Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 24 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Pożegnania 2018 (2)

Esensja.pl
Esensja.pl
Nadszedł czas na podsumowanie strat szeroko pojętej popkultury w 2018 roku. Dziś miesiące kwiecień-czerwiec.

Jarosław Loretz

Pożegnania 2018 (2)

Nadszedł czas na podsumowanie strat szeroko pojętej popkultury w 2018 roku. Dziś miesiące kwiecień-czerwiec.
Jak w zeszłorocznym podsumowaniu pisałem, tempo wymierania twórców popkultury przyspiesza, w wiek sędziwy wchodzą bowiem pokolenia, których najbardziej płodna działalność przypadała na lata 1960. i początek 1970. Czyli na czas, kiedy gwałtownym przemianom ulegało tak kino, jak i muzyka rozrywkowa, wychodzące z getta elitarności. Pojawiło się więcej nurtów, udoskonalona została technika tak wykonania, jak i transmisji i magazynowania dźwięku i obrazu, wreszcie ogromnie poszerzyła się pula odbiorców. A to z kolei zrodziło zapotrzebowanie na nowe rzesze twórców. W tym samym czasie pod coraz biedniejsze strzechy zaczęła trafiać także literatura piękna, pełną gębą już masowa. Triumfy święciła fantastyka, krzepko trzymały się romanse, a western jeszcze nie oddawał pola sensacji.
Lista zmarłych twórców oraz osób, które miały zauważalny wpływ na globalną popkulturę, oczywiście nie jest kompletna. Byłoby to po prostu niemożliwe, a i objętość takiej listy byłaby iście gargantuiczna. Można tu znaleźć wyłącznie te osoby, które miały wpływ na odbiorcę światowego, oraz te, których nazwisko swego czasu budziło duży oddźwięk w Polsce. Jednak nawet przy zastosowaniu takich kryteriów lista jest zasmucająco długa.
W kwietniu odeszli:
5. – Isao Takahata, współzałożyciel studia Ghibli, reżyser bardzo wysoko notowanych animacji, wśród których prym wiodą „Grobowiec świetlików”, „Powrót do marzeń” i „Księżniczka Kaguya”.
8. – Juraj Herz, słowacki reżyser i scenarzysta, twórca nie tylko wybitnego, przez dłuższy czas zakazanego w Czechosłowacji „Palacza zwłok”, ale również i „Morgiany”, „Pięknej i potwora” oraz kiczowatego horroru „Wampir z Feratu”, z samochodem żłopiącym krew prowadzących go kierowców.
12. – Tomasz Wojnar, współzałożyciel, gitarzysta i wokalista punkrockowego zespołu Defekt Muzgó.
13. – Miloš Forman, czeski reżyser związany przez praktycznie całe swoje zawodowe życie z Hollywood. Spod jego ręki wyszły: „Lot nad kukułczym gniazdem” (5 Oscarów, 6 Złotych Globów, 6 nagród BAFTA), „Hair”, „Amadeusz” (8 Oscarów, 4 Złote Globy, 4 nagrody BAFTA, Cezar), „Skandalista Larry Flint” (2 Złote Globy, Złoty Niedźwiedź), „Człowiek z księżyca” (Złoty Glob i Srebrny Niedźwiedź) i „Duchy Goi”.
15. – R. Lee Ermey, zawodowy sierżant, który zwrócił na siebie uwagę publiczności rolą… sierżanta w „Pełnym magazynku” Kubricka. W następnych latach kontynuował tradycję występów w roli podoficera bądź oficera wojska, ewentualnie policji, pojawiając się m.in. w „Szczelinie”, „Szkole wyrzutków”, „Porywaczach ciał”, thrillerze „Siedem”, „Przerażaczach”, „Wysłanniczce” czy remake’u „Teksańskiej masakry piłą mechaniczną”.
25. – Michael Anderson, brytyjski reżyser, na którego koncie znajduje się pierwsza ekranizacja „Roku 1984” Orwella, a także „W 80 dni dookoła świata” z Davidem Nivenem i Shirley MacLaine, „Ucieczka Logana” z Michaelem Yorkiem i oparty na prozie Raya Bradbury’ego miniserial „Kroniki marsjańskie”.
29. – Rose Laurens, w rzeczywistości Rose Podwojny, francuska piosenkarka i kompozytorka, wnuczka warszawskiego kompozytora, pianisty i skrzypka, tworzącego muzykę ilustracyjną do niemych filmów. Sławę przyniosła jej piosenka „Africa”, a także wykonanie utworu „J’avais rêvé d’une autre vie” z musicalu „Nędznicy”, kilka lat później przetłumaczonego na angielski jako „I Dreamed a Dream”.
W maju:
13. – Margot Kidder, kanadyjsko-amerykańska aktorka, która zyskała rozgłos odgrywaniem obu głównych postaci w „Siostrach” de Palmy, a popularność i uznanie rolą Lois Lane w pełnometrażowym „Supermanie” z 1978 i wszystkich trzech jego kontynuacjach. Oprócz tego wystąpiła m.in. w „Czarnych świętach” z 1974, pierwszym „Amityville” oraz na rozkładówce „Playboya” w marcu 1975.
14. – William van Cutsem, bardziej znany jako William Vance, belgijski rysownik komiksowy, znany przede wszystkim z serii „XIII” oraz „Bruce J. Hawker”.
18. – Jerzy Horwath, pianista, kompozytor i producent muzyczny, jeden z założycieli zespołu Dżamble.
21. – Aleksandr Askoldow, rosyjski reżyser jedynego, ale za to wybitnego filmu „Komisarz” z 1967 roku, za który – ze względu na nieprawomyślną tematykę (Żydzi byli wówczas na cenzurowanym) – wyleciał ze studia filmowego, z partii, nawet z Moskwy, z wilczym biletem w zawodzie.
22. – Philip Roth, amerykański pisarz, dwukrotny zdobywca National Book Award („Goodbye, Columbus” i „Teatr Sabata”), nagrodzony także Pulitzerem za powieść „Amerykańska sielanka”, najbardziej jednak znany ze skandalizującego „Kompleksu Portnoya”.
27. – Gardner Dozois, amerykański pisarz, redaktor i wydawca literatury science fiction. Dwukrotny laureat Nebuli za opowiadania, wielokrotny laureat Hugo i Locusa za pracę edytorską i redaktorską, wieloletni (1986-2004) redaktor naczelny „Asimov’s Science Fiction”, twórca ponad setki antologii, z których do polskiego czytelnika dotarły ledwie trzy: „Najlepsze opowiadania science fiction roku 1996”, oraz dwie zredagowane z Georgem R. R. Martinem: „Pieśni umierającej Ziemi” i „Chodząc nędznymi ulicami”.
31. – Michael D. Ford, specjalista od filmowych dekoracji. Pracował na planie „Imperium kontratakuje” i „Powrotu Jedi” (w obu przypadkach ekipa od scenografii była nominowana do Oscara), „Poszukiwaczy zaginionej Arki” (Oscar wespół z Leslie Dilleyem i Normanem Reynoldsem), „Imperium Słońca”, Bondów „W obliczu śmierci”, „Licencja na zabijanie” i „GoldenEye”, a w końcu „Titanica” (drugi w karierze Oscar, tym razem z Peterem Lamontem) i „Wing Commandera”.
W czerwcu:
3. – Robert Brylewski, muzyk rockowy i reggae, wokalista, kompozytor i autor tekstów. Współzałożyciel zespołów Kryzys, Brygada Kryzys, Izrael, Armia, Max i Kelner oraz Falarek Band. Zmarł w wyniku „pomyłki”, czyli ciężkiego pobicia na warszawskiej Pradze, przed drzwiami własnego domu.
7. – Barbara Wachowicz, pisarka, reportażystka, autorka opracowań biograficznych o Mickiewiczu, Słowackim, Sienkiewiczu, Żeromskim, Kasprowiczu, Kościuszce i innych.
8. – Eunice Gayson, brytyjska aktorka, która weszła do historii kina jako pierwsza ekranowa dziewczyna Bonda, Sylvia Trench, obecna w „Doktorze No” i „Pozdrowieniach z Rosji”. Oprócz tego Gayson zagrała m.in. w „Zemście Frankensteina”, jednej z flagowych produkcji Hammera.
11. – Roman Kłosowski, aktor filmowy i teatralny, znany przede wszystkim z roli Romana Maliniaka z serialu „Czterdziestolatek”. Jednak chyba najciekawszą jego rolą był książę maharadża Kaburu, odpalający aligatora w „Hydrozagadce” Andrzeja Kondratiuka.
12. – Jarosław Kozidrak, starszy brat Beaty, gitarzysta, wokalista i kompozytor, współzałożyciel zespołu Bajm (litera „j” w nazwie zespołu pochodziła od jego imienia). Autor muzyki do m.in. „Józek, nie daruję Ci tej nocy”, „Nie ma wody na pustyni”, „Piechotą do lata” czy „Dwa serca, dwa smutki”.
16. – Giennadij Rożdiestwienski, wybitny rosyjski dyrygent. Na swoim koncie ma nagrane wraz z Orkiestrą Symfoniczną Ministerstwa Kultury ZSRR wszystkie symfonie m.in. Szostakiewicza i Głazunowa, a także współpracę z największymi orkiestrami światowymi, jak choćby Berliner Philharmoniker, Chicago Symphony Orchestra czy London Symphony Orchestra.
18. – Helga Grohmann, bardziej znana jako Maria Rohm. Austriacka aktorka, występująca raczej drugoplanowo w europejskich produkcjach kina tzw. trashowego (śmieciowego). Wśród jej występów warto wymienić „The Million Eyes of Sumuru” u boku Klausa Kinskiego, „Zemstę Fu Manchu”, „Krew Fu Manchu” i „Księcia Draculę” u boku Christophera Lee, „Portret Doriana Graya” u boku Herberta Loma i szereg produkcji sexploitation reżyserowanych przez Jesúsa Franco.
22. – Vincent Paul Abbott, perkusista, jeden z założycieli metalowego zespołu Pantera.
27. – Harlan Ellison, amerykański pisarz SF, redaktor antologii fantastycznych (m.in. „Niebezpieczne wizje”), wielokrotny laureat nagród Hugo, Nebula, Locus i Bram Stoker. Autor scenariuszy w serialach „Star Trek”, „Po tamtej stronie”, „Spotkanie z Alfredem Hitchcockiem” i „The Man from U.N.C.L.E.”, konsultant „Strefy mroku” i „Babilonu 5”. W Polsce jego twórczość była mało znana. Zmieniło to dopiero obszerne, dwutomowe wydanie zbioru „To, co najlepsze”, wypuszczone w zeszłym roku przez Prószyńskiego i S-kę.
29. – Irena Szewińska (w zasadzie Kirszenstein-Szewińska), lekkoatletka, zdobywczyni medali olimpijskich w biegu na 100 metrów (brąz w Meksyku), 200 metrów (srebro w Tokio, złoto w Meksyku, brąz w Monachium), 400 metrów (złoto w Montrealu), sztafecie 4 x 100 metrów (złoto w Tokio) i w skoku w dal (srebro w Tokio). Aktywna zawodowo od roku 1962 po igrzyska w Moskwie w roku 1980.
29. – Steve Ditko, rysownik komiksowy, przez długie lata jeden z filarów Marvela, współtwórca – ze Stanem Lee – postaci Spider-Mana i Doktora Strange’a, a także Green Goblina.
koniec
9 stycznia 2019

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Okładka <i>Amazing Stories Quarterly</i> z wiosny 1929 r. to portret jednego z Małogłowych.<br/>© wikipedia

Stare wspaniałe światy: Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
Andreas „Zoltar” Boegner

11 IV 2024

Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (24)
Andreas „Zoltar” Boegner

7 IV 2024

Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (23)
Andreas „Zoltar” Boegner

14 III 2024

Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.