Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 18 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

Rosyjskojęzyczna fantastyka A.D. 2003

Paweł Laudański
Krótkie omówienie sytuacji na rynku rosyjskojęzycznej fantastyki w roku 2003.

Paweł Laudański

Rosyjskojęzyczna fantastyka A.D. 2003

Krótkie omówienie sytuacji na rynku rosyjskojęzycznej fantastyki w roku 2003.
Rok 2003 uznaję – z czysto subiektywnego punktu widzenia – za szczególnie udany. Sporo się w nim wydarzyło, i to zarówno na niwie literackiej, jak i wokół niej. Nowe książki Bułyczowa, Witickiego (czyli Borysa Strugackiego), Diaczenków, Łukianienki, Gromowa, Siniakina, Van Zaitchika, Łukina, Rybakowa, Oldiego, Diwowa, Proszkina – żeby wymienić autorów o bardziej znanych nazwiskach, do tego zaliczenie pierwszego rosyjskiego konwentu, liczni goście ze wschodu na czerwcowym Festiwalu Fantastyki w Nidzicy, publikacja kilku ważnych dla najnowszej fantastyki rosyjskojęzycznej utworów w tłumaczeniu na język polski (powieści Łukianienki w Amberze oraz Książce i Wiedzy, dwie antologie krótszej prozy w Solarisie, to samo wydawnictwo wydało też powieści Łazarczuka i małżeństwa Diaczenków), zbierających – poza nielicznymi wyjątkami (vide recenzja antologii Zombi Lenina w Fantasy-Clicku, sprawiająca wrażenie, że jej autor albo recenzowanej książki nie przeczytał, albo w najlepszym razie przekartkował bez większego zrozumienia i cienia jakiejkolwiek refleksji) – pozytywne opinie. A w zapowiedziach wydawców są kolejne znakomite teksty autorów już u nas dobrze znanych (Łukianienko, Diaczenko), jak i tych dopiero zaczynających, mam nadzieję, karierę u nas (Oldi, Walentinow, Łukin, Siniakin). Czegóż chcieć więcej?
Ad rem jednak.
W roku 2003 rosyjscy wydawcy uraczyli czytelników 355 nowymi książkami rodzimych autorów; nowymi, czyli zawierającymi utwory – w całości lub w znacznej części – po raz pierwszy prezentowane w tej postaci. Dla przypomnienia – jeszcze w 2000 roku było tego przeszło dwukrotnie mnie (164). Wygląda zatem na to, że boom na rosyjskojęzyczną fantastykę trwa, i jakoś końca owego boomu nie widać. Pozostaje tylko się zastanowić, czy znalazł się ktoś, kto nabył wszystkie te nowości, nie wspominając już o takim nieistotnym drobiazgu jak znalezienie czasu na zapoznanie się z owymi nabytkami. Publikacje prasowe z czystej litości przemilczę.
Pierwsza trójka to – tradycyjnie już, tradycyjnie też ze znaczną przewagą nad konkurencją, stale się zresztą powiększającą – AST (111), EKSMO-Press (78) oraz Alfa-Kniga (67). Zajmujące ex-equo czwarte i piąte miejsca Kryłow i Wecze wydały już „zaledwie” po 16 nowości.
Sztandarową serią moskiewskiego AST pozostaje Zwiezdnyj łabirynt, która, poza zasadniczą częścią (26), rozpączkowała w rozliczne podserie: ZL-mini (18), ZL-Bibliotieka Stal’kiera (15), ZL-Sołniecznaja Sistiema XXX wieka (3), ZL-Pierekriestki wriemieni (3), ZL-Cziernyj Archeolog (3) oraz w bliźniaczy Nocznoj dozor (8). W skład ZL-mini, poza wznowieniami w miękkiej oprawie i mniejszym od pozycji ukazujących się w ramach głównej serii formacie, w takiej samej edycji wydawane były książki debiutantów lub autorów stosunkowo mało jeszcze znanych szerszemu audytorium, takich, których publikacja w twardych okładkach i „normalnym” formacie byłaby zapewne jeszcze nazbyt ryzykowna. Podobne założenia legły u podstaw pozostałych – poza ostatnią – wymienionych podserii, z tym że Biblioteka Stal’kiera, nad którą honorową pieczę sprawuje sam Borys Strugacki, publikowana jest do społu z wydawnictwem Stal’ker, reszta zaś obejmuje wyłącznie konkretne cykle tematyczne. Nocznoj dozor (nazwa zapożyczona od jednej z powieście Siergieja Łukianienki, znanej i u nas Nocnej straży) wreszcie grupuje utwory z pogranicza sf, fantasy (z naciskiem na jej miejską odmianę) i horroru.
AST było aktywne również na polu klasycznej fantasy (seria Zakliatyje miry – 20) i urban fantasy (Zwiezdnyj bul’war – 1), zajmowała się także wydawaniem nowych utworów klasyków rosyjskiej fantastyki (Miry Kira Bułyczewa – 2). Poza wymienionymi seriami ukazało się jeszcze 12 innych książek, które można zaliczyć do szeroko pojmowanej sf&f.
Do najciekawszych pozycji wydanych przez AST w 2003 roku zaliczyłbym zbiór „ukraińsko-wiedźmińskich” tekstów Władimira Wasiliewa Wied’mak iz Bol’showo Kijewa (ZL), historie alternatywne J. Beniłowa 1985 (ZL-BS), dwa tomy almanachu Fantastika 2003 (proza i publicystyka pod jedną okładką, do tego kompletne bibliografie rosyjskojęzycznej fantastyki za lata 2001-2; ZL), autorski zbiór Aleksandra Gromowa Glina gospoda boga (ZL), nową powieść z gatunku kryptohistorii Siergieja Siniakina Operacija prikritja (ZL), zbiór najlepszych tekstów z sieciowego konkursu „Griełka”, organizowanego przez Siergieja Łukianienkę i Nika Pierumowa, Psy ljubwi (ZL; wspomniany konkurs ma bardzo ciekawe zasady: jeden ze znanych autorów – tym razem był nim Nik Pierumow – proponuje temat, na który należy napisać opowiadanie; prace przyjmowane są przez 48 godzin, nie podpisane trafiają pod osąd wszystkich uczestników, którzy w drodze głosowania wybierają ich zdaniem najlepsze; a wszystko, rzecz jasna, odbywa się za pośrednictwem sieci; zawodowcy rywalizują z amatorami, i nie zawsze górą są ci pierwsi…), dwa kolejne zbiory świętej pamięci Kira Bułyczowa Krokodil na dworje i Czierez tierni k zwiezdam (MKB), nowy tom autorstwa Jewgienija Łukina Czusz’ sobacz’ja (ZL; nagroda „Portal” za najlepszą nowelę 2003 roku), bardzo dobrze przyjęta powieść Jekateriny Niekrasowej Boginja bied (ND), interesująca powieść Wiaczesława Rybakowa Na buduszczyj god w Moskwie (ZL) i wreszcie najnowsza powieść Siergieja Łukianienki Sumierecznyj dozor, trzeci tom cyklu o Strażach, wydana początkowo w ekstra-super-hiper wypasionym tomiszczu zawierającym wszystkie trzy części, stosunkowo drogim jak na tamtejsze warunki, a dopiero później, i to już w 2004 roku, osobno. Ot, ciekawostka.
O ile oferta AST niewiele się zmienia, to drugie w kolejności EKSMO-Press wciąż eksperymentuje z nowymi seriami, starając się znaleźć optymalną formę dotarcia do zainteresowanego fantastyką czytelnika. W ubiegłym roku pojawiły się trzy nowe propozycje wspomnianego wydawnictwa: Miry fantasy (4), Russkaja fantastika (10) i Triumwirat (w 2003 roku jedynie wznowienia). Najciekawiej wygląda, moim skromnym zdaniem, druga z wymienionych serii – ukazują się w niej teksty z pogranicza space opery, cyberpunku i social-fiction autorstwa m.in. Jewgienija Proszkina, Leonida Aliechina i Wiktora Burcewa. Triumwirat zastąpiła wygaszoną serię Nit wriemien, prezentującą utwory Mariny i Siergieja Diaczenków, H. L. Oldiego i Andrieja Walentinowa, a zatem najambitniejszą z publikowanych przez EKSMO-Press fantastyczną prozę, czasem, niestety, nazbyt hermetyczną.
Wśród pozostałych serii EKSMO-Pressu wymienić należy Absoljutnoje orużije (30), Jumoristiczieskuju fantastiku (8), Rossijskuju bojewuju fantastiku (5), Nit wriemien’ (3), Ekspansju (3), Knigi Nika Pierumowa (3) i Stal’nuju krysu (1). Poza wymienionymi seriami nakładem omawianego wydawnictwa ukazało się jeszcze 11 nowych książek sf&f rosyjskich twórców.
Wśród najbardziej interesujących ubiegłorocznych propozycji EKSMO-Pressu wymieniłbym antologię Fantasy-2003 (MF), najnowszą powieść małżeństwa Diaczenków Pandiem (NW) oraz dwie książki Jewgienija Proszkina Magistral’ (RF) i Ewakuacja (RF).
Z ręką na sercu przyznać się muszę, że produkcja trzeciej w kolejności Alfy-Knigi jest mi najmniej znana; poza kilkoma powieściami Andrieja Bielanina, jednego z gości ubiegłorocznego Festiwalu Fantastyki, jakoś nie byłem w stanie przymusić się do sięgnięcia po którąś z propozycji tego wydawnictwa; nawet na domowej półce – poza wspomnianym Bielaninem – mam raptem ze trzy pozycje z serii Fantasticzieskij bojewik. Przy jakiejś setce Zwiezdnowo łabirynta wynik to nader mizerny.
Ograniczę się zatem do krótkiego wskazania, że tak dobry wynik Alfa-Kniga zawdzięcza raptem dwóm seriom: wymienionemu już Fantasticzieskomu bojewiku (49) oraz Jumoristiczieskoj fantastikie (18).
Jeszcze większą tajemnicę stanowi dla mnie wydawnictwo Kryłow i jego dwie serie Mużskoj kłub: sowriemiennaja fantasticzieskaja awantura (6) oraz Mużskoj kłub: istoriczieskaja awantura (10), dlatego też nic więcej o nim nie napiszę.
Interesująca – na swój sposób – jest propozycja wydawnictwa Wecze. Publikuje w nim sporo autorów debiutujących na pograniczu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia, potem nie mogących się odnaleźć w nowych czasach, wciąż jednak, jak się okazuje, piszących, i czekających na właściwą okazję. I okazja taka, wraz z rozpoczęciem działalności wydawnictwa Wecze, pojawiła się. I dzięki temu światło dzienne ujrzały stare i nowe utwory takich autorów jak Giennadij Praszkiewicz, Ludmiła Koziniec czy Witalij Piszczienko.
Wecze uruchomiło cztery interesujące nas serie: Paralliernyj mir (5), Magiczeskije pismiena (4), Formuła pobiedy (4) oraz Tajny ziemli russkoj (3).
Tuż za pierwszą piątką znalazła się łapiąca drugi oddech Azbuka-kłassika (14), z serią Prawiła boja (9) oraz cyklem Hol’ma Van Zaitchika Płochich ljudiej niet na czele (w 2003 roku ukazał się trzeci tom drugiej trylogii dzieła tego wielkiego euroazjatyckiego humanisty).
Poza tym nowa fantastykę publikowały następujące wydawnictwa: Amfora (9; wśród nich m.in. najnowsza powieść S. Witickiego, czyli Borysa Strugackiego), Siewiero-Zapad Press (9), Olma-Press (6), Wagrius (4), Folio (3) i Avallon (3). Po dwie książki wydały: Machaon (interesująca seria Zelienaja łuna) i Dioda, po jednej zaś – Mama-Press, Centropoligraf, Nimbus-Press, N-SK, Palmira, Słowo, Stalkier, Omiega, Kompas, Achill, Lif-Nowosibirsk, Terra-Kniżnyj kłub, Ad-Marginem, Sowriemiennyj literator oraz Egmont-Rossija (ale za to jaką – ostatnią powieść Kira Bułyczowa Ubieżiszczje).
koniec
27 kwietnia 2004

Komentarze

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Wiatr ze Wschodu (74)
Paweł Laudański

9 X 2019

Fantasy (choć nietypowe), science fiction (utrzymane w najlepszych tradycjach gatunku), horror (z rosyjską duszą). O tym wszystkim słów kilka w kolejnym raporcie o aktualnym stanie rosyjskojęzycznej fantastyki.

więcej »

Wiatr ze Wschodu (73)
Paweł Laudański

19 VI 2019

Trochę prozy najświeższej (Salnikow, Iwanow, seria „Зеркало”), i trochę prozy klasycznej (Warszawski, zbiór „Фантастика 1963”, czyli kolejna, już 73 edycja WzW.

więcej »

Wiatr ze Wschodu (72)
Paweł Laudański

5 IV 2019

„Wyspa Sachalin”, „Zapomnienia”, „Uśmiech chimery”, „Oddział”… - czyli krótki, subiektywny przegląd najciekawszych książek rosyjskojęzycznej fantastyki roku 2018.

więcej »

Polecamy

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie

Stare wspaniałe światy:

Poetycki dinozaur w fantastycznym getcie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza wojna... czasowa
— Andreas „Zoltar” Boegner

Wszyscy jesteśmy „numerem jeden”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Krótka druga wiosna „romansu naukowego”
— Andreas „Zoltar” Boegner

Jak przewidziałem drugą wojnę światową
— Andreas „Zoltar” Boegner

Cyborg, czyli mózg w maszynie
— Andreas „Zoltar” Boegner

Narodziny superbohatera
— Andreas „Zoltar” Boegner

Pierwsza historia przyszłości
— Andreas „Zoltar” Boegner

Zobacz też

Z tego cyklu

Wiatr ze Wschodu (74)
— Paweł Laudański

Wiatr ze Wschodu (73)
— Paweł Laudański

Wiatr ze Wschodu (72)
— Paweł Laudański

Wiatr ze Wschodu (71)
— Paweł Laudański

Wiatr ze Wschodu (70)
— Paweł Laudański

Wiatr ze Wschodu (69)
— Paweł Laudański

Wiatr ze Wschodu (68)
— Paweł Laudański

Wiatr ze Wschodu (67)
— Paweł Laudański

Wiatr ze Wschodu (66)
— Paweł Laudański

Wiatr ze Wschodu (65)
— Paweł Laudański

Tegoż autora

Ballada o poświęceniu
— Paweł Laudański

Wspomnienie o Maćku
— Paweł Laudański

Esensja czyta: Styczeń 2010
— Anna Kańtoch, Paweł Laudański, Marcin Mroziuk, Beatrycze Nowicka, Mieszko B. Wandowicz, Konrad Wągrowski

Rok 2007 w muzyce
— Sebastian Chosiński, Paweł Franczak, Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Paweł Laudański

Kir Bułyczow – polska bibliografia
— Paweł Laudański

Kroki w Nieznane: Sześciu wspaniałych
— Paweł Laudański

W sieci: Rodem zza wschodniej granicy
— Paweł Laudański

Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.