Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 25 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Varujan Vosganian
‹Księga Szeptów›

WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułKsięga Szeptów
Tytuł oryginalnyCartea șoaptelor
Data wydania24 kwietnia 2015
Autor
PrzekładJoanna Kornaś-Warwas
Wydawca Książkowe Klimaty
SeriaRumuńskie Klimaty
ISBN978-83-64887-31-4
Format436s. 145×205mm
Cena42,—
Gatunekobyczajowa
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Szeptanie traumy
[Varujan Vosganian „Księga Szeptów” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Wspomnienie dzieciństwa, smak orzechów i zapach jodu – tak zaczyna się „Księga szeptów” Varujana Vosganiana. Poetyckie obrazy pozostaną z czytelnikiem do końca, drastycznie zmienia się jednak ich tematyka.

Daniel Markiewicz

Szeptanie traumy
[Varujan Vosganian „Księga Szeptów” - recenzja]

Wspomnienie dzieciństwa, smak orzechów i zapach jodu – tak zaczyna się „Księga szeptów” Varujana Vosganiana. Poetyckie obrazy pozostaną z czytelnikiem do końca, drastycznie zmienia się jednak ich tematyka.

Varujan Vosganian
‹Księga Szeptów›

WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułKsięga Szeptów
Tytuł oryginalnyCartea șoaptelor
Data wydania24 kwietnia 2015
Autor
PrzekładJoanna Kornaś-Warwas
Wydawca Książkowe Klimaty
SeriaRumuńskie Klimaty
ISBN978-83-64887-31-4
Format436s. 145×205mm
Cena42,—
Gatunekobyczajowa
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Na początku XX wieku lud Ormian stał się ofiarą ludobójstwa na gigantyczną skalę. Liczbę ofiar szacuje się na półtora miliona – jedni ginęli mordowani przez tureckich żołnierzy oraz Kurdów, inni umierali z odwodnienia na Pustyni Syryjskiej, gdzie zostali wypędzeni. Rząd Republiki Tureckiej do dzisiejszego dnia twierdzi, że ludobójstwa nie było. Co było? Epidemia. Przez wiele lat, ze względu na silną pozycję Turcji, o zbrodniczych wydarzeniach niewiele mówiło się na najwyższych szczeblach. To się powoli zmienia. Jednak książka Vosganiana nie jest próbą pokazania światu faktycznych wydarzeń wraz z całą ich drastycznością. Autor tworzy coś raczej przeciwnego: literacki suplement do bolesnych faktów.
Chociaż dużo jest w „Księdze szeptów” krwi, rzadko traktowana jest dosłownie, jako element opisu rzezi. Częściej zostaje użyta do zbudowania metafory czy szkicu postaci – jednemu z bohaterów własna krew ciąży, a narrator zauważa, że płynie ona wolniej niż czas i dlatego trudno wyrobić w sobie nawyki. Takich spostrzeżeń jest tu zresztą o wiele więcej, gdyby chcieć wypisać „Księgi…” najmocniejsze strony, właśnie takie wtręty znalazłyby się na poczesnym miejscu listy. Uderzają zdania pozornie proste, gdy niewinną opowieść o dziadku narrator wieńczy pytaniami: „Jak sfotografować lustro bez oglądania w nim siebie? Jak zrozumieć świat, sytuując się poza nim?”
Vosganian (będący również politykiem i ekonomistą) poza wykreowanym przez siebie światem nie sytuuje się z pewnością, nie rości więc sobie prawa do pełnego rozumienia. Sam zresztą pisze, że „’Księga szeptów’ jest historią, której nikt nie opowiadał w całości, jakby każdy bał się zrozumieć wszystko, próbując w ten sposób ocalić swoje życie przed brakiem sensu.” Jego książka stanowi nie „zapis rzeczy”, ale rzeczy „przepis”, literackie przepracowanie, z rzadka zbliżające się niebezpiecznie do granicy przepoetyzowania, jak w mocno baśniowym fragmencie, gdzie autor personifikuje oczekujące na spalenie książki.
Takich ryzykownych (choć nie dla wszystkich czytelników) zabiegów nie ma na szczęście wiele. Choć oczywiście nie odnajdą się tu wielbiciele prozy realistycznej, fanom reportażu również mocno bym rzecz odradzał. „Księga szeptów” – tu kolejna uwaga narratora – nie jest bowiem książką historyczną, ale „zapisem stanów świadomości”. Świadomości narodu ludzi, którzy w pewnym momencie swojej historii okazali się tak obojętni, że „zwinęli się razem z mapami i zniknęli z tego świata”. Ludzi „poszukujących się nawzajem po tak wielu nieszczęściach i przez to rzadko kiedy zaznających chwili wytchnienia, aby odnaleźć samego siebie.” Wreszcie ludzi rozczarowanych tym, jak ich potraktowali nie tylko oprawcy, ale i potencjalni wybawiciele. Gorzko brzmi zwłaszcza fragment, gdy jeden z bohaterów przypomina innemu, jak ten czekał na kościelnej wieży, aż przybędą Amerykanie. Ich się nie doczekano, pojawili się za to „Rosjanie, w gaciach pękających od pragnienia kobiet i z zaschniętymi gardłami spragnionymi wódki.”
Cytuję obficie, bo prozę Vosganiana nie do końca daje się opowiedzieć. Miejscami wydaje się nieuchwytna, miejscami przeciwnie – lepka, przywierająca do czytelnika tak, że trudno byłoby pewne fragmenty wymazać. „Księga…” najlepsza jest właśnie wtedy, gdy pisarz umiejętnie wwierca nam w świadomość jakieś stwierdzenie, pod malowniczym obrazkiem przemycając własne spostrzeżenia. Jak te o świecie, który kurczy się w miarę, jak my rośniemy. Czy ten o pokoju, który przeznaczony jest dla zwycięzców – bo wojna przynajmniej daje szansę, gdy się kończy, pokonany zastyga w roli pokonanego.
A w jakiej formie zastygła sama „Księga…"? W formie podręcznika historii, z którego pozostawiono daty, miejsca i nazwiska, całą resztę uzupełniając boleśnie piękną, pokawałkowaną, nie zawsze uchwytną opowieścią. I żadne z wymienionych określeń nie jest w tym wypadku zarzutem.
koniec
6 czerwca 2015

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
Joanna Kapica-Curzytek

21 IV 2024

„Pingwiny cesarskie” jest ciekawym zapisem realizowania naukowej pasji oraz refleksją na temat piękna i różnorodności życia na naszej planecie.

więcej »

PRL w kryminale: Biały Kapitan ze Śródmieścia
Sebastian Chosiński

19 IV 2024

Oficer MO Szczęsny, co sugeruje już zresztą samo nazwisko, to prawdziwe dziecko szczęścia. Po śledztwie opisanym w swej debiutanckiej „powieści milicyjnej” Anna Kłodzińska postanowiła uhonorować go awansem na kapitana i przenosinami do Komendy Miejskiej. Tym samym powinien się też zmienić format prowadzonych przez niego spraw. I rzeczywiście! W „Złotej bransolecie” na jego drodze staje wyjątkowo podstępny bandyta.

więcej »

Mała Esensja: Trudne początki naszej państwowości
Marcin Mroziuk

18 IV 2024

W dziesięciu opowiadań tworzących „Piastowskie orły” autorzy nie tylko przybliżają kluczowe momenty z panowania pierwszej polskiej dynastii władców, lecz również ukazują realia codziennego życia w tamtej epoce. Co ważne, czynią to w atrakcyjny dla młodych czytelników sposób.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż autora

Zapomną o nas
— Daniel Markiewicz

Mistrzostwo formy
— Daniel Markiewicz

Walc nasz (zbyt) powszedni
— Daniel Markiewicz

Odmienne stany moralności
— Daniel Markiewicz

Czytając (dobre) science fiction
— Daniel Markiewicz

Całodobowe szczęście
— Daniel Markiewicz

Nieustające wakacje
— Daniel Markiewicz

Trudna miłość
— Daniel Markiewicz

Magiczna apokalipsa
— Daniel Markiewicz

Okruchy po Kerezie, czyli zrób to sam
— Daniel Markiewicz

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.