Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 19 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Juan Gabriel Vásquez
‹A gdy obejrzysz się za siebie›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułA gdy obejrzysz się za siebie
Tytuł oryginalnyVolver la vista atrás
Data wydania28 września 2022
Autor
PrzekładKatarzyna Okrasko
Wydawca Echa
ISBN978-83-8252-056-9
Format464s. 135×215mm; oprawa twarda
Cena49,99
Gatunekmainstream
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup

Retrospektywa
[Juan Gabriel Vásquez „A gdy obejrzysz się za siebie” - recenzja]

Esensja.pl
Esensja.pl
„A gdy obejrzysz się za siebie” to niebanalna fabularyzowana biografia wybitnego kolumbijskiego reżysera, a przede wszystkim - refleksja o niełatwej powojennej historii samej Kolumbii.

Joanna Kapica-Curzytek

Retrospektywa
[Juan Gabriel Vásquez „A gdy obejrzysz się za siebie” - recenzja]

„A gdy obejrzysz się za siebie” to niebanalna fabularyzowana biografia wybitnego kolumbijskiego reżysera, a przede wszystkim - refleksja o niełatwej powojennej historii samej Kolumbii.

Juan Gabriel Vásquez
‹A gdy obejrzysz się za siebie›

EKSTRAKT:80%
WASZ EKSTRAKT:
0,0 % 
Zaloguj, aby ocenić
TytułA gdy obejrzysz się za siebie
Tytuł oryginalnyVolver la vista atrás
Data wydania28 września 2022
Autor
PrzekładKatarzyna Okrasko
Wydawca Echa
ISBN978-83-8252-056-9
Format464s. 135×215mm; oprawa twarda
Cena49,99
Gatunekmainstream
Zobacz w
Wyszukaj wMadBooks.pl
Wyszukaj wSelkar.pl
Wyszukaj wSkąpiec.pl
Wyszukaj / Kup
Juan Gabriel Vásquez (ur. w 1973 roku) to już ważny i rozpoznawalny pisarz cieszący się międzynarodowym uznaniem. Jego powieść „Kształt ruin” znalazła się w 2019 roku w finale międzynarodowej nagrody Bookera. U nas ukazało się poza tym kilka innych powieści tego autora, między innymi „Reputacje” i „Hałas spadających rzeczy”. Książka, która obecnie do nas trafia, została wyróżniona nagrodą Maria Vargasa Llosy, przyznawaną co dwa lata od prawie dekady.
Vásquez już w swoich poprzednich utworach świetnie łączył historyczne fakty z literacką fikcją i wartkim strumieniem beletrystycznej opowieści. „Hałas spadających rzeczy” nawiązywał do postaci bodaj najsłynniejszego Kolumbijczyka Pabla Escobara, kokainowego barona. W „Kształcie ruin” centralnym wydarzeniem jest zamach na jednego z kolumbijskich polityków Jorge Eliécera Gaitana w 1948 roku. Po tym akcie zbrodni wybuchły w Bogocie zamieszki, które przerodziły się w wieloletni konflikt, dramatycznie rozdzierający kraj. Nie była to w ścisłym tego słowa znaczeniu wojna domowa, ale ostra konfrontacja polityczna, podczas której dochodziło do szeregu aktów przemocy.
„Kształt ruin” daje nam dosyć ogólne, całościowe spojrzenie na historyczne wydarzenia, natomiast w „A gdy obejrzysz się za siebie” jest odwrotnie. Punktem wyjścia do opowieści o Kolumbii jest tutaj biografia reżysera Sergia Cabrery (urodzonego w 1950 roku) oraz jego najbliższych. Autor zaznaczył w posłowiu, że korzystał z materiałów udostępnionych mu przez rodzinę. W tekście pojawiają się liczne zdjęcia z archiwum Cabrerów. Dziadek, rodowity Hiszpan i zagorzały przeciwnik reżimu Franco, wyjechał z kraju w pierwszych latach dyktatury, ostatecznie osiedlając się w Kolumbii. Rodzice Sergia mieli wyraziste lewicowe poglądy, które z czasem zaprowadziły ich (wraz z dwójką dzieci) na wiele lat do maoistowskich Chin.
Obraz rewolucji kulturalnej w Państwie Środka, nakreślony tu z rozmachem, to bodaj najlepsza część tej powieści. Dzieciństwo Sergia i jego siostry to stopniowe „stapianie się” z chińską ideologią rewolucyjną i podążanie jej nurtem. Portret ówczesnych Chin i ich kulturowej specyfiki jest unikalny, przede wszystkim dlatego, że Cabrerowie byli jednak cudzoziemcami i – nazwijmy to tak – mogli sobie pozwalać na błędy, które nie kosztowały ich życia. Poza tym rzadko kiedy zdarzało się, że ktoś z zewnątrz był w stanie przeniknąć tak głęboko między członków chińskiego społeczeństwa – przy czym pokonanie bariery językowej dla Sergia i jego młodszej siostry Marielli nie było tu, jak się wydaje, najtrudniejszą przeszkodą. Na uwagę zasługuje też w tym kontekście prześledzenie opisanych tu stosunkowo dokładnie losów Davida Crooka, brytyjskiego reżysera, przyjaciela rodziców Sergia.
Powrót do kraju oznaczał dla rodzeństwa Cabrerów zasilenie szeregów lewicowej partyzantki i zaangażowanie się w walki – to ten dramatyczny, pełen przemocy rozdział w historii Kolumbii, który trwał przez wiele lat, a początek jego końca miał miejsce całkiem niedawno, gdy w drugiej dekadzie XXI wieku zaczęły się rozmowy pokojowe. Na razie jednak Sergio i Mariella poświęcają się „sprawie”. Obraz funkcjonowania wśród partyzantów daleki jest od zwycięskiego, bohaterskiego mitu. Sporo tu napięcia, są konflikty, dominuje poczucie niepewności i bezsensu. Wszystko spotęgowane jest fizycznym cierpieniem.
Wątki te zajmują w powieści sporo miejsca, opisane są nader realistycznie, chwilami wręcz drobiazgowo. Przedzieramy się przez nie niczym przez dżunglę – z wielkim wysiłkiem, ale też z podziwem, że Vásquezowi nie umyka w zasadzie żaden szczegół. Patrząc przez pryzmat indywidualnych losów, można powiedzieć, że bagażem zebranego przez przyszłego reżysera doświadczenia można byłoby obdarzyć co najmniej kilka osób.
Powieść toczy się nie tylko w historycznej perspektywie czasowej. Mamy też wątek toczący się współcześnie: w Barcelonie rozpoczyna się retrospektywa dorobku filmowego Cabrery. Jesteśmy przy tej okazji świadkami symbolicznej wymiany pokoleń: dowiadujemy się, że właśnie zmarł ojciec reżysera. W Barcelonie Sergiowi towarzyszy wchodzący w dorosłość syn z poprzedniego związku, Raúl.
Retrospektywa dokonuje się w tej powieści na kilku płaszczyznach: przegląd dorobku filmowego Cabrery inspiruje do opowieści o jego przodkach, członkach rodziny i nim samym. Wszystko to jest dla Vásqueza pretekstem, aby spojrzeć wstecz na historię Kolumbii i zainspirować do szeregu refleksji. W tytule powieści znalazł się cytat z wiersza Antonia Machado: „Idąc, wydeptujesz drogę a gdy obejrzysz się za siebie ujrzysz ścieżkę, która już nigdy donikąd cię nie powiedzie”. To nader czytelny trop i przesłanie dla Kolumbijczyków. Wynika z niego, że przeszłość musi być zawsze rozdziałem bezpowrotnie zamkniętym. Najwyższy czas, aby rodacy Vásqueza i Cabrery przestali oglądać się wstecz, porzucili przemoc i zaczęli budować nową przyszłość swojego kraju.
Lekturę i podążanie za tokiem myśli autora może nieco utrudniać fakt, że nie wszystkie niuanse tego mrocznego okresu w powojennej historii Kolumbii (nazywanego „la violencia”) są dobrze znane polskiemu czytelnikowi. „To kraj przeżywający dramatyczną wojnę, mający problem z korupcją, handlem narkotykami”, zauważa Sergio Cabrera. Tyle najogólniej przeważnie wiemy, ale nie bez znaczenia wydają się także inne szczegóły dotyczące specyficznej sytuacji politycznej Kolumbii. Jestem zdania, że również czas, w którym ukazała się ta powieść w ojczyźnie Vásqueza (rok 2020), był dosyć szczególny. Był to początek kampanii prezydenckiej, jak się okazało dwa lata później, w dziejach Kolumbii przełomowej. W 2022 roku Gustavo Petro został pierwszym lewicowym prezydentem. To symboliczny początek wielkich zmian w kraju, budzących ogromne oczekiwania i nadzieje.
koniec
28 listopada 2022
PS. W sierpniu 2022 prezydent Gustavo Petro powołał Sergia Cabrerę na stanowisko ambasadora Kolumbii w Chińskiej Republice Ludowej.

Komentarze

10 XII 2022   17:53:00

Zaryzykuję tezę, że Shakira jest jednak bardziej znana niż Escobar :-)

Rozumiem, że "wyraziste poglądy" to eufemizm oznaczający poglądy ekstremistyczne :-/

Pisząc o wygranej Gustavo Petro, warto przypomnieć, że zaczynał drogę polityczną od organizacji terrorystycznej M19, co podkreślają jego przeciwnicy (trochę jak w Palestynie Yasser Arafat, późniejszy laureat pokojowego Nobla).

Realnym początkiem zmian w Kolumbii było w ostatnich latach dwustronne zawieszenie broni między ówczesnym rządem i partyzantką FARC. Bez zakończenia wojny domowej nie byłoby opcji, by Petro w ogóle startował w wyborach, nie mówiąc już o jego dojściu do władzy.

11 XII 2022   13:34:03

@Lagarto— a ja bym stwierdził, że dla współczesnej młodzieży (pokolenie 2000+) to równie przebrzmiałe nazwiska, ewentualnie trochę lepiej kojarzą Pablo, a to ze względu na serial i czczące go do tej pory kartele.

11 XII 2022   16:55:39

Równie przebrzmiałe to nie, bo Shakira nadal nagrywa, zaś Pablo już od dawna lodów nie kręci .
Z filmami masz rację, ale tego co wiem młodzież jednak kojarzy Shakirę, a niektórzy nadal jej słuchają. Dlatego postawiłem tę ryzykowną tezę.
Zwykle licealiści słuchają muzyków 10-20 lat starszych od siebie, czyli Shakira jeszcze się od biedy kwalifikuje jako idolka studentów ;-) Wszystko pewnie pewnie zależy od środowiska...

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

PRL w kryminale: Biały Kapitan ze Śródmieścia
Sebastian Chosiński

19 IV 2024

Oficer MO Szczęsny, co sugeruje już zresztą samo nazwisko, to prawdziwe dziecko szczęścia. Po śledztwie opisanym w swej debiutanckiej „powieści milicyjnej” Anna Kłodzińska postanowiła uhonorować go awansem na kapitana i przenosinami do Komendy Miejskiej. Tym samym powinien się też zmienić format prowadzonych przez niego spraw. I rzeczywiście! W „Złotej bransolecie” na jego drodze staje wyjątkowo podstępny bandyta.

więcej »

Mała Esensja: Trudne początki naszej państwowości
Marcin Mroziuk

18 IV 2024

W dziesięciu opowiadań tworzących „Piastowskie orły” autorzy nie tylko przybliżają kluczowe momenty z panowania pierwszej polskiej dynastii władców, lecz również ukazują realia codziennego życia w tamtej epoce. Co ważne, czynią to w atrakcyjny dla młodych czytelników sposób.

więcej »

Superwizja
Joanna Kapica-Curzytek

15 IV 2024

Zamieszkały w Berlinie brytyjski reportażysta podróżuje po niemieckim wybrzeżu. Jego znakomite „Duchy Bałtyku” są zapisem odkrywania, skrawek po skrawku, esencji niemieckiej duszy.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Tegoż twórcy

Anatomia konfliktu
— Joanna Kapica-Curzytek

Rysunki nie atakują bezpośrednio
— Joanna Kapica-Curzytek

Pull up
— Kamil Armacki

Tegoż autora

Superwizja
— Joanna Kapica-Curzytek

Destrukcyjne układy
— Joanna Kapica-Curzytek

Jeszcze jeden dzień bliżej naszego zwycięstwa
— Joanna Kapica-Curzytek

Wspierać rozwój
— Joanna Kapica-Curzytek

Jak w operze
— Joanna Kapica-Curzytek

Nie wierzyć w nieprawdę
— Joanna Kapica-Curzytek

Smuga cienia
— Joanna Kapica-Curzytek

Bieg codziennego, zwykłego życia
— Joanna Kapica-Curzytek

Oblicza strachu
— Joanna Kapica-Curzytek

Smutki i radości
— Joanna Kapica-Curzytek

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.