Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 19 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Pożegnania 2019 (2/4)

Esensja.pl
Esensja.pl
« 1 2

Jarosław Loretz

Pożegnania 2019 (2/4)

11. – Peggy Lipton, aktorka, modelka i piosenkarka. Sukces odniosła rolą w serialu „The Mod Squad” (dostała za nią Złoty Glob), ale w pamięci widzów zapisała się głównie jako Norma Jennings z serialu „Twin Peaks”.
12. – Machiko Kyō, japońska aktorka lat 1950., która karierę zaczęła z przytupem – w „Rashomonie” Kurosawy. Potem były filmy Mizoguchiego („Opowieści księżycowe”, „Ulica hańby”), Mikio Narusego („Starszy brat i młodsza siostra”), Teinosukego Kinugasy („Wrota piekieł”), Yasujirō Ozu („Dryfujące trzciny”), Kona Ichikawy („Klucz”, „Kobiecy testament”) oraz amerykańska „Herbaciarnia „Pod Księżycem””, za występ w której otrzymała nominację do Złotego Globu.
13. – Doris Day, a tak naprawdę Doris Mary Ann Kappelhoff. Piosenkarka (w latach 1939-1967 zaśpiewała ponad 650 piosenek, w tym wielki przebój „Que Sera, Sera (Whatever Will Be, Will Be)”), ale przede wszystkim aktorka, czynna zawodowo w latach 1950. i 1960. Wystąpiła m.in. w „Calamity Jane”, „Człowieku, który wiedział za dużo” Hitchcocka, „Telefonie towarzyskim” (za występ w nim otrzymała jedyną w życiu nominację do Oscara), „Nie jedzcie stokrotek”, „Przesuń się, kochanie” i „Kosmicznych przygodach Jennifer”.
16. – Ieoh Ming Pei, urodzony w Chinach, wychowany w Hong Kongu i Szanghaju, a zamieszkały w USA architekt, który wsławił się zaprojektowaniem kontrowersyjnej szklanej piramidy na dziedzińcu Luwru. Wśród swoich dokonań ma jednak i inne nietypowe projekty, jak choćby ciosane szpadlem Mesa Laboratory na przedmieściach Boulder, wyglądające jak biurko z wysuniętą szufladą Muzeum Sztuki im. Herberta F. Johnsona na Uniwersytecie Cornella, Rock and Roll Hall of Fame w kształcie piramidy ze ślimakiem na przedmieściach Cleveland czy przewracający się ratusz w Dallas.
17. – Herman Wouk, amerykański pisarz białoruskiego pochodzenia, który ogromną popularność zdobył szeregiem powieści osadzonych w realiach II wojny światowej: „Buntem na okręcie” (Nagroda Pulitzera w 1951, ekranizacja z Humphreyem Bogartem i José Ferrerem w 1954), „Wichrami wojny” (7-odcinkowa ekranizacja z Robertem Mitchumem i Ali MacGraw) oraz „Wojną i pamięcią” (12-odcinkowa ekranizacja z Robertem Mitchumem i Jane Seymour). Oprócz powyższych powieści po polsku opublikowano jeszcze „Nadzieję”, „Nie przerywajcie karnawału”, „Wielką miłość Marjorie” i „Chłopca z Nowego Jorku” (opartego na autobiograficznych wątkach), a także esej o współczesnym judaizmie – „To jest mój Bóg”.
20. – Niki Lauda, austriacki kierowca wyścigowy. Trzykrotnie zdobywał mistrzostwo świata Formuły 1, i to mimo doznania w jednym z wyścigów rozległych poparzeń zewnętrznych i wewnętrznych. W 1978 założył własną linię lotniczą, Lauda Air. Po jej sprzedaniu liniom Austrian Airlines w roku 2000 (w pełni wchłonięta została dopiero w 2013), w 2003 założył kolejną, Niki. Gdy ta z kolei bankrutowała na przełomie 2017 i 2018 roku, przejął linie Amira Air i zmieniwszy im nazwę na Laudamotion wykupił bankruta. Na bazie rywalizacji Laudy z Jamesem Huntem w sezonie 1976, kiedy to Lauda uległ poparzeniu, powstał film „Wyścig” z Chrisem Hemsworthem w roli Hunta.
25. – Tun-fei Mou, chiński reżyser, który zasłynął nakręceniem szokującego filmu „Oddział 731”, bardziej znanego jako „Men Behind the Sun”. Film, będący mieszanką paradokumentu z exploitation, zawierający szereg odrażających scen – od łamania zamrożonych kończyn po zapis autentycznej sekcji zwłok młodego chłopca – w zamierzeniu będący w miarę wiernym odtworzeniem działań zbrodniczej japońskiej jednostki wojskowej, prowadzącej na terenie Mandżurii badania nad bronią biologiczną i chemiczną, stał się symbolem kina wstrząsającego tak treściowo, jak i wizualnie. Zakazany w wielu krajach, ponoć w samych Chinach doprowadził kilkunastu widzów do śmiertelnego zawału.
29. – Dennis Etchison, pisarz i redaktor fantasy i SF. Wielokrotnie nagradzany tak za własne opowiadania, jak i za zredagowane antologie i zbiory opowiadań (8 nominacji i 2 nagrody World Fantasy Award, 1 nominacja i 2 nagrody British Fantasy Award, 4 nominacje do Bram Stoker Award). Autor nowelizacji „Videodromu” i dwóch części „Halloween”. W Polsce znany z jednego jedynego opowiadania „Wzywam wszystkie potwory”, opublikowanego w pierwszej części „Wielkiej księgi potworów”.
W czerwcu:
2. – Maciej Parowski, redaktor, pisarz SF, wieloletni kierownik działu literatury polskiej w „Fantastyce” (z czasem przemianowanej na „Nową Fantastykę”), w latach 1992-2003 jej redaktor naczelny, następnie redaktor naczelny „Czasu Fantastyki”. Autor dwóch powieści SF („Twarzą ku ziemi” i „Burza. Ucieczka z Warszawy”) i szeregu opowiadań, w większości ujętych w zbiorze „Sposób na kobiety”.
3. – Siemion Rozenfeld, radziecki żołnierz i partyzant pochodzenia żydowskiego, ostatni z żyjących uczestników powstania i masowej ucieczki więźniów z obozu zagłady w Sobiborze.
7. – Ryszard Bugajski, reżyser filmowy i telewizyjny, pisarz i scenarzysta. Zyskał międzynarodową sławę (nominacja do Złotej Palmy) i nienawiść PRL-owskiego reżimu (likwidacja Zespołu Filmowego „X”) dramatem „Przesłuchanie”, nakręconym w 1982 roku, ale oficjalnie puszczonym do dystrybucji dopiero po upadku PRL. Oprócz tego nakręcił m.in. „Generała Nila”, „Układ zamknięty” i „Zaćmę”, a także – na emigracji w Kanadzie – garść odcinków rozmaitych seriali, w tym „Strefy mroku” i „Alfred Hitchcock przedstawia”.
7. – Narciso Ibáñez Serrador, hiszpański reżyser filmowy, telewizyjny i teatralny, mający na swoim koncie szereg filmów telewizyjnych i 29-odcinkowy serial grozy „Historias para no dormir”, z historiami opartymi głównie na opowiadaniach Edgara Allana Poego, Fredrica Browna i Raya Bradbury’ego. Obok tego nakręcił dwa filmy kinowe, dzięki którym zyskał międzynarodową sławę. Pierwszy to thriller „La residencia” z 1969 roku, ze znikającymi uczennicami żeńskiej szkoły prywatnej. Natomiast drugi, niespodziewanie mocny w wymowie, to późniejszy o 7 lat prowokacyjny thriller SF „Czy zabiłbyś dziecko?”, z małżeństwem odciętym na wyspie zamieszkanej przez polujące na dorosłych dzieci.
13. – Nature Ganganbaigal, niekiedy zapisywany jako Nature G., posiadający chińsko-mongolskie korzenie muzyk, wokalista i kompozytor, założyciel folkmetalowego zespołu Tengger Cavalry. Grający na morin chuur, klasycznym mongolskim instrumencie strunowym, posługujący się śpiewem alikwotowym (bardzo niskie dźwięki gardłowe), z miejsca zdobył ogromną popularność, koncertując nawet w Carnegie Hall. Zmarł z nieznanych przyczyn w wieku zaledwie 29 lat.
14. – Maurice Bénichou, francuski aktor, grywający m.in. u Michaela Hanekego („Kod nieznany”, „Czas wilka”, „Ukryte”) i Petera Brooka („Mahabharata”). Wystąpił też w „Amelii” Jeana-Pierre’a Jeuneta jako Dominique Bretodeau, który dzięki bohaterce odzyskał wspomnienia z dzieciństwa.
15. – Franco Zeffirelli, włoski reżyser filmowy, teatralny i operowy, scenograf, projektant kostiumów, producent i aktor, daleki krewniak Leonarda da Vinciego, kochanek Luchino Viscontiego. Z najsłynniejszych jego filmów, często będących ekranizacjami znanych sztuk, warto wymienić „Poskromienie złośnicy” z Elizabeth Taylor i Richardem Burtonem (nominacja do Oscara za kostiumy), „Romea i Julię” (nominacje do Oscara i Złotego Globu za reżyserię, Oscary za kostiumy i zdjęcia), „Brata Słońce, siostrę Księżyc” o św. Franciszku z Asyżu, „Jezusa z Nazaretu” z przebogatą obsadą (Anne Bancroft, Claudia Cardinale, James Earl Jones, James Mason, Laurence Olivier, Donald Pleasence, Christopher Plummer, Anthony Quinn, Rod Steiger, Peter Ustinov, Michael York), „Otella” z Placido Domingo w roli głównej (nominacja do Złotej Palmy), „Hamleta” z Melem Gibsonem i Heleną Bonham Carter (nominacje do Oscara za scenografię oraz za kostiumy) i „Jane Eyre”.
22. – Judith Krantz, amerykańska pisarka i scenarzystka, specjalizująca się w psychologiczno-obyczajowych romansach. W Polsce wyszło przynajmniej 11 jej powieści. Ze względu na to, że jej mężem był producent telewizyjny, szereg jej utworów został zekranizowany, i to na ogół w całkiem porządnej obsadzie (m.in. Claudia Cardinale, Stefanie Powers, Courteney Cox, Raquel Welch, Hugh Grant).
24. – Billy Drago, właściwie William Eugene Burrows, amerykański aktor z indiańsko-cygańskimi korzeniami. Ze względu na charakterystyczny wygląd często obsadzany był w rolach niegodziwców, jak choćby w „Niesamowitym jeźdźcu” Eastwooda, „Nietykalnych” De Palmy, szeregu filmów z Chuckiem Norrisem i rozlicznych podrzędnych produkcjach klasy B, w rodzaju „Cyborga 2”, „Ucieczki z kolonii karnej Księżyca”, „Wstrząsów 4”, „Łowcy demonów”, „Wampirowa” czy nowej wersji „Wzgórza mają oczy”.
26. – Édith Scob, francuska aktorka filmowa i teatralna o rosyjskich korzeniach (tak naprawdę nazywała się Édith Helena Vladimirovna Scobeltzine), najbardziej znana z filmu Georges’a Franju „Oczy bez twarzy”, w którym wcieliła się w rolę oszpeconej w samochodowym wypadku córki naukowca od przeszczepów. Oprócz tego zagrała w dwóch innych filmach Franju („Głową o mur”, „Judex albo zbrodnia doskonała”), a także m.in. w „Braterstwie wilków”, „Vidocqu”, „Człowieku z pociągu” i „Holy Motors”. Za występ w tym ostatnim filmie została zresztą nominowana do Cezara.
26. – Tadao Takashima, początkowo perkusista jazzowy, potem aktor filmowy i teatralny. Zagrał w ponad setce filmów, w tym w szeregu produkcji SF, wliczając w to „Atragona”, „Frankenstein vs. Barugon” i trzy części „Godzilli”. Jego dwóch synów – Masahiro i Masanobu – również zostało aktorami (każdy z nich zaliczył występ w przynajmniej jednej części „Godzilli”). Trzeci został zamordowany w wieku pięciu lat przez pokojówkę.
26. – Max Wright, aktor filmowy, telewizyjny i teatralny, który zapisał się w pamięci widzów głównie rolą Williego Tannera w serialu „Alf”.
koniec
« 1 2
9 stycznia 2020

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Okładka <i>Amazing Stories Quarterly</i> z wiosny 1929 r. to portret jednego z Małogłowych.<br/>© wikipedia

Stare wspaniałe światy: Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
Andreas „Zoltar” Boegner

11 IV 2024

Czy „Nowy wspaniały świat” Aldousa Huxleya, powieść, której tytuł wykorzystałem dla stworzenia nazwy niniejszego cyklu, oraz ikoniczna „1984” George’a Orwella bazują po części na pomysłach z „After 12.000 Years”, jednej z pierwszych amerykańskich antyutopii?

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (24)
Andreas „Zoltar” Boegner

7 IV 2024

Kontynuując omawianie książek SF roku 2021, przedstawiam tym razem thriller wyróżniony najważniejszą nagrodą niemieckojęzycznego fandomu. Dla kontrastu przeciwstawiam mu wydawnictwo jednego z mniej doświadczonych autorów, którego pierwsza powieść pojawiła się na rynku przed zaledwie dwu laty.

więcej »

Fantastyczne Zaodrze, czyli co nowego w niemieckiej science fiction? (23)
Andreas „Zoltar” Boegner

14 III 2024

Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.