 |
Tekst, w który w swej łaskawości zacząłeś właśnie się wgłębiać, szanowny czytelniku, stanowi moją nieśmiałą próbę przybliżenia Ci współczesnej fantastyki rosyjskiej. Po 1989 roku straciłeś zapewne z nią kontakt i, poza nielicznymi wyjątkami (garść opowiadań w "Feniksie" czy "Nowej Fantastyce", kilka w najlepszym razie pozycji książkowych), nie miałeś okazji zapoznać się z jej najnowszymi osiągnięciami. A zapewniam Cię, że wiele ciekawego w rosyjskiej fantastyce się dzieje - powstaje dużo wspaniałych powieści i opowiadań, wydawane są pisma branżowe, istnieje prężny ruch fanowski; mam nadzieję, że "Wiatr ze Wschodu" potwierdzi moje słowa. Ufam też, że z czasem nazwiska Jewgienija Łukina, Mariny i Siergieja Diaczenków, Siergieja Siniakina, G. L. Oldiego, Andrieja Walientinowa, Aleksandra Gromowa, Julija Burkina czy Michaiła Uspienskiego - że wymienię tylko kilku autorów z czołówki - przestaną być Ci obce. I, oczywiście, że kiedyś chętnie sięgniesz przynajmniej po tłumaczenia ich dzieł, jeśli tylko któryś z naszych wydawców zechce je opublikować...
NAGRODY
"Strannik" 2000
Nagroda przyznawana przez rosyjskich pisarzy sf-f (w tym roku po raz piąty):
W poszczególnych kategoriach nagrody przyznano:
a) paladyn fantastyki: Arkadij i Borys Strugaccy (uzasadnienie: pisarze, którzy stworzyli Przyszłość; pisarze, którzy podsumowali XX wiek);
b) mistrz z oddali: Lois McMaster Bujold (za cykl "Barrayar") oraz Robert Jordan (za epicki serial "Koło Czasu");
c) powieść: Marina i Siergiej Diaczenko - "Kazn'"; znakomita opowieść o światach równoległych i istocie otaczającej nas rzeczywistości; taka słowiańska pieczeń a'la Dick; po więcej szczegółów odsyłam do mojej recenzji opublikowanej w 125 numerze "Miesięcznika" Śląskiego Klubu Fantastyki;
d) mikropowieść: Władimir Michajłow - "Put' Najugiry" (tak, tak, to autor znanej i nas powieści "Pięciu na Dejmosie" oraz godnego polecenia opowiadania "Spotkanie na Japecie"!)
e) opowiadanie: Jewgienij Łukin - "W stranie zachodiaściewo sołnca";
"Zwiezdnyj most" 2000
Nagroda przyznawana przez uczestników konwentu o tej samej nazwie, który odbył się w Charkowie w dniach 14-17 września tego roku.
W poszczególnych kategoriach nagrody zdobyli:
a) cykle, seriale i powieści z ciągami dalszymi: S. Łukianienko, W. Wasiliew - "Dniewnoj dozor" (wyd. AST 2000, seria "Zwiezdnyj łabirynt);
b) powieść: M. i S. Diaczenko, G. L. Oldi, A. Walentinow - "Rubież" (wyd. EKSMO-Press 1999, seria "Nit' wriemien");
c) książka debiutanta: D. Skiriuk - "Osiennyj Lis" (wyd. Siewiero-Zapad Press 2000, seria "Pieriekriestok mirow")
NOWE KSIĄŻKI
Wybrane nowości ostatnich miesięcy:
wyd. AST, seria "Miry Kira Bułycziewa":
- "Galakticieskaja policija (t. 2): Pokuszienije na Tieseja" (wzn.),
- "Liubimiec" (wzn.);
- "Razum dlia kota" (wzn.) - O ile dobrze policzyłem, to trzynasty, czternasty i piętnasty tom serii "Światy Kira Bułyczowa". Bardzo ładnie wydane, szyty grzbiet, twarda, lakierowana, kolorowa okładka. Gdyby tak jeszcze lepszy papier niźli gazetowy...
wyd. AST, seria "Zakliatyje miry" (utwory fantasy):
L. Wierszynin - "U podnożija Wiecznosti" (wzn.).
wyd. AST, seria "Zwiezdnyj łabirynt":
A. Gromow - "Wopros prawa"
J. Łukin - "Sliepyje powodyri".
S. Siniakin - "Monach na kraju ziemli"
S. Siniakin - "Władyczica moriej"
wyd. EKSMO-Press, seria "Nit' wriemien":
G. L. Oldi - "Odissiej, syn Laerta: Cziełowiek Nomosa",
A. Walentinow - "Diomed, syn Tideja: Ja nie wiernus'" - Historyczna fantasy, miejsce akcji: starożytna Grecja. W obu przypadkach początki cykli.
wyd. EKSMO-Press, seria "Absoliutnoje orużije":
W. Michajłow - "Kol'co urakary".
wyd. OLMA-Press, seria "Inyje miry":
- M. i S. Diaczenko - "Wiedmin wiek" (wzn.),
- M. i S. Diaczenko - "Pieściera" (wzn.).
OSTATNIO PRZECZYTANE - JAK NAJKRÓCEJ
 |
- Kir Bułyczow - "Prisziel'cy w Gusliarie", "Czudiesa w Gusliarie", "Wozwraszczenije w Gusliar" (wyd. AST, Moskwa 1999, 2000, seria: "Miry Kira Bułycziewa"; ISBN: 5-237-04453-0, 5-237-03976-6, 5-237-05093-X) - chyba nie trzeba bliżej przedstawiać. Trzytomowy zbiór opowieści guslarskich, który ukazał się w serii "Światy Kira Bułyczowa". W sumie doliczyłem się piętnastu opowiadań nie przetłumaczonych jak dotąd na język polski, co w przypadku przynajmniej dwóch z nich ("Razliubitie Łożkina!" i "Sny Maksima Udałowa") jest co najmniej niezrozumiałe.
- Andriej Łazarczuk - "Szturmfogel'" (wyd. AST, Moskwa 2000, seria "Zwiezdnyj łabirynt" ISBN 5-17-000005-7) - powieść. Obok naszego jest jeszcze inny świat, świat, w którym non-stop toczy się walka pomiędzy dobrem a złem. Około dwudziestu procent ludzkości ma wrodzoną zdolność do przenoszenia swej duszy pomiędzy oboma światami (co wymaga posiadania przynajmniej jednego ciała w każdym z nich), z czego tylko jakaś połowa czyni to w pełni świadomie. Ci wybrani mogą przy tym aktywnie wpływać na kształt Tamtego świata... Oto zbliża się koniec II wojny światowej. Wywiady obu wrogich stron toczą zmagania zarówno Tu, jak i Tam. Hitler i jego zausznicy za wszelką cenę próbują uratować własną skórę, nawet jeśli oznaczałoby to bezpowrotne zniszczenie jednej z rzeczywistości... Okultystyczna powieść szpiegowska z domieszką horroru - niestety, nie tak dobra, jak mogłoby to wynikać z tego krótkiego streszczenia.
- G. L. Oldi, Andriej Walientinow - "Nam zdies' żit'" (wyd. EKSMO-Press, Moskwa 1999; t. 1: "Armageddon był wciera", ISBN 5-04-001669-7; t. 2: "Krow' p'jut rukami", seria "Nit' wriemien", ISBN 5-04-001670-0) - duża powieść. I do tego znakomita. Oto pewne rosyjskie miasto nawiedza tajemnicza katastrofa. W zasadzie nie wiadomo, co tak naprawdę się stało: czy to awaria w pobliskiej elektrowni atomowej, czy chemiczny zamach terrorystyczny, czy też - jak chcą niektórzy - narodziny nowej rzeczywistości. W każdym razie miasto jest odcięte od reszty kraju i świata. Mimo pozorów normalności coś rzeczywiście jest z nim nie tak - pojawiają się mutacje (np. centaury), ze ścian domów wyłażą jakieś przedziwne stwory, na straży przestrzegania prawa stoją "pierwacz-psy" - żaden zabójca się przed nimi nie skryje; policji pozostaje tylko poczekać na trupa zbrodniarza z rozszarpanym gardłem. Światu przestaje się ta sytuacja podobać, zwłaszcza, że zaczyna się cały ów interes wymykać spod kontroli i ogarniać coraz to nowe miejsca. Na miasto wydany zostaje wyrok...
- Siergiej Siniakin - "Monach na kraju Ziemli" (wyd. AST, Moskwa 2000, seria "Zwiezdnyj łabirynt", ISBN 5-237-06133-8) - zbiór opowiadań i mikropowieści. Bardzo nierówny - poczynając od znakomitego, nagrodzonego tegorocznym "Interpresskonem" opowiadania tytułowego o tragedii młodego naukowca, który dokonał odkrycia z ideologicznego punktu widzenia niewygodnego dla batiuszki Stalina i samej rewolucji proletariatu, poprzez zabawną mikropowieść "Buzułuckije igry" o kłopotach, które wyniknęły po pojawieniu się rzymskiej kohorty w prowincjonalnym miasteczku rosyjskim pod koniec lat osiemdziesiątych, aż po nudnawe: "Otszielnik Patmosa" oraz "Metafory wozmożnowo i niewozmożnowo". Więcej spodziewałem się po autorze "Znaczków naszego losu".
LISTA BESTSELLERÓW KSIĘGARNI "OZON" - WRZESIEŃ 2000
 |
Ozon jest największą rosyjską księgarnią internetową. Księgarnią to za mało powiedziane, w swych katalogach ma bowiem - poza książkami - również kasety i płyty DVD z filmami, płyty CD oraz sporo jeszcze najprzeróżniejszego badziewia. To taki rosyjski Amazon, tyle tylko, że nie znam osobiście nikogo, kto by korzystał z jej usług. Jestem jednak częstym gościem na jej stronach, albowiem to nieocenione źródło informacji o rynku rosyjskiej książki, nie tylko fantastycznej.
Znaleźć w Ozonie można m.in. zestawienia najlepiej sprzedających się książek. Poniżej pozwalam sobie przedstawić listę fantastycznych bestsellerów z września bieżącego roku:
- S. Łukianienko - "Łabirint otrażenij" (wyd. AST 1999).
- S. Łukianienko - "Fałszywije zierkała" (wyd. AST 1999).
- S. Łukianienko - "Gienom" (wyd. AST 1999).
- B. Bethke - "Headcrash" (wyd. AST 1999).
- M. Fraj - "Łabirint Mienina" (wyd. 2000).
- D. Adams - "Cześć i dzięki za ryby. W zasadzie niegroźna" (wyd. AST 1997).
- S. Łukianienko, W. Wasiliew - "Dniewnoj dozor" (wyd. AST 2000).
- A. i B. Strugaccy - "Poniedziałek zaczyna się w sobotę. Bajka o trójce (2 warianty)" (wyd. AST 1999).
- A. i B. Strugaccy - "Przyjaciel z piekła. Bajka o przyjaźni i nieprzyjaźni" (wyd. AST 1999).
- S. Łukianienko - "Nocznoj dozor" (wyd. AST 1998).
 |
Kilka słów komentarza: jak zwykle dużo w czołówce Siergieja Łukianienki. To prawdziwy fenomen współczesnej rosyjskiej fantastyki. Aż dziw, że nikt - poza nieśmiałymi, nie najszczęśliwszymi zresztą próbami Nowej Fantastyki - nie podjął się zbożnego dzieła wydawania jego utworów w Polsce. Wysoka pozycja braci Strugackich także nie powinna dziwić. Zaskakująco dobrze sprzedawała się w ostatnim miesiącu starsza książka, bo wydana jeszcze w 1997 roku (Adams), "Dniewnoj dozor", druga część cyklu, pociągnęła za sobą część pierwszą ("Nocznoj dozor"). Powieść Bethke'go to - podobno - parodia cyberpunku; jest w zapowiedziach któregoś z polskich wydawców. Maks Fraj natomiast nie tworzy czystej, klasycznej fantastyki, co jednak nie przeszkadza fanom sf-f w kupowaniu (i czytaniu) jego książek... Widoczna pewna stagnacja, czas już jakiś minął od wydania prawdziwego hitu, który wstrząsnąłby listą...
CAŁA RESZTA
- W maju ukazał się trzeci tom "Czasu uczniów", antologii z tekstami opartymi na motywach dzieł braci Strugackich, autorstwa czołówki twórców współczesnej rosyjskiej fantastyki. Wydawca (a raczej wydawcy, albowiem książka wyszła w kooperacji moskiewskiego AST z petersburską Terra Fantastica) zarzeka się, że to już tom ostatni...
- Wydawnictwo "Armada-Press" rozpoczyna w czwartym kwartale 2000 roku edycję nowej serii humorystycznej fantastyki. Projekt nosi nazwę "Fantastyka Ijona Tichego", w planach jest kilka zbiorów opowiadań oraz powieści Bułyczowa, Suchinowa, Zielenskiego i niejakiego McSkimminga.
- 18 października Kir Bułyczow skończył 66 lat.
- Ostatnimi czasy do jedynego rosyjskiego czasopisma sf&f z prawdziwego zdarzenia (chodzi oczywiście o Jesli) doszlusowały Zwiezdnyj most (od razu zasłynął "przechrzczeniem" Swiatoslawa Łoginowa w Siergieja) oraz Fantom (skąd my znamy ten tytuł...). W sierpniowym Zwiezdnym mostie znalazły się utwory m.in. Andrieja Walientinowa, wymienionego już Swiatosława Łoginowa, Wasilija Gołowaczowa, Henry'ego Oldiego oraz Mariny i Siergieja Diaczenków, w Fantomie zaś - znani z jednej z antologii "Don Wollheim proponuje" "Bogowie Marsa" Danna, Dozoisa i Swanwicka, poza tym teksty Watsona, Szwedowa oraz kilku mniej znanych autorów. Lepsze wrażenie sprawia Zwiezdnyj most, jednak nakłady obu periodyków zdają się tego nie potwierdzać, wynoszą one bowiem - odpowiednio - 3 oraz 15 tysięcy egzemplarzy. Czy utrzymają się na rynku, a jeśli tak, to czy zdołają podjąć rywalizację z Jesli? Ano, pażiwiom, uwidim, jak mawiali starożytni Marsjanie.
- Jeśli jesteśmy już przy Jesli... Jako że to pierwsze nasze spotkanie, pokrótce o zawartości czterech ostatnich numerów. W lipcowym numerze z rosyjskiej fantastyki ukazała się mikropowieść Mariny i Siergieja Diaczenków "Pasliednij Don Kichot" (poza tym teksty Burgessa, Bonda, Dyer, Carda, Montgomery oraz Hasta), w numerze sierpniowym - powieść Aleksandra Gromowa "Wycislitiel" oraz nowe opowiadanie z cyklu guslarskiego Kira Bułyczowa (do tego: Tiptree Jr., Kelly i Aldiss), w numerze wrześniowym - tylko opowiadanie Władimira Pokrowskiego "Indeks 97" (plus: Baker, Bell, Kessel, Hill, Haldeman oraz Sheckley). W październikowym numerze wreszcie sporo fantastyki rosyjskiej - dawno nie było jej tak wiele. Mikropowieść Julija Burkina i Konstantina Fadiejewa, opowiadania Dalii Truskinowskiej oraz Leonida Kudriawcewa... Mniam mniam... A do tego teksty R. A. Lafferty'ego, Elizabeth Moon i Davida Brina; oj, jest co poczytać!
© Paweł Laudański, 2000.