziału, biorąc pod uwagę jaką drogą miał ten oddział dostać się na Nawaronę. Niewątpliwie postać Mallory′ego była wzorowana na najsłynniejszym przedwojennym himalaiście Brytyjczyku …Mallorym. George Leigh Mallory na początku lat dwudziestych minionego stulecia podejmował szereg prób zdobycia największego szczytu Ziemi Mount Everestu. Ostatnia z tych prób zakończyła się tragicznie – w 1924 roku Mallory wraz ze swym towarzyszem poniósł śmierć w górach. Jego ciało znaleziono w 1999 roku – do tej pory w 100% nie stwierdzono czy śmierć nastąpiła podczas próby zdobycia szczytu, czy też już w drodze powrotnej. Keith Mallory należał niewątpliwie do nowozelandzkiego korpusu, który wspólnie z Grekami, Anglikami i Australijczykami bronił Krety w roku 1941. Po klęsce Mallory nie ewakuował się jak reszta korpusu pozostając w górach i walcząc w partyzantce. Jest odważny, pomysłowy, świetnie wyszkolony i zdeterminowany. Jego prawą ręką jest Andrea Stavros, potężny Grek, który ma z Niemcami własne porachunki. Wygląda na poczciwego, w rzeczywistości to jeden z najbardziej niebezpiecznych ludzi. Przez 18 miesięcy walczył razem z Mallorym na Krecie, obecnie rozumieją się bez słów, stanowiąc znakomity zespół. Oddział Mallory′ego uzupełniają amerykański kapral Miller, człowiek o dużym poczuciu humoru, burzliwej przeszłości, znający się jak mało kto na materiałach wybuchowych oraz dwóch Brytyjczyków: znakomity młody alpinista Andy Stevens, o nienajlepszej konstrukcji psychicznej oraz służbista mechanik i radiotelegrafista Casey Brown. To oni z pomocą dwóch Greków z wyspy mają dokonać niemożliwego – dostać się do fortecy i zniszczyć ogromne działa, zagrażające brytyjskiej flocie ewakuacyjnej…  Wyspy Morza Egejskiego Kolejnym czynnikiem sukcesu jest ciągłe podkreślanie ogromnej trudności całej misji. Służy temu charakterystyka sytuacji frontowej, podkreślanie ludzkich słabości i zmęczenia całej grupy; siły, doświadczenia i wyszkolenia nieprzyjaciela, skrajnie niesprzyjających warunków pogodowych (sztorm, śnieżyce, mróz) i górskiego otoczenia, a przede wszystkim ciągłe wrażenie osaczenia, ucieczki i niebezpieczeństwa czającego się nad oddziałem. Należy do tego dodać założenie ograniczonego czasu w jakim należy misję wykonać, podkreślanego zarówno przez postacie książkowe, jak i strukturę rozdziałów, z których każdy obejmuje ściśle określone w tytule kilka godzin. Dzięki tym wszystkim czynnikom jesteśmy w stanie bardziej docenić ostateczny sukces. Narracja praktycznie cały czas podąża za grupą i właściwie skoncentrowana jest wokół postaci Mallory′emu – to za nim podążamy w momencie gdy następuje rozdzielenie grupy, to głównie jego przemyślenia poznajemy; autor sporadycznie oddaje głos kilkukrotnie Andrei i Stevensowi. Dzięki temu otrzymujemy teoretycznie prostą i liniową strukturę fabuły. Teoretycznie, bowiem autor systematycznie zwiększa zainteresowanie i napięcie przez szereg absolutnie zaskakujących zwrotów akcji, z których niewątpliwie najważniejszym jest wprowadzenie i rozwiązanie motywu zdrajcy. Należy też dodać, że choć od początku wiemy co jest celem desperatów, to do końca nie wiemy w jaki sposób Mallory chce dostać się do fortecy i jak Miller chce je zniszczyć. Aby uzyskać pełen obraz książki należy dodać opisane już solidne oparcie na faktach historycznych, poczucie humoru rozładowujące napięcie, reprezentowane zwłaszcza przez Millera, Loukiego i czasami przez Andreę, a także zwieńczenie powieści niezwykle efektownym finałem. Należy więc powtórzyć tezę postawioną w artykule poświęconym Alistairowi MacLeanowi – wszyscy mający ambicje pisać dobre powieści sensacyjne powinni zacząć od uważnej lektury „Dział Nawarony”, klasyka w swoim gatunku.  Działa Nawarony – okładka DVD w wersji oryginalnej Jak wygląda zespół komandosów w filmie? Rożni się od książkowego pod kilkoma względami. Przede wszystkim dowódcą nie jest Keith Mallory, a grany przez Anthony′ego Quayle′a major Roy Franklin. Nie ma w oddziale Stevensa, którego zastępuje młody Grek Papadimos. To nie są wszystkie zmiany, postacie, które wydawały się znajome, w filmie też są kimś innym – niechlujny mechanik Miller, spec od materiałów wybuchowych w filmie jest nadal znakomitym saperem, ale w cywilu profesorem chemii. Andrea nie wygląda na poczciwego grubasa, a raczej olbrzyma, gra go z zaciętą twarzą Anthony Quinn. Ich relacja z Mallorym nie jest również tak przyjacielska jak w książce – Mallory niechcący przyczynił się do śmierci rodziny pułkownika Stavrosa. Wreszcie służbista Brown okazał się weteranem wojny domowej w Hiszpanii, zwanym „rzeźnikiem z Bilbao”. Nie pojawiają się również Grecy Louki i Panayis zastąpieni właśnie przez dwie kobiety – Marię i Annę. Zmiany nastąpiły również w samej fabule. Nie ma w niej sceny aresztowania w górach, gdyż ta część akcji zostaje przeniesiona do greckiego miasteczka. Inaczej zostaje rozwiązany wątek zdrajcy w szeregach grupy, a postać dowódcy Roya Franklina odegra w filmie dużą rolę pomagając sabotażystom dostać się do fortecy. Pomimo tego główne założenia fabularne powieści zostały zachowane, choć twórcy filmu postawili większy nacisk na wątki psychologiczne i moralne, co nie do końca chyba służy filmowi. Mimo tego obraz jest znakomitym, efektownym widowiskiem, trafiając do klasyki kina wojennego i do dziś chętnie wznawiany przez wiele stacji telewizyjnych. Film odniósł sukces. Nominowany do Oscara ′62 w siedmiu kategoriach (efekty specjalne, reżyseria – J. Lee Thompson, montaż, muzyka, film, dźwięk, scenariusz adaptowany), uzyskał jedną statuetkę: Chris Greenham za dźwiękowe oraz Bill Warrington za wizualne efekty specjalne. A był to rok, w którym 10 statuetek Oscara zgarnął „West Side Story"… Ponadto, nominowany był do nagrody BAFTA w kategorii „Najlepszy brytyjski scenariusz”, uzyskał nagrodę Złotego Globu w kategorii „Najlepszy film” oraz „Najlepsza ścieżka dźwiękowa” (Dimitri Tiomkin), a także nagrodę „Golden Laurel” jako „Top Drama” i „Top Male Dramatic Performance” dla Gregory Pecka. | ||||
Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?
więcej »
Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.
więcej »
Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.
więcej »Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner
Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner
Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner
W służbie UNACO
— Wojciech Gołąbowski
Przepis na sukces Alistaira MacLeana
— Konrad Wągrowski
Wprowadzenie do cyklu
— Konrad Wągrowski
Zbierając okruchy przeszłości
— Wojciech Gołąbowski
Mała Esensja: Nadmorskie zagadki sprzed pół wieku
— Wojciech Gołąbowski
Gdy szukasz własnej drogi
— Wojciech Gołąbowski
Tylko praca dyplomowa, niestety
— Wojciech Gołąbowski
O pożytkach ze zdrowych zębów oraz powrót do Liszkowa
— Wojciech Gołąbowski
Krótko o komiksach: NieZjawiskowy spadek formy
— Wojciech Gołąbowski
Miejsca, które warto odwiedzić: Kiedy para - buch!
— Wojciech Gołąbowski
Kosmiczny redaktor
— Konrad Wągrowski
Miejsca, które warto odwiedzić: Ochorowiczówka ma młodsze rodzeństwo!
— Wojciech Gołąbowski
Ten okrutny XX wiek: Jak Stany Zjednoczone usiłowały zachować neutralność
— Wojciech Gołąbowski
