Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 20 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Pożegnania 2019 (2/4)

Esensja.pl
Esensja.pl
1 2 »
Nadszedł czas na podsumowanie strat szeroko pojętej popkultury w 2019 roku. Dziś miesiące kwiecień-czerwiec.

Jarosław Loretz

Pożegnania 2019 (2/4)

Nadszedł czas na podsumowanie strat szeroko pojętej popkultury w 2019 roku. Dziś miesiące kwiecień-czerwiec.
Jak w poprzednich dwóch latach, tak i teraz proponuję rzut oka na listę tych, którzy odeszli od nas w upłynionym roku. Znaleźli się na niej nie tylko twórcy, ale i osoby niezwiązane bezpośrednio z kulturą, a jednak mające ogromny wpływ na literaturę, muzykę, sztukę czy ogólnie na nasze życie i podejście do świata. Część zamieszczonych tu nazwisk budzi natychmiastowy odzew, część jednak może wyglądać na nieznaną – aczkolwiek tylko pozornie. Nikt nie znalazł się tu przypadkowo. Każdy w którymś momencie albo przyłożył rękę do dzieła, które obiegło swego czasu cały glob, lub choćby Polskę, albo był osią działań mających globalny oddźwięk.
Lista oczywiście nie jest kompletna, bo i być taka by nie mogła zważywszy na liczbę osób, jakie zmarły w zeszłym roku. Wiele spośród nich było aktorami, często serialowymi, z dawnych „Star Treków”, „Doctora Who”, „Twin Peaks” i innych produkcji, przez które przewinęły się setki, o ile nie tysiące zarówno gwiazd, jak i statystów. Ponieważ seriale te mają już kilka dekad na karku, wymieranie dawnej obsady będzie tylko przybierało na sile wraz z biegiem lat. Podobne zjawisko dotyka coraz mocniej przemysłu muzycznego, w przypadku którego czarne chmury zaczynają coraz mocniej nadciągać nad prekursorów rocka i popu. Tym będziemy jednak martwić się później, gdy burza faktycznie nadejdzie. Na razie przypomnijmy sobie, kogo żegnaliśmy przez ostatnich dwanaście miesięcy.
W kwietniu odeszli:
1. – Rafael Sánchez Ferlosio, pisarz, jeden z odnowicieli literatury hiszpańskiej po okresie wojny domowej. W Polsce wyszła jedna jego powieść, „Doświadczenia i wędrówki chłopca Alfanui”.
1. – Vonda N. McIntyre, biolog z zawodu, pisarka science fiction z zamiłowania. Sławę przyniosło jej opowiadanie „Z trawy i Mgły, i Piasku”, nagrodzone Nebulą i nominowane do nagród Hugo oraz Locus, rozszerzone później w powieść „Opiekun snu” (w innym tłumaczeniu: „Wąż snu”), która przyniosła Vondzie kolejną Nebulę oraz nagrodę Hugo, po raz trzeci w historii wręczoną kobiecie. Po latach otrzymała jeszcze jedną Nebulę – za powieść „Księżyc i Słońce”. Oprócz powyższych książek rodzimy czytelnik miał możność zaznajomienia się jeszcze ze zbiorem opowiadań „Ognista powódź” oraz z „Kryształową gwiazdą”, powieścią z uniwersum „Gwiezdnych wojen”.
3. – Marek Słyk, pisarz, poeta. Autor trylogii „W barszczu przygód”, „W rosole powikłań” i „W krupniku rozstrzygnięć”, samodzielnej powieści „Gra o super mózg” oraz szeregu opowiadań, drukowanych m.in. w „Nowej Fantastyce”, „Młodym Techniku” i „Szpilkach”.
3. – Jerzy Wójcik, operator filmowy, reżyser, scenarzysta. Autor zdjęć m.in. do „Eroiki”, „Popiołu i diamentu”, „Matki Joanny od Aniołów”, „Faraona”, „Westerplatte” czy „Potopu”.
4. – Gieorgij Danelija, gruziński reżyser. Spośród jego filmów warto wymienić wybitnego „Sieriożę”, „Chodząc po Moskwie”, „Afonię”, „Łzy płynęły” oraz zupełnie zwariowaną, czarną komedię SF „Kin-dza-dza!”.
11. – Kazuhiko Katō, bardziej znany jako Monkey Punch. Twórca mang, działający zawodowo od roku 1962. Jego najbardziej znaną kreacją jest zapoczątkowana w 1967 roku seria „Lupin III”, która dochrapała się wielu animowanych i aktorskich ekranizacji, a także przeróbek na gry video.
14. – Bibi Andersson, szwedzka aktorka filmowa i teatralna, na przełomie lat 1950. i 1960. często występująca w produkcjach Ingmara Bergmana. Z ważniejszych ról warto wymienić te z „Siódmej pieczęci”, „Tam, gdzie rosną poziomki”, „U progu życia”, „Twarzy”, „Diabelskich opowieści” i „Persony”.
14. – Gene Wolfe, utytułowany pisarz SF i fantasy, wielokrotnie nominowany do nagród Nebula (16 nominacji i 2 zwycięstwa), Hugo (8 nominacji), Locusa (6 nagród) i World Fantasy Award (4 nagrody). W Polsce znany przede wszystkim z tzw. cyklu Słonecznego (pięć tomów Ksiąg Nowego Słońca, cztery Ksiąg Długiego Słońca i trzy Ksiąg Krótkiego Słońca), kawałka cyklu Latro („Żołnierz z mgły”, „Żołnierz Arete”), „Piątej głowy Cerbera” i zbioru opowiadań „Śmierć doktora Wyspy”.
15. – Les Reed, autor piosenek i aranżer. To jego piosenki – a w zasadzie piosenki z jego muzyką, bo słowa na ogół pisał Barry Mason, Gordon Mills bądź Geoff Stephens – śpiewali Tom Jones („Delilah”, „It’s Not Unusual”), Engelbert Humperdinck („The Last Waltz”), Herman’s Hermits („There’s Kind of Hush”), The Fortunes („Here It Comes Again”), a nawet kibice klubu piłkarskiego Leeds United F.C. (w 1972 Reed z Masonem napisali dla klubu hymn – „Marching On Together”).
17. – Kazuo Koike, scenarzysta mangowy. Wespół z rysownikiem Gosekim Kojimą powołał do życia postać Ogamiego Itto, płatnego zabójcy, który krąży po kraju z trzyletnim synem i w zmyślny sposób likwiduje tak swoich wrogów, jak i osoby wyznaczone przez zleceniodawców. Z liczącej 28 tomów sagi, noszącej tytuł „Samotny wilk i szczenię”, w Polsce wyszło tylko 7 części. Koike napisał też w latach 1970. scenariusze sześciu aktorskich adaptacji przygód Ogamiego Itto, jak również wyprodukował w 1993 roku siódmy film.
18. – Siergiej Pawłow, radziecki pisarz SF, geofizyk z wykształcenia, paleolingwista z zamiłowania. Autor m.in. dylogii „Księżycowa tęcza”, sfilmowanej w 1983 roku i szykowanej obecnie do wydania w Polsce przez wydawnictwo Stalker (tomy będą nosiły tytuły „Czarnym szlakiem” i „Miękkie zwierciadła”), a także „Akwanautów”, sfilmowanych w 1980 roku. Fundator nagrody literackiej „Łunnaja raduga”, przyznawanej w latach 2005-2015 pisarzom SF za rozwijanie swoich umiejętności, świeże pomysły dotyczące nauki i astronautyki, oraz wkład w rosyjską fantastykę.
18. – Lorraine Rita Warren, badaczka zjawisk paranormalnych, autorka opracowań na temat ważniejszych przypadków nawiedzeń, medium. Twierdziła, że wraz ze zmarłym w 2006 roku mężem, Edwardem Warrenem Minerem, udokumentowała blisko 10 tysięcy przypadków opętań, nawiedzeń i innych przejawów działalności sił nadprzyrodzonych. Historie opisane przez Warrenów dały asumpt do powstania liczącej już ponad 20 filmów serii o przeklętym domu w Amityville. Także na ich bazie powstaje w ostatnich latach tzw. Uniwersum Obecności, obejmujące serie horrorów „Obecność” i „Annabelle”, oraz samodzielne obrazy („Zakonnica”, „Topielisko: Klątwa La Llorony”).
22. – Stanisław Jędryka, reżyser filmów i seriali młodzieżowych. To spod jego ręki wyszły takie hity jak „Do przerwy 0:1”, „Wakacje z duchami”, „Podróż za jeden uśmiech”, „Stawiam na Tolka Banana” czy „Szaleństwo Majki Skowron”.
26. – Elina Bystrickaja, rosyjska aktorka, która ogromną sławę uzyskała w latach 1950. występami w dosłownie kilku filmach – m.in. w „Niedokończonej opowieści” i „Dobrowolcach”, ale przede wszystkim w monumentalnym „Cichym Donie”.
29. – John Singleton, reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Debiutował „Chłopakami z sąsiedztwa”, filmem o gangach w etnicznym getcie Los Angeles, za który otrzymał nominacje do Oscara – za reżyserię i scenariusz. Nominacje będące swego rodzaju sensacją, bo do 1992 roku żaden Afroamerykanin nie dokonał tej sztuki, a do tego nie było dotąd tak młodego reżysera wyróżnionego w ten sposób. W późniejszych latach nakręcił jeszcze m.in. „Rosewood w ogniu”, nową wersję „Shafta” oraz „Za szybkich, za wściekłych”.
30. – Boon Gould, a właściwie Rowland Charles Gould, gitarzysta, jeden z czterech założycieli zespołu Level 42. Nim wraz z bratem, Philem, odszedł z zespołu nie godząc się na nowe, bardziej popowe brzmienie grupy, wziął jeszcze udział w nagraniu skomponowanego przez siebie, największego przeboju Level 42 – „Lessons in Love”.
30. – Peter Mayhew, aktor filmowy i telewizyjny, liczący sobie 221 cm wzrostu, zasadniczo znany z jednej, jedynej roli – Chewbakki. Zagrał futrzaka w częściach III-VII „Gwiezdnych wojen” oraz w niesławnym dodatku świątecznym z 1978 roku.
W maju:
1. – Izabela Skrybant-Dziewiątkowska, wokalistka Tercetu Egzotycznego i jego podstawowa podpora, działająca w nim bite 56 lat.
9. – Alvin Sargent, scenarzysta filmowy i telewizyjny. Spod jego ręki wyszły scenariusze do „Papierowego księżyca” (nominacja do Oscara), „Julii” (Oscar, BAFTA, nominacja do Złotego Globu), „Zwyczajnych ludzi” (Oscar i nominacja do Złotego Globu), „Bogusa, mojego przyjaciela na niby” oraz „Spider-Manów” Sama Raimiego (w pierwszym szlifował tylko dialogi, drugi był jego wyłącznym dziełem, a trzeci powstał we współpracy z braćmi Raimi) i „Niesamowitego Spider-Mana” (z dwójką innych scenarzystów).
1 2 »

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Okładka <i>Amazing Stories Quarterly</i> z wiosny 1929 r. to portret jednego z Małogłowych.<br/>© wikipedia

Stare wspaniałe światy: Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
Andreas „Zoltar” Boegner

11 IV 2024

Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (24)
Andreas „Zoltar” Boegner

7 IV 2024

Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (23)
Andreas „Zoltar” Boegner

14 III 2024

Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.