Chronologia rosyjskiej fantastyki – edycja 4Paweł Laudański Oto czwarta edycja Chronologii rosyjskiej fantastyki, czyli zestawienia tego, co w rosyjskojęzycznej fantastyce najlepsze. Tylko w „Esensji”!
Paweł LaudańskiChronologia rosyjskiej fantastyki – edycja 4Oto czwarta edycja Chronologii rosyjskiej fantastyki, czyli zestawienia tego, co w rosyjskojęzycznej fantastyce najlepsze. Tylko w „Esensji”! Kolejny rok minął jak z bicza strzelił. Ani się człowiek obejrzał, a tu minął kolejny czerwiec, i nadszedł najlepszy czas na opublikowanie czwartej już, uzupełnionej Chronologii Rosyjskojęzycznej Fantastyki. W przedstawionym poniżej zestawieniu w porównaniu z poprzednią edycją pojawiło się osiemnaście nowych utworów. Niemal wszystkie – poza jednym wyjątkiem, o którym za chwilę – zostały lub wkrótce zostaną omówione w cyklu „Wiatr ze Wschodu”, dlatego też pozwolę sobie na odesłanie osób zainteresowanych uzasadnieniem mojego wyboru do odcinków owego cyklu. Wspomniany wyjątek to przezabawna (choć to specyficzny rodzaj humoru; niektórych może mało rozbawić wizja przejęcia przez załogę wyrzutni rakiet taktycznych z głowicami jądrowymi obsługiwanych przez siebie urządzeń i ogłoszenie terytorium bazy, w której owe wyrzutnie się znajdują, samodzielnym państwem, nawet jeśli opisy towarzyszących temu wydarzeń naprawdę potrafią wywołać u czytelnika ataki trudnego do powstrzymania rechotu) nowela białoruskiego duetu Jurij Brajder & Nikołaj Czadowicz „Strieły Pieruna z razdieliajuszczimisia bojegołowkami”, opublikowana po raz pierwszy w 1994 roku. Rzecz czytałem jakieś siedem, osiem lat temu, dopiero niedawno udało mi się ustalić datę pierwodruku. W ciągu ostatniego roku polscy wydawcy nie próżnowali; dzięki ich staraniom trafiło po raz pierwszy do rąk naszych czytelników jedenaście utworów z poniższego zestawienia: „Carskie źródło” (z roku 1981) i „Śmierć piętro niżej” (1989) Kira Bułyczowa, „Kaźń” (1999), „Waran” (2004) oraz „I odjechał rycerz mój” (2004) Mariny i Siergieja Diaczenków, „Koty Pawłowa” (2003) i „Dyngs Billlego” (2005) Olega Diwowa, „Patrol zmroku” (2003) Siergieja Łukianienki, a nadto trzy opowiadania ze zbioru „Portret kudiesnika w junosti” (2004) Jewgienija Łukina. Pozostaje mi zatem jeszcze tylko – tradycyjnie – przypomnieć, że poniższe zestawienie jest ni mniej, ni więcej, tylko całkowicie subiektywnym wyborem tekstów, które, moim skromnym zdaniem, po prostu warto przeczytać, które spodobały mi się na tyle, że z czystym sumieniem mogę je polecić tym, którzy chcieliby spróbować czegoś zza naszej wschodniej granicy, a nie bardzo wiedzą, w którą stronę się zwrócić, po co sięgnąć. Mam nadzieję, że zestawienie to będzie również służyć za wskazówkę dla czytelników i wydawców, stających przed koniecznością (możliwością?) wyboru swych przyszłych lektur czy książek do wydania. Tytuły ułożone są chronologicznie, latami, według dat pierwszych oficjalnych publikacji w ZSRR lub Rosji, ustalonych przeze mnie z jak największą starannością; mam nadzieję, że błędy – o ile takowe w ogóle zaistniały – będą naprawdę nieliczne. Jeśli wymieniany utwór został przetłumaczony na język polski i wydany w Polsce, podaję wyłącznie tytuł polskiej edycji, w pozostałych przypadkach – tytuły oryginalne (kursywą, i, oczywiście, w transkrypcji). Powieści (ros. „romany”) poprzedzone zostały oznaczeniem [p], nowele (ros. „powiesti”) – [n], opowiadania (rasskazy) – [o], zbiory opowiadań zaś – [z]. 1962 [n] Strugaccy A. i B. – Próba ucieczki 1964 [o] Gansowski S. – Dzień gniewu [p] Strugaccy A. i B. – Poniedziałek zaczyna się w sobotę [p] Strugaccy A. i B. – Trudno być bogiem 1967 [p] Bułhakow M. – Mistrz i Małgorzata [n] Strugaccy A. i B. – Drugi najazd Marsjan 1968 [o] Michajłow W. – Spotkanie na Japecie [n] Strugaccy A. i B. – Bajka o trójce [p] Strugaccy A. i B. – Ślimak na zboczu 1969 [p] Mirer A. – Gławnyj połdien’ [p] Strugaccy A. i B. – Przenicowany świat 1970 [o] Bilenkin D. – Ciśnienie życia [o] Bułyczow K. – Kontakty osobiste [o] Bułyczow K. – Skarbnica mądrości [p] Strugaccy A. i B. – Sprawa zabójstwa 1971 [p] Strugaccy A. i B. – Koniec akcji „Arka” [p] Bułyczow K. – Rycerze na rozdrożach 1972 [p] Bagriak P. – Komisarz Hard i błękitni ludzie [o] Bułyczow K. – Świeży transport złotych rybek [o] Bułyczow K. – Trzeba pomóc [p] Strugaccy A. i B. – Piknik na skraju drogi [o] Szach G. – I drzewa, jak jeźdźcy… 1973 [o] Bułyczow K. – Korona profesora Kozarina [o] Bułyczow K. – Czy mogę rozmawiać z Niną? 1974 [o] Bułyczow K. – Dwie krople na szklankę wina [n] Strugaccy A. i B. – Przyjaciel z piekła [o] Żitiński A. – Efekt Brumma 1976 [n] Bułyczow K. – Żuraw w garści [p] Mirer A. – Dom skital’ciew 1977 [o] Bułyczow K. – Zmartwychwstanie Czapajewa [o] Bułyczow K. – Miłość do milczącego stworzenia [n] Gansowski S. – Ucieczka [p] Strugaccy A. i B. – Miliard lat przed końcem świata 1978 [o] Bułyczow K. – Nie drażnić czarownika! [o] Bułyczow K. – Sny Maksyma Udarowa [p] Pawłow S. – Łunnaja raduga [o] Szefner W. – Zapiski posiadacza zębów 1979 [o] Bułyczow K. – Jeniec miłości 1980 [n] Bułyczow K. – Przełęcz [n] Kołupajew W. – „Tołstjak” nad mirom [p] Strugaccy A. i B. – Żuk w mrowisku [n] Strugaccy A. i B. – Bajka o przyjaźni i nieprzyjaźni 1981 [p] Bułyczow K. – Carskie źródło 1982 [o] Amnuel P. – Wyszje tucz, wyszje gor, wyszje nieba… [o] Kołupajew W. – Siódmy model [o] Puchow M. – Port perpetuum 1983 [o] Panasienko L. – Wzjatka Charonu [n] Parnow J. – Zbudź się w Famaguście [o] Sztern B. – Dziadek Mróz 1984 [p] Bułyczow K. – Agent FK [o] Bułyczow K. – Skarbonka [o] Bułyczow K. – Każdy ma co wspominać [o] Bułyczow K. – Szum za stienoj [o] Jarosławcew S. – Szczegóły z życia Nikity Woroncowa [n] Pokrowski W. – Samaja posliednaja w mirie wojna 1985 [n] Babienko W. – Igorjasza „Zołotaja rybka” [o] Rudenko B. – Podarki Semilirandy [p] Strugaccy A. i B. – Fale tłumią wiatr [n] Strugaccy A. i B. – Pięć łyżek eliksiru [n] Żitinskij A. – Zegar z wariantami 1986 [p] Bułyczow K. – Miasto na Górze [o] Kriwicz M., Olgin O. – Ryżyj i Połosatyj [n] Panasienko L. – S toj pory, kak wietier słuszajet nas [p] Stolarow A. – Mieczta Pandory [p] Strugaccy A. i B. – Kulawy los 1987 [p] Dmitruk A. – Morskaja piena [p] Klimow A. – Siel’wa [o] Koziniec L. – Domowoj [o] Koziniec L. – Korzinka myl’nych puzyriej [p] Łukinowie J. i L. – Kokda otstupajut angieły [n] Panasienko L. – Woschożdienije w Ad [o] Panasienko L. – Gałaktika, do wostriebowanija [o] Panasienko L. – Nie uchodi, starina! [p] Strugaccy A. i B. – Pora deszczów [o] Sztern B. – Opowiadanie produkcyjne nr 1 [n] Zajac W. – Gorod, kotorowo nie było [n] Zajac W. – Ziemlja nieobietowannaja |
Fantasy (choć nietypowe), science fiction (utrzymane w najlepszych tradycjach gatunku), horror (z rosyjską duszą). O tym wszystkim słów kilka w kolejnym raporcie o aktualnym stanie rosyjskojęzycznej fantastyki.
więcej »Trochę prozy najświeższej (Salnikow, Iwanow, seria „Зеркало”), i trochę prozy klasycznej (Warszawski, zbiór „Фантастика 1963”, czyli kolejna, już 73 edycja WzW.
więcej »„Wyspa Sachalin”, „Zapomnienia”, „Uśmiech chimery”, „Oddział”… - czyli krótki, subiektywny przegląd najciekawszych książek rosyjskojęzycznej fantastyki roku 2018.
więcej »Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner
Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner
Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner
Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner
Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner
Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner
Wiatr ze Wschodu (74)
— Paweł Laudański
Wiatr ze Wschodu (73)
— Paweł Laudański
Wiatr ze Wschodu (72)
— Paweł Laudański
Wiatr ze Wschodu (71)
— Paweł Laudański
Wiatr ze Wschodu (70)
— Paweł Laudański
Wiatr ze Wschodu (69)
— Paweł Laudański
Wiatr ze Wschodu (68)
— Paweł Laudański
Wiatr ze Wschodu (67)
— Paweł Laudański
Wiatr ze Wschodu (66)
— Paweł Laudański
Wiatr ze Wschodu (65)
— Paweł Laudański
Ballada o poświęceniu
— Paweł Laudański
Wspomnienie o Maćku
— Paweł Laudański
Esensja czyta: Styczeń 2010
— Anna Kańtoch, Paweł Laudański, Marcin Mroziuk, Beatrycze Nowicka, Mieszko B. Wandowicz, Konrad Wągrowski
Rok 2007 w muzyce
— Sebastian Chosiński, Paweł Franczak, Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Paweł Laudański
Kir Bułyczow – polska bibliografia
— Paweł Laudański
Kroki w Nieznane: Sześciu wspaniałych
— Paweł Laudański
W sieci: Rodem zza wschodniej granicy
— Paweł Laudański