Pożegnania 2020 (3/4)Jarosław LoretzPożegnania 2020 (3/4)We wrześniu: 1. – Władisław Krapiwin, jeden z najpoczytniejszych rosyjskich autorów literatury dziecięcej i młodzieżowej. Z dorobku liczącego blisko dwieście pozycji na język polski przetłumaczono ledwie dziesięć książek, m.in. „Skąd wieje wiatr”, „Ludzie z fregaty «Afryka»”, „Cień karaweli. Po kolana w trawie”, „Chłopiec ze szpadą”. Wszystkie te książki wyszły jeszcze za PRL i żadna z nich nie zahacza o fantastykę, mimo że Krapiwin bardzo często sięgał po motywy fantasy. 5. – Jiří Menzel, czeski reżyser, scenarzysta i aktor filmowy, jeden z czołowych twórców tzw. nowego kina czeskiego. Najwybitniejsze filmy Menzel nakręcił pod koniec lat 60. – „Pociągi pod specjalnym nadzorem” (Oscar za film nieanglojęzyczny, nominacja do Złotego Globu, dwie nominacje do nagrody BAFTA), „Kapryśne lato” (nominacja do Złotej Palmy) i „Skowronki na uwięzi” przetrzymane przez cenzurę aż do roku 1990 (Złoty Niedźwiedź). Późniejsze filmy nie były już tak udane, ale z pewnością warto wymienić „Postrzyżyny”, „Wsi moja sielska, anielska” (nominacja do Oscara), „Koniec starych czasów”, „Życie i niezwykłe przygody żołnierza Iwana Czonkina” i „Obsługiwałem angielskiego króla”. 10. – Diana Rigg, brytyjska aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna. Znana przede wszystkim jako Emma Peel z serialu „Rewolwer i melonik”. Śladem swojej poprzedniczki, Honor Blackman, partnerującej Johnowi Steedowi jako Cathy Gale (a zmarłej niecałe pół roku wcześniej, 5 kwietnia), zrezygnowała z gry w serialu na rzecz występu w Bondzie, „W tajnej służbie Jej Królewskiej Mości”, gdzie wcieliła się w jedyną w historii cyklu żonę agenta 007. Wystąpiła potem w jeszcze kilku filmach kinowych – m.in. „Juliuszu Cezarze” i „Szpitalu” Arthura Hillera, za rolę w którym dostała nominację do Złotego Globu – ale reszta kariery upłynęła jej pod znakiem filmów telewizyjnych i seriali (za występ w „Rebece” z 1997 roku dostała nawet nagrodę Emmy). Pod koniec życia przypomniała o sobie rolą Olenny Tyrell w serialu „Gra o Tron”. 17. – Terry Goodkind, amerykański pisarz fantasy. Praktycznie całe życie poświęcił na pisanie książek z cyklu „Miecz prawdy”, dochrapując się nawet serialowej ekranizacji w reżyserii Sama Raimiego. Do Polski dotarło wszystkich 16 tomów głównej serii oraz 4 należące do podcyklu „Kroniki Nicci”. Do wydania zostaje jeszcze 5 tomów podcyklu „The Children of D’Hara”. Oprócz tego wydano u nas „Regułę dziewiątek”, luźno odnoszącą się do cyklu, a także „Gniazdo”, pierwszy z serii czterech thrillerów nie mających nic wspólnego z „Mieczem prawdy”. 17. – Robert W. Gore, amerykański inżynier chemii, przedsiębiorca i wynalazca, któremu zawdzięczamy Gore-Tex, używany do wykonywania tkanin wodo- i wiatroodpornych, ale przy tym paro-przepuszczalnych, jak również do produkcji akcesoriów medycznych (nici chirurgiczne, siatki do przepuklin, etc.). 17. – Winston Groom, amerykański pisarz, który zaistniał w światowej kulturze dzięki jednej jedynej powieści, a i to głównie dlatego, że została ona zekranizowana w sposób wręcz perfekcyjny przez Roberta Zemeckisa. Mowa oczywiście o „Forreście Gumpie”. W Polsce – oprócz tego tytułu – wydano jeszcze pięć innych powieści Grooma: „Gump i spółka”, czyli kontynuację „Forresta Gumpa”, a także odrębne tematycznie „W lepszych czasach”, „Kiedy umiera lato”, „Przed zachodem” i „Taka śliczna dziewczyna”. Nie dotarły do nas natomiast „Only” i „El Paso”, a także żadna z książek niebeletrystycznych, nawet ta nominowana do Pulitzera – „Conversations with the Enemy”, napisana na spółkę z Duncanem Spencerem. 17. – Hanna Rek, piosenkarka, której największa popularność przypadła na przełom lat 50. i 60. Wśród wykonywanych przez nią piosenek były m.in. „Augustowskie noce”, „Gdy mi ciebie zabraknie”, „Złoty pierścionek”, „Znów minął lata jeden dzień”, „Czy pamiętasz ten dom”, „Diana” i „Romeo”. 20. – Michael Chapman, amerykański operator filmowy. Wśród filmów, do których zdjęcia powstały pod jego kierownictwem, znalazły się m.in. „Taksówkarz”, „Inwazja łowców ciał”, „Wściekły Byk” (nominacja do Oscara), „Człowiek z dwoma mózgami” (jego reżyserem był Carl Reiner, zmarły dosłownie kwartał wcześniej), „Straceni chłopcy” (reżyserujący go Joel Schumacher również odszedł kwartał wcześniej), „Łowcy duchów II”, „Gliniarz w przedszkolu”, „Ścigany” (nominacja do Oscara), „Lęk pierwotny” i „Most do Terabithii”. 21. – Rob Cobb, amerykańsko-australijski grafik i projektant związany z przemysłem filmowym. To jego projektu były statki w „Dark Star”, „Obcym – ósmym pasażerze Nostromo”, „Bliskich spotkaniach trzeciego stopnia” i „Ostatnim gwiezdnym wojowniku”, latające skrzydło w „Poszukiwaczach zaginionej Arki”, stacja podwodne w „Otchłani” Camerona i „Lewiatanie”, roboty w „Robocie Joxie”, wyposażenie deloreana w „Powrocie do przyszłości”, bronie, pancerze i architektura w „Conanie Barbarzyńcy”, marsjańska architektura i pojazdy w „Pamięci absolutnej”, stroje w „Uciekinierze”, a nawet szereg obcych w kantynie Mos Eisley w „Gwiezdnych wojnach” (m.in. Ithorianin). 21. – Michael Lonsdale, francuski aktor brytyjskiego pochodzenia. Zagrał w blisko dwustu filmach, zdobywając największą popularność rolami Hugo Draxa w „Moonrakerze”, detektywa Claude’a Lebela w „Dniu Szakala”, opata w „Imieniu róży”, profesora Loriebata w „Hibernatusie”, kapelusznika w „Widmie wolności”, Jean-Pierre’a w „Roninie”, Papy w „Monachium” i ojca Gregorio w „Duchach Goi”. 23. – Juliette Gréco, francuska piosenkarka i aktorka. Muza Borisa Viana, Jeana Cocteau i Jean-Paula Sartre’a, kochanka Milesa Davisa, Quincy’ego Jonesa, a być może również Alberta Camusa i Sachy Distala, żona m.in. Michela Piccoliego. Grała w filmach Jeana Cocteau („Orfeusz”), Jean-Pierre’a Melville’a („Kiedy przeczytasz ten list”), Jeana Renoira („Helena i mężczyźni”) i Richarda Fleischera („Pęknięte lustro”). Przede wszystkim jednak śpiewała. Przez 60 lat. W jej repertuarze można znaleźć m.in. „Jolie Môme”, „Déshabillez-moi”, „La Javanaise”, „Si tu t’imagines”, „Musique Mécanique”, „Les Feuilles mortes”, „Chanson pour l’Auvergnat” czy „Accordéon”. |
Science fiction bliskiego zasięgu to popularna odmiana gatunku, łącząca zazwyczaj fantastykę z elementami powieści sensacyjnej lub kryminalnej. W poniższych przykładach chodzi o walkę ze skutkami zmian klimatycznych oraz o demontaż demokracji poprzez manipulacje opinią publiczną – w Niemczech to ostatnio gorąco dyskutowane tematy.
więcej »Pisanie pod pseudonimem było u zarania powojennej niemieckojęzycznej SF często koniecznością – jednak i dzisiaj istnieją dobre powody, aby korzystać z takiego zabiegu. Poniżej dwa typowe przykłady.
więcej »„Jego twórczość pozostała bez większego wpływu” – tak radykalnie, a zarazem wielce niesprawiedliwie, brzmiał werdykt niemieckiego „Leksykonu literatury SF” (1988) w stosunku do prozy pierwszego Brytyjczyka, który pisał dla słynnego „Amazing Stories”.
więcej »Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner
Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner
Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pożegnania 2022 (4/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2022 (3/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2022 (2/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2022 (1/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (4/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (3/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (2/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2021 (1/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2020 (4/4)
— Jarosław Loretz
Pożegnania 2020 (2/4)
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Migrujące polskie płynne złoto
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Eksport w kierunku nieoczywistym
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Eksport niejedno ma imię
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Polski hit eksportowy – kontynuacja
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Polski hit eksportowy
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Zemsty szpon
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Taśmowa robota
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Z wątrobą na dłoni
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Panika na planie
— Jarosław Loretz
Z filmu wyjęte: Jak nie gryzoń, to może jaszczurka?
— Jarosław Loretz