Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 24 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Brandon Sanderson
‹Dusza cesarza›

EKSTRAKT:90%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułDusza cesarza
Tytuł oryginalnyThe Emperor’s Soul
Data wydania15 czerwca 2016
Autor
PrzekładAnna Studniarek
Wydawca MAG
CyklElantris, Cosmere
ISBN978-83-7480-653-4
Format128s. 147×210mm; oprawa twarda
Cena19,—
Gatunekfantastyka
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Nadpisywanie rzeczywistości
[Brandon Sanderson „Dusza cesarza” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Nagrodzona Hugo mikropowieść Brandona Sandersona udanie łączy interesującą fabułę z ciekawym, oryginalnym i skłaniającym do refleksji pomysłem. Zdecydowanie warto przeczytać.

Beatrycze Nowicka

Nadpisywanie rzeczywistości
[Brandon Sanderson „Dusza cesarza” - recenzja]

Nagrodzona Hugo mikropowieść Brandona Sandersona udanie łączy interesującą fabułę z ciekawym, oryginalnym i skłaniającym do refleksji pomysłem. Zdecydowanie warto przeczytać.

Brandon Sanderson
‹Dusza cesarza›

EKSTRAKT:90%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułDusza cesarza
Tytuł oryginalnyThe Emperor’s Soul
Data wydania15 czerwca 2016
Autor
PrzekładAnna Studniarek
Wydawca MAG
CyklElantris, Cosmere
ISBN978-83-7480-653-4
Format128s. 147×210mm; oprawa twarda
Cena19,—
Gatunekfantastyka
WWW
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Ostatnimi laty Brandon Sanderson, chyba najpracowitszy z szerzej znanych pisarzy fantasy, stał się bardzo popularnym i poczytnym autorem w ojczystym USA, ale też i w Polsce. Z tym ostatnim wiążą się wydania jego utworów, zarówno wznowień, jak i nowości, w eleganckiej szacie graficznej i twardych oprawach. Polscy czytelnicy mieli już okazję poznać opowieść o fałszerce Shai – ukazała się ona w antologii „Kroki w nieznane 2013”, jako „Nowa dusza cesarza”. Dla tych, którzy przegapili okazję do wcześniejszej lektury oraz dla fanów pragnących skompletować sobie jednolity zbiór utworów Sandersona, Mag przygotował osobne wydanie, w nowym tłumaczeniu. Warto skorzystać, bo mikropowieść Sandersona jest jednym z najciekawszych utworów fantasy, jakie powstały w ciągu ostatnich lat.
„Dusza cesarza” opatrzona została odautorską notką. Amerykański pisarz przedstawia w niej swoje inspiracje – wizytę na Tajwanie i zwiedzanie tamtejszego muzeum, gdzie zwrócił uwagę na odbijane na dziełach sztuki pieczęcie, które stały się punktem wyjścia dla koncepcji magii, jaką posługuje się bohaterka. Mnie jednak trudno nie postrzegać tego utworu jako swoistego komentarza do pracy Sandersona nad ukończeniem „Koła czasu”. Domknięcie cyklu Jordana było wielkim wyzwaniem i niewątpliwie okazało się niezwykle ważne dla kariery autora „Duszy cesarza”.
Praca głównej bohaterki polega na tworzeniu fałszerstw, nadpisywaniu istniejących obiektów stworzoną przez nią wizją, opartą jednak na wiarygodności i zrozumieniu zarówno zmienianej „podstawy”, jak i kreowanej „nakładki”. Kobieta jest mistrzynią w swoim fachu i sama uważa swoją pracę za coś wartościowego artystycznie, zwykle jednak postrzegana jest jako ktoś podrzędny wobec prawdziwych twórców. Najczęściej Shai kopiuje obrazy, rzeźby i inne cenne przedmioty po to, by niepostrzeżenie ukraść oryginały. Wydaje się jednak, że najbardziej cieszą ją okazje, by stworzyć coś więcej niż wierne odwzorowanie, ulepszyć, rozwinąć, wykorzystać zaprzepaszczony potencjał. W mikropowieści staje przed tytanicznym wręcz wyzwaniem odtworzenia osobowości i wspomnień tytułowego cesarza, który na skutek nieudanego zamachu doznał poważnego uszkodzenia mózgu.
Pisząc ostatnie trzy tomy „Koła czasu” Sanderson musiał niejako „wcielić się” w nieżyjącego autora cyklu o ta’veren i Aes Sedai – na podstawie znajomości tomów poprzednich oraz pozostawionych fragmentów od- i do-tworzyć finał. Musiał też osiągnąć to, co nie udało się Jordanowi, mianowicie w rozsądnej objętości tekstu zebrać rozproszone wątki i postaci, doprowadzić wszystko do końca. Jak sam zresztą pisał, chciał też dodać coś od siebie, nie być jedynie literackim wyrobnikiem. Trudno nie zauważyć analogii.
Wracając jednak do „Duszy cesarza”, przede wszystkim należy docenić pomysł na magię pieczęci duszy. Zazwyczaj tego rodzaju konstrukcja, czyli oparcie na oryginalnej i prowokującej do przemyśleń koncepcji, kojarzy się z dobrymi opowiadaniami SF. Sanderson udowodnił, że fantasy również można pisać w ten sposób. Fałszerska magia jest barwna, ciekawa, nowa, pobudza wyobraźnię i cieszy umysł. Przy tym jest nie tylko efektowną ozdobą, stanowi podstawę, rzec można – duszę – całej opowieści. W gruncie rzeczy cała koncepcja jest nieco SF-owa z ducha, w końcu chodzi o programowanie rzeczywistości, zarządzanie informacją, tworzenie „sztucznego” umysłu, implementowanego do „opróżnionego” mózgu.
Opis starań Shai stanowi okazję do rozważań na temat sztuki i rzemiosła, twórczości, wartościowania odbioru. Z drugiej strony Sanderson stawia pytania, co czyni nas tymi, kim jesteśmy, czy i jak można poznać drugiego człowieka. Żeby stworzyć cesarzowi nowy umysł tak, by pieczęć duszy nie została odrzucona (co zdarza się w przypadku wprowadzenia zmian zanadto różnych od oryginału) i by otoczenie cesarza (poza garstką wtajemniczonych) nie poznało prawdy, fałszerka musi jak najpełniej zrozumieć władcę. Czy faktycznie można aż tak zgłębić drugą osobę jedynie na podstawie jej pamiętników i cudzych relacji? Wydało mi się to niemożliwe, ale czy z drugiej strony i my nie ulegamy opartej na próżności iluzji, odnośnie niebywałych sekretów naszego wnętrza. A może w istocie wcale nie trzeba aż tak dużo – czyż nasze umysły nie są znakomite w uzupełnianiu luk i przekonywaniu nas o istnieniu jakiejś całości. Może jest tylko garść odruchów, trochę wspomnień, wyartykułowanych poglądów, marzeń i potrzeb, na podstawie których dzień po dniu nasza świadomość pracowicie składa w miarę spójne wrażenie „ja”?
Utwór Sandersona nie zawodzi też pod względem literackim. To przykład utworu, gdzie wszystkie elementy są zrównoważone i dobrze poprowadzone. Niezwykłe jest, że większość mikropowieści rozgrywa się w jednym pokoju, więzieniu-pracowni Shai, a znaczącą część stanowią rozmowy, głównie na temat pieczęci duszy i tożsamości, mimo tego w żadnym momencie utwór Sandersona nie staje się nudny. Poza pracą nad przywróceniem cesarzowi osobowości, Shai układa i realizuje plan ucieczki, a Sanderson sprytnie rozmieszcza kolejne elementy układanki. Na pochwałę zasługuje też kreacja świata. Choć akcja toczy się przeważnie w czterech ścianach jednego pokoju, czytelnik czuje, że dookoła jest żyjący, przemyślany, barwny świat. W bardzo wielu (niestety) opasłych tomach wielotomowych cykli autorom nie udaje się dokonać tej sztuki mimo opisywania licznych miejsc i dołączania szczegółowych map.
Mędrzec Gaotona trzymając w rękach notatki Shai rozumie, że obcuje z dziełem sztuki. Ja postrzegałam Sandersona jako rzemieślnika pióra – „Duszą cesarza” udowadnia on że stać go na coś więcej.
koniec
8 sierpnia 2016

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
Joanna Kapica-Curzytek

21 IV 2024

„Pingwiny cesarskie” jest ciekawym zapisem realizowania naukowej pasji oraz refleksją na temat piękna i różnorodności życia na naszej planecie.

więcej »

PRL w kryminale: Biały Kapitan ze Śródmieścia
Sebastian Chosiński

19 IV 2024

Oficer MO Szczęsny, co sugeruje już zresztą samo nazwisko, to prawdziwe dziecko szczęścia. Po śledztwie opisanym w swej debiutanckiej „powieści milicyjnej” Anna Kłodzińska postanowiła uhonorować go awansem na kapitana i przenosinami do Komendy Miejskiej. Tym samym powinien się też zmienić format prowadzonych przez niego spraw. I rzeczywiście! W „Złotej bransolecie” na jego drodze staje wyjątkowo podstępny bandyta.

więcej »

Mała Esensja: Trudne początki naszej państwowości
Marcin Mroziuk

18 IV 2024

W dziesięciu opowiadań tworzących „Piastowskie orły” autorzy nie tylko przybliżają kluczowe momenty z panowania pierwszej polskiej dynastii władców, lecz również ukazują realia codziennego życia w tamtej epoce. Co ważne, czynią to w atrakcyjny dla młodych czytelników sposób.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Inne recenzje

Dokonać niemożliwego
— Katarzyna Piekarz

Tegoż twórcy

Są światy inne niż ten
— Magdalena Kubasiewicz

W świecie popiołu i tyranii
— Katarzyna Piekarz

Barwy magii
— Magdalena Kubasiewicz

Raz do Koła: Daleko jeszcze?
— Beatrycze Nowicka

Miasto upadłych bogów
— Magdalena Kubasiewicz

Duże ilości fantasy naraz
— Kamil Armacki

Raz do Koła: Całkiem elegancki splot Ducha
— Beatrycze Nowicka

Esensja czyta: Sierpień 2013
— Kamil Armacki, Miłosz Cybowski, Joanna Kapica-Curzytek, Marcin Mroziuk, Beatrycze Nowicka, Agnieszka Szady

Raz do Koła: Koło toczy się dalej
— Beatrycze Nowicka

Źli panowie, dobrzy niewolnicy
— Anna Kańtoch

Tegoż autora

Tryby historii
— Beatrycze Nowicka

Imperium zwane pamięcią
— Beatrycze Nowicka

Gorzka czekolada
— Beatrycze Nowicka

Kosiarz wyłącznie na okładce
— Beatrycze Nowicka

Bitwy nieoczywiste
— Beatrycze Nowicka

Morderstwa z tego i nie z tego świata
— Beatrycze Nowicka

Z tarczą
— Beatrycze Nowicka

Rodzinna sielanka
— Beatrycze Nowicka

Wiła wianki i to by było na tyle
— Beatrycze Nowicka

Supernowej nie zaobserwowano
— Beatrycze Nowicka

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.