Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 25 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Andrzej Leder
‹Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej›

WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułPrześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej
Data wydania28 marca 2014
Autor
Wydawca Wydawnictwo Krytyki Politycznej
ISBN978-83-63855-61-1
Format205s. 145×205mm; oprawa twarda
Cena39,90
Gatunekhistoryczna, non‑fiction
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Kontrowersje historyczne
[Andrzej Leder „Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
„Logika historyczna” w podtytule książki Andrzeja Ledera nie powinna nas zmylić: „Prześniona rewolucja” książką historyczną nie jest. Czym zatem jest? Na to pytanie nie ma łatwej odpowiedzi.

Miłosz Cybowski

Kontrowersje historyczne
[Andrzej Leder „Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej” - recenzja]

„Logika historyczna” w podtytule książki Andrzeja Ledera nie powinna nas zmylić: „Prześniona rewolucja” książką historyczną nie jest. Czym zatem jest? Na to pytanie nie ma łatwej odpowiedzi.

Andrzej Leder
‹Prześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej›

WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułPrześniona rewolucja. Ćwiczenia z logiki historycznej
Data wydania28 marca 2014
Autor
Wydawca Wydawnictwo Krytyki Politycznej
ISBN978-83-63855-61-1
Format205s. 145×205mm; oprawa twarda
Cena39,90
Gatunekhistoryczna, non‑fiction
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
To już kolejna książka z serii historycznej wydana przez Krytykę Polityczną, z którą mam problem. Podobnie jak poprzednie („Imperium peryferii” Kagarlickiego i „Jak zmienić świat. Marks i marksizm 1840‑2012” Hobsbawma), zielona okładka zwiastuje niekonwencjonalne podejście do znanych tematów oraz próby przekonania czytelnika do nowego spojrzenia na pewne kwestie. We wszystkich przypadkach autorzy odnoszą sukces przynajmniej w tym ostatnim, rzucając nowe światło na historyczne wydarzenia i zmuszając nas do rewizji dotychczasowych stanowisk. Nie musi to oczywiście oznaczać, że się z nimi zgadzamy, bo „zielone” książki z tej serii zdają się być jeszcze bardziej prowokacyjne niż reszta.
O czym zatem traktuje Leder w „Prześnionej rewolucji”? Najprostszą odpowiedzią byłoby stwierdzenie: o rewolucji. Ale od razu nasuwa się pytanie, który ze znanych nam z historii przewrót bierze na warsztat? Otóż żaden. Zamiast tego w centrum uwagi autora znajdują się tu wydarzenia lat 1939-1956, w których miała dokonać się tytułowa „prześniona” rewolucja. Teza ta postawiona na samym wstępie przygotowuje nas do dalszych, karkołomnych, choć nie nieprzekonujących prób dowiedzenia, że okres ten faktycznie zasługuje na takie miano.
Jak wspomniałem, nie mamy tu do czynienia z książką historyczną, bo Leder żadnych szerszych badań na temat drugiej wojny światowej i pierwszych lat nowego porządku nie przeprowadził. Zamiast tego obficie sięga do licznych, nowszych i starszych, opracowań historycznych, sprawnie przycinając je do stawianych przez siebie argumentów o rewolucyjności omawianego okresu. Historia przepuszczana jest tu przez pryzmat filozofii i tytułowej logiki historycznej, na podstawie których proponowana nam jest zupełnie nowa interpretacja doskonale znanych wszystkim wydarzeń z historii Polski.
Wydaje się, że w sposób podobny do tego, w jaki autor potraktował pewne wydarzenia historyczne należy podejść do jego książki. Dla kogoś, kto nie chce zagłębiać się w historyczno-filozoficzne niuanse teorii stanowiących podstawę całego wywodu, takie podejście wydaje się niezbędne. Szczególnie że książka potrafi miejscami zaciekawić, czasem znudzić, a niekiedy przytłoczyć (jak we wstępie) – głównie nadmiarem pojęć, znaczeń i filozoficznych terminów (wywodzących się z psychoanalizy Lacanowskiej lub teorii Charlesa Taylora). Takie, a nie inne podejście stanowi w książce Ledera jedynie narzędzie mające na celu o wiele bardziej przekonujące przekazanie nam pewnych faktów i ich interpretacji, jak również wniesienie czysto historycznych rozważań o rewolucji na nieco wyższy (czy aby na pewno?), filozoficzny poziom dotyczący naszej współczesnej rzeczywistości.
Bowiem jednym z założeń autora jest nie tylko samo opisanie i przeanalizowanie rewolucji, co również udowodnienie innej tezy: że współczesna klasa średnia nie jest w stanie uzyskać samoświadomości bez pogodzenia się z tytułową „prześnioną rewolucją”. Innymi słowy nowe mieszczaństwo „unika kulturowej oraz ideowej odpowiedzialności za siebie i innych” – a wszystko właśnie przez niechęć do zaakceptowania trudnej przeszłości. Co więcej, poprzez pozostawienie tego problemu nierozwiązanym, a rewolucji w stanie „prześnionym”, całe polskie społeczeństwo jest skazane na nieudolne próby odpowiedzi na podstawowe pytania o siebie. Stawiając taką diagnozę Leder wydaje się z jednej strony wykluczać (kiedy pisze „polskie społeczeństwo”, „największa siła społeczna”), a z drugiej włączać („Kto nam zabrał tę rewolucję?”) siebie w omawiane procesy i rzeczywistość, o której pisze. Zostawia to czytelnika lekko zdekoncentrowanego, bo nie jesteśmy pewni, czy mamy traktować autora jako jednego z nas, który także doświadcza tego problematycznego braku tożsamości, czy może, odkrywszy prawdę o społeczeństwie, podejmuje się roli wiedzącego przekazującego prawdę mniej zdolnym i mniej oświeconym.
Nie jest to jednak jedyny problem z podejściem Ledera do tematu współczesności, bowiem po trzech dość długich rozdziałach poświęconych kolejnym etapom rewolucji, po zagubieniu się w dociekaniach historyczno-filozoficznych i logicznych, nie dochodzi on do jakichkolwiek zadowalających wniosków. Po książce, która stara się nie tylko zrewidować nasze postrzeganie drugiej wojny światowej oraz pierwszych lat komunizmu w Polsce, ale również wpłynąć na nasze postrzeganie samych siebie jako narodu i klasy, można by oczekiwać naprawdę więcej konkretów. Tymczasem wydaje się, że autor po prostu gdzieś po drodze się zgubił i jedyne, co dostajemy, to pobieżną, nietypową analizę historyczną. Czy może, jak chce sam autor, ćwiczenia, na podstawie których sami powinniśmy wyciągnąć jakieś wnioski.
Tylko że sam autor tych wniosków unika, każąc nam dość bezkrytycznie pogodzić się z przeszłością. Z pewnością „Prześniona rewolucja” jest pozycją kontrowersyjną i celującą w wywołanie wielu dyskusji dotyczących polskiej historii, nie mogę się jednak pozbyć wrażenia, że została napisana gównie w tym celu. By bulwersować.
koniec
3 listopada 2014

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
Joanna Kapica-Curzytek

21 IV 2024

„Pingwiny cesarskie” jest ciekawym zapisem realizowania naukowej pasji oraz refleksją na temat piękna i różnorodności życia na naszej planecie.

więcej »

PRL w kryminale: Biały Kapitan ze Śródmieścia
Sebastian Chosiński

19 IV 2024

Oficer MO Szczęsny, co sugeruje już zresztą samo nazwisko, to prawdziwe dziecko szczęścia. Po śledztwie opisanym w swej debiutanckiej „powieści milicyjnej” Anna Kłodzińska postanowiła uhonorować go awansem na kapitana i przenosinami do Komendy Miejskiej. Tym samym powinien się też zmienić format prowadzonych przez niego spraw. I rzeczywiście! W „Złotej bransolecie” na jego drodze staje wyjątkowo podstępny bandyta.

więcej »

Mała Esensja: Trudne początki naszej państwowości
Marcin Mroziuk

18 IV 2024

W dziesięciu opowiadań tworzących „Piastowskie orły” autorzy nie tylko przybliżają kluczowe momenty z panowania pierwszej polskiej dynastii władców, lecz również ukazują realia codziennego życia w tamtej epoce. Co ważne, czynią to w atrakcyjny dla młodych czytelników sposób.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż autora

Przygody z literaturą
— Miłosz Cybowski

Dylematy samoświadomości
— Miłosz Cybowski

Tysiąc lat później
— Miłosz Cybowski

Europa da się lubić
— Miłosz Cybowski

Zimnowojenne kompleksy i wojskowa utopia
— Miłosz Cybowski

Powrót na „Discovery”
— Miłosz Cybowski

Odyseja kosmiczna 2001: Pisarz i Reżyser
— Miłosz Cybowski

Mniej, ale więcej
— Miłosz Cybowski

Jak drzewiej o erpegach rozprawiano
— Miłosz Cybowski

Wojenna matematyka
— Miłosz Cybowski

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.