Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 25 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Krystyna Siesicka
‹Jezioro Osobliwości›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułJezioro Osobliwości
Data wydania23 sierpnia 2016
Autor
Wydawca Akapit Press
ISBN978-83-65345-23-3
Format256s. 125×200mm; oprawa twarda
Cena19,90
Gatunekdla dzieci i młodzieży, obyczajowa
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Pierwsze miłości PRL-u: Wiwisekcja młodzieńczego buntu
[Krystyna Siesicka „Jezioro Osobliwości” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
Krystyna Siesicka, Irena Jurgielewiczowa, Małgorzata Musierowicz, Aleksander Minkowski… W czasach Polski Ludowej ich powieści dla młodzieży znali prawie wszyscy polscy nastolatkowie. Niektóre z ich książek doczekały się nawet niezłych adaptacji filmowych i telewizyjnych. Tak stało się chociażby z doskonałym „Jeziorem Osobliwości” Siesickiej – opowieścią o zagubionej w nowej dla siebie rzeczywistości szesnastoletniej Marcie.

Sebastian Chosiński

Pierwsze miłości PRL-u: Wiwisekcja młodzieńczego buntu
[Krystyna Siesicka „Jezioro Osobliwości” - recenzja]

Krystyna Siesicka, Irena Jurgielewiczowa, Małgorzata Musierowicz, Aleksander Minkowski… W czasach Polski Ludowej ich powieści dla młodzieży znali prawie wszyscy polscy nastolatkowie. Niektóre z ich książek doczekały się nawet niezłych adaptacji filmowych i telewizyjnych. Tak stało się chociażby z doskonałym „Jeziorem Osobliwości” Siesickiej – opowieścią o zagubionej w nowej dla siebie rzeczywistości szesnastoletniej Marcie.

Krystyna Siesicka
‹Jezioro Osobliwości›

EKSTRAKT:70%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułJezioro Osobliwości
Data wydania23 sierpnia 2016
Autor
Wydawca Akapit Press
ISBN978-83-65345-23-3
Format256s. 125×200mm; oprawa twarda
Cena19,90
Gatunekdla dzieci i młodzieży, obyczajowa
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Najpierw była świetna książka Krystyny Siesickiej (1928-2015), następnie jeszcze lepszy – oparty na niej – film Jana Batorego (1921-1981), w którym debiutowali – i to od razu na dużym ekranie – osiemnastoletnia Maria Kowalik i starszy od niej o dwa lata Mirosław Konarowski. Od jego realizacji minęło w tym roku pół wieku, od premiery książki – sześć lat więcej. A mimo to oba dzieła doskonale bronią się po dziś dzień. Choć oczywiście nie ma co ściemniać i twierdzić, że pokazany w nich świat nie stał się nieco anachroniczny. Wszak była to epoka głębokiego PRL-u; młodzież i dorośli borykali się z innymi problemami społecznymi i ekonomicznymi (ale czy na pewno?). Nie zmieniło się chyba tylko jedno: pierwsza miłość nastolatków – wciąż przysparzająca tyleż szczęścia i ekscytacji, co bólu i cierpienia. A któż potrafił w latach 60. i 70. XX wieku pisać o niej z większą swadą niż Siesicka?!
Autorka „Jeziora Osobliwości” (w tytule filmu drugi człon zapisany został z małej litery, co ma swoje uzasadnienie i wynika ze zmiany zakończenia) jako niespełna szesnastoletnia dziewczyna była uczestniczką powstania warszawskiego. Edukację dokończyła dopiero po wojnie, przez lata pracowała jako dziennikarka, aż wreszcie w połowie lat 60. postanowiła spróbować sił w roli pisarki. Wyspecjalizowała się w powieściach dla młodzieży, w których – co było w Polsce Ludowej prawdziwym ewenementem – unikała denerwującego dydaktyzmu i moralizatorstwa. Nie traktowała też swoich młodych bohaterów z pobłażaniem. Przeciwnie: widziała w nich ludzi, nad których problemami należy pochylić się z uwagą. W końcu prawo do miłości ma każdy. I każdemu może przytrafić się dramat, kiedy okaże się, że uczucia zostały źle ulokowane.
Powieściowe „Jezioro Osobliwości” zostało po raz pierwszy wydane w 1966 roku, a więc w czasach Gomułkowskiej „małej stabilizacji”, kiedy młodzież słuchała big beatu i jazzu, do szkoły chodziła skromnie ubrana (lekcje odbywały się także w soboty), a wieczorami bała się wyściubić nosa z domu, aby nie nadziać się na ulicy na patrol milicyjny bądź tak zwaną „trójkę klasową” (co świetnie pokazano w nakręconym w 1965 roku jednym z odcinków serialu „Wojna domowa”). W takiej rzeczywistości dorasta szesnastoletnia Marta (jej nazwiska nie poznajemy), która mieszka z matką w ciasnym mieszkaniu na jednym z warszawskich osiedli bloków. Anna pracuje w redakcji „Wiadomości Literackich”. Ciągle zajęta, niewiele ma czasu, jaki mogłaby poświęcić córce. Dlatego gdy dziewczyna dowiaduje się, że o znajomość z nią zabiega sympatyczny i przystojny maturzysta (z innej szkoły) czuje się mile tym faktem połechtana. Dopiero z czasem okazuje się, że starania Michała nie były wcale bezinteresowne.
Ogromnym zaskoczeniem dla nastolatki jest wiadomość, że jej matka spotyka się z mężczyzną (z filmu wynika, że Anna dwa lata wcześniej owdowiała). Ba! zapadła już nawet podjęta decyzja o przeprowadzce do jego (znacznie bardziej przestronnego) mieszkania, została także wyznaczona data ślubu. Wszystko to spada na Martę jak grom z jasnego nieba. Na dodatek okazuje się, że jej przyszły ojczym, inżynier Wiktor Soroko, jest… ojcem Michała. Znajomość z chłopakiem nabiera więc – nawet nie z dnia na dzień, nie z godziny na godzinę, lecz z minuty na minutę – zupełnie innego charakteru. Zwłaszcza że dziewczyna ma zająć jego pokój, on natomiast przeprowadza się do ciotki, siostry swojej matki; ta z kolei pracuje w biologicznej stacji doświadczalnej kilkadziesiąt kilometrów od Warszawy.
Tego wszystkiego jest dla Marty zdecydowanie za dużo! Nie radzi sobie z nagłą zmianą sytuacji: ma wrażenie, że nie zyskała wcale ojczyma, czyli mężczyzny, który odtąd będzie zastępował jej ojca, ale straciła matkę. Zresztą nie tylko matkę. Bo jak teraz ma traktować Michała, w którym ewidentnie zadurzyła się? Wszystko komplikuje się jeszcze bardziej, kiedy dziewczyna poznaje Patryka – kolegę młodego Soroki z klubu szermierczego. Chłopak, zgrywający się na playboya, pragnie dołączyć Martę do swego zbioru jako kolejne niewieście trofeum. Lecz i jemu serce płata psikusa, albowiem z czasem okazuje się, że czuje do niej coś więcej niż czysto fizyczny pociąg. Miłosne trójkąty rzadko kończą się szczęśliwie, a już tym bardziej, kiedy tego typu doświadczenia dotykają ludzi bardzo młodych i (nad)wrażliwych.
Powieść Krystyny Siesickiej ma formę dwojaką: w klasyczną narrację wplecione są retrospekcje, które poznajemy z lektury pamiętnika spisywanego przez Martę. Od pierwszych stron książki wiemy, że ta historia ma dramatyczny finał, chociaż do samego końca nie zdajemy sobie sprawy z tego, co się wydarzyło. Musi to jednak być coś bardzo poważnego, skoro zajmuje się tym kapitan milicji. Zapoznając czytelnika z kolejnymi stronami pamiętnika swojej bohaterki, autorka kreśli jej nadzwyczaj skomplikowany mikroświat. Łatwiej dzięki temu zrozumieć jej dylematy i nie zawsze trafne wybory, łatwiej wyjaśnić jej – wynikający z poczucia osaczenia – narastający bunt, który doprowadza do tragedii. W filmie Jana Batorego za sprawą reżysera wprowadzono istotne zmiany w zakończeniu. Przede wszystkim zrezygnowano z sekwencji rozgrywającej się podczas obozu harcerskiego (nad tytułowym jeziorem), która rzeczywiście średnio pasuje swym wydźwiękiem do całości (ale być może była konieczna z powodów cenzorskich); podkreślono natomiast z jeszcze większym naciskiem dramat głównej bohaterki.
Czy dzisiaj również powstają tak przekonujące i wiarygodne psychologicznie polskie powieści dla młodzieży?
koniec
22 września 2022

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Szereg niebezpieczeństw i nieprzewidywalnych zdarzeń
Joanna Kapica-Curzytek

21 IV 2024

„Pingwiny cesarskie” jest ciekawym zapisem realizowania naukowej pasji oraz refleksją na temat piękna i różnorodności życia na naszej planecie.

więcej »

PRL w kryminale: Biały Kapitan ze Śródmieścia
Sebastian Chosiński

19 IV 2024

Oficer MO Szczęsny, co sugeruje już zresztą samo nazwisko, to prawdziwe dziecko szczęścia. Po śledztwie opisanym w swej debiutanckiej „powieści milicyjnej” Anna Kłodzińska postanowiła uhonorować go awansem na kapitana i przenosinami do Komendy Miejskiej. Tym samym powinien się też zmienić format prowadzonych przez niego spraw. I rzeczywiście! W „Złotej bransolecie” na jego drodze staje wyjątkowo podstępny bandyta.

więcej »

Mała Esensja: Trudne początki naszej państwowości
Marcin Mroziuk

18 IV 2024

W dziesięciu opowiadań tworzących „Piastowskie orły” autorzy nie tylko przybliżają kluczowe momenty z panowania pierwszej polskiej dynastii władców, lecz również ukazują realia codziennego życia w tamtej epoce. Co ważne, czynią to w atrakcyjny dla młodych czytelników sposób.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.