nr 02 (XXIV)
marzec 2003




powrót do indeksunastępna strona

Autor Janusz A. Urbanowicz
  Inna wojna

        S. M. Stirling, David Drake "Generał" (cykl)

Zawartość ekstraktu: 70%
'Generał, księga I: Kuźnia'
'Generał, księga I: Kuźnia'
Osadzony w realiach zbliżonych do początku dwudziestego wieku, cykl o Generale odwołuje się do obrazu wojny, jakiego nie znamy. Dla nas, wychowanych i żyjących Po Bombie, zawsze istnieje świadomość, że każda wojna może przerodzić się w tę ostatnią. Dzisiaj, kiedy czyta się teksty powstałe przed 6 sierpnia 1945, trudno jest wyobrazić sobie czasy, w których wojna była tylko kontynuacją polityki, innymi środkami. Procedurą drogą, wymagającą od społeczeństwa ofiar, ale całkowicie normalną.

Bohater cyklu "Generał" nie ma takich wątpliwości. Wojna to jego zawód. Żyje na planecie Bellevue, na której kiedyś kwitła ziemska kolonia. Jednak po rozpadzie sieci międzygwiezdnej komunikacji, wojny religijne spowodowały upadek cywilizacji. W chwili rozpoczęcia się akcji cyklu o Generale, Bellevue podzielona jest pomiędzy Kolonistów (wyznawców islamu), Rząd
'Generał, księga II: Młot'
'Generał, księga II: Młot'
Cywilny (odpowiadający mniej więcej Anglii z początków XX w.), Brygadę (przypominającą polskie pospolite ruszenie pod koniec XVI w.) i Eskadrę (państwo morskich piratów). Żadnych wątpliwości nie ma Raj Whitehall. Nie ma ich, gdyż ciągle towarzyszy mu zdalna obecność prawdziwego anioła wyznawanej przez Raja religii - ostatniego ocalałego na Bellevue ludzkiego komputera sprzed Upadku, jednostki kontrolno-dowódczej AZ 12-b 14-c000 model XIV. To pozwala Rajowi być niezwyciężonym dowódcą wojskowym, gdyż komputerowy anioł pamięta całą historię wojskowości. A tam gdzie nie wystarczy taktyka, wkracza żona głównego bohatera, znawczyni dworskiej intrygi i sztuki skrytobójstwa.

Komputer - anioł Raja, będąc istotą świadomą, chce odwrócić Upadek. Do tego trzeba zaś całą planetę zjednoczyć. To, że anioł patrzy oczami Raja, a Raj jest świadom, iż stanowi tylko narzędzie, skutecznie leczy książkę z niebezpieczeństwa, w które wpadł, między innymi, autor cyklu o Honor Harrington - Honor jest świetnym dowódcą, do tego jest mądra, odważna, piękna i skromna; a jedyna wada, jaką posiada, nie przeszkadza jej w karierze. W "Generale", kapitalna jest scena, kiedy
'Generał, księga III: Kowadło'
'Generał, księga III: Kowadło'
Raj Whitehall, przyjmując jako zwycięzca akt kapitulacji jednej z pokonanych armii, ogląda jednocześnie wizję innego przebiegu tego wydarzenia - gdyby anioł fizycznie znajdował się w stolicy jego przeciwnika, to Raj właśnie byłby kapitulującym, historia potoczyłaby się w drugą stronę.

Głos anioła szepczący mu, że jest narzędziem - jak niewolnik cezarowi podczas tryumfu "pamiętaj, że jesteś śmiertelny" - dodaje dziejom Generała perspektywy. Opisywane wojny i okrucieństwa czemuś służą. W ogóle w obrazie wojny w cyklu widać wyraźnie jeszcze jedną rzecz, która zanikła gdzieś w polskim zbiorczym memetypie - rozróżnienie między nieprzyjacielem i wrogiem. Dla nas nieprzyjaciel w sensie militarnym to wróg śmiertelny, od zawsze i na zawsze. Narody, które podbija Raj, po podbiciu bezproblemowo włączają się w funkcjonowanie organizacji Rządu Cywilnego, a przeciwnicy stają się towarzyszami broni i podwładnymi Raja.

'Generał, księga IV: Stal'
'Generał, księga IV: Stal'
Historia rozpoczyna się i kończy starciem pomiędzy krajem Raja - Rządem Cywilnym, a Kolonistami - Arabami, którzy pierwsi skolonizowali Bellevue. Pozostałe tomy to pokonanie Eskadry (II) oraz Brygady (III i IV). Najlepszy jest tom ostatni, "Miecz", w którym zaskakująco rozwiązują się mozolnie budowane wątki, zwycięstwa i porażki stają się ostateczne, a armia Generała staje do konfrontacji ze swoim największym wrogiem. Oraz świetnym, chwytającym za serce, ostatnim rozdziałem. Aż trochę żal, że to już koniec. Wydawnictwo zapowiada jeszcze tom opowiadań pod tytułem "Wybraniec".

W aspekcie sztuki wojennej autorzy poradzili sobie, czerpiąc z bogatej historii ludzkich wojen - bitwy Generała są podobne do podobnych wydarzeń z przeszłości (czasami też jest on tego świadom dzięki podszeptom anioła). Obraz wojny nie jest cukierkowy, ale poza pierwszym tomem nie jest też szczególnie brutalny, większa część okropności dzieje się "poza kadrem", a że bohaterowie nie są wcale bohaterscy, przypominają tylko szczegóły - na przykład nie bez powodu jednostka zwiadówców
'Generał, księga V: Miecz'
'Generał, księga V: Miecz'
nazywa się "czterdziestu złodziei". Sporo jest dobrze zarysowanych postaci drugoplanowych, są nieźle wymyślone języki narodów Bellevue. Czyta się nieźle.

Zgrzytem jest niestaranne, nie poddane porządnej redakcji językowej (chyba powinno być 'jednostka własna Poplanichów', a nie 'Poplanich') i merytorycznej tłumaczenie.

Cykl o Generale pokazuje wojnę od strony zwycięzców, taką, jaką opisywał Kipling. Wojnę, do jakiej my nie przywykliśmy.

O Generale pisaliśmy też wcześniej.



S. M. Stirling, David Drake "Generał, księga I: Kuźnia" (The General vol I: The Forge)
ISA 2001
ISBN 83-87376-67-1

S. M. Stirling, David Drake "Generał, księga II: Młot" (The General vol II: The Hammer)
ISA 2001
ISBN 83-87367-68-X

S. M. Stirling, David Drake "Generał, księga III: Kowadło" (The General vol III: The Anvil)
ISA 2001
ISBN 83-87367-69-8

S. M. Stirling, David Drake "Generał, księga IV: Stal" (The General vol IV: The Steel)
ISA 2002
ISBN 83-88916-17-3

S. M. Stirling, David Drake "Generał, księga V: Miecz" (The General vol V: The Sword)
ISA 2002
ISBN 83-88916-18-1

powrót do indeksunastępna strona

66
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.