Ta skomplikowana strukturalnie powieść niesie ze sobą zadziwiająco prostą ideologię. Wszystko zaczyna się od biegunów. Jak czytamy na okładce książki, jest to „odłam prawosławnych starowierców” którzy „wierzyli, że świat jest przesiąknięty złem”, a „jedynym sposobem ratunku jest podróż, ruch”. Czytelnik nie musi wiele się wysilać, by dojść do tego, co autorka zamierza mu przekazać – wszystko zostaje powiedziane wprost. Pozostawanie w bezruchu, przyzwyczajenie do miejsc i sytuacji powoduje skostnienie, utrwala stary porządek. Ta krytyka mieszczańskiej mentalności pojawia się co rusz, a gdy czytelnik zaakceptuje punkt widzenia autorki, zaczyna poszukiwać czegoś więcej. Ogromne skomplikowanie formy każe sięgać głębiej. Czytelnik szuka sensu aż do ostatniej strony, a jedyne, co dostaje, to pogłębione refleksje nad przytoczonymi już prawdami. „Kto się zatrzyma – skamienieje, kto przystanie, zostanie przyszpilony jak owad” – wykładnię przewodniej myśli książki otrzymujemy co kawałek w zmienionej formie. Przy „Annie In w grobowcach świata” krytycy zżymali się za pretensjonalny język – zbytnio zbliżony do naukowego, hermetyczny i sztuczny. Ten sam zarzut można postawić „Biegunom”, choć trudno nie odnieść wrażenia, że autorka starała się nad tym zapanować. Tokarczuk jest z wykształcenia psychologiem i aparatu tego używa w wielu miejscach do wzbogacenia swojego dzieła. Zapoznaje czytelnika z prawidłami psychologii podróżnej, w której wyznacznikach nietrudno dostrzec szyderstwo i spory dystans do tej dyscypliny empirycznej. Dalej w poszukiwaniu sensu czytelnik dociera do zbudowanego przez autorkę mitu nomadów – ludu, który definiuje się poprzez podróż i przemieszczanie. Ludu, którego bożkiem jest Kairos, zamieszkujący grecki panteon bóg przypadku i okazji. Podróżą okazuje się także wyprawa do wnętrza ludzkiego ciała, którego organy mogą zesztywnieć, zatopione w formalinie. Na poziomie przekazu wątek podróżniczy i anatomiczny nieoczekiwanie łączą dwa wielkie umysły swoich czasów – Kopernik i Wesaliusz. Pierwszy bowiem naukowiec przyczynił się do powstania map ziemskiego globu w obecnym kształcie, a drugi stworzył podwaliny nowoczesnej anatomii i mapy ludzkiego ciała. W tym miejscu warto wspomnieć o pięknych reprodukcjach kartograficznych, o jakie wzbogacona została książka. Mapy dobrano tak, by ilustrowały wybrane skrawki opowieści. Przy selekcji wyraźnie starano się na zasadzie kontrastu zestawić ze sobą kartografię pochodzącą z odległych wieków. Uatrakcyjnia to lekturę, pomaga podczas umysłowego porządkowania wątków i utrwala wymowę dzieła, niestety dość banalną.

Mimo miałkości przesłania „Bieguni” bronią się doskonale. Tylko Tokarczuk potrafi tak mitologizować prozaiczne czynności, że czytelnik z zachwytem śledzi zakup podpasek i pasty do zębów. Klasę pisarki znać po wciągających opowieściach o niewyróżniających się bohaterach oraz aforystycznych i węzłowatych sentencjach, które świetnie oddają istotę zdarzeń. Chaos opowieści utrudnia jej percepcję, lecz oddaje poplątanie współczesnego świata. Po lekturze „Biegunów” każda podróż wydaje się mitycznym starciem ze skostnieniem i stałością. Jak pisze Tokarczuk: „Płynność, mobilność, iluzoryczność – to właśnie znaczy być cywilizowanym.”