nr 5 (XXXVII)
czerwiec 2004




powrót do indeksunastępna strona

Paweł Laudański
Chronologia rosyjskojęzycznej fantastyki
Najważniejsze utwory rosyjskojęzycznej sf&f według Pawła Laudańskiego

Pod koniec lat osiemdziesiątych minionego stulecia ukazały się u nas cztery tomy dzieła zatytułowanego Droga do science fiction, zredagowanego przez jednego z większych znawców tematu, Jamesa Gunna. W drugim z nich zostało zamieszczone zestawienie określone przez autora wyboru jako „Chronologia science fiction”, wymieniające najważniejsze – jego zdaniem – utwory sf, które ukazały się drukiem do 1985 roku. Mniejsza o to, czy zestawienie owo rzeczywiście było tym, czym, według jego twórcy, miało być. Pamiętam jednak, jakie wrażenie wywarło na mnie wtedy, przeszło piętnaście lat temu, gdy z wypiekami na twarzy wczytywałem się w nie, by sprawdzić, ileż to jeszcze z owej klasyki zostało mi do przeczytania.

A później pomyślałem sobie – a może być coś podobnego zrobić dla rosyjskojęzycznej fantastyki?

Pomysł ten chodził mi po głowie od dłuższego czasu; dopiero teraz przybrał jako tako (mam przynajmniej taką nadzieję) sensowną postać. Od razu chciałbym podkreślić, że poniższe zestawienie bynajmniej nie pretenduje na miano kanonu rosyjskiej literatury sf&f, i to nie tylko dlatego, że dla zbyt wielu ważnych dla owej literatury utworów (przykłady pierwsze z brzegu: Mgławica Andromedy Iwana Jefremowa czy Ludzie jak bogowie Siergieja Sniegowa) zabrakło w nim miejsca. Czymże zatem jest? Ni mniej, ni więcej, tylko całkowicie subiektywnym wyborem tekstów, które, moim skromnym zdaniem, po prostu warto przeczytać, które spodobały mi się na tyle, że z czystym sumieniem mogę je polecić tym, którzy chcieliby spróbować czegoś zza naszej wschodniej granicy, a nie bardzo wiedzą, w którą stronę się zwrócić, a w konsekwencji – mam nadzieję, że pewną wskazówką dla czytelników i wydawców, stających przed koniecznością (możliwością?) wyboru swych przyszłych lektur czy książek do wydania.

Tytuły ułożone są chronologicznie, latami, według dat pierwszych oficjalnych publikacji w ZSRR lub Rosji, ustalonych przeze mnie z jak największą starannością, która zapewne nie ustrzegła mnie przed kilkoma pomyłkami. Jeśli dany tekst został przetłumaczony na język polski, podaję wyłącznie tytuł polskiej edycji, w pozostałych przypadkach – tytuły oryginalne (oczywiście, w transkrypcji). Powieści (ros. „romany”) poprzedzone zostały oznaczeniem [p], nowele (ros. „powiesti”) – [n], opowiadania zaś (rasskazy) – [o].

Na zakończenie mała, lecz jakże ważna uwaga: przedkładane szerokiemu audytorium zestawianie nie ma charakteru zamkniętego; raz na jakiś czas (pół roku, w najgorszym razie – rok) będę je uzupełniał o nowe wyniki mych czytelniczych poszukiwań.

1962
[n] Strugaccy A. i B. – Próba ucieczki

1964
[o] Gansowski S. – Dzień gniewu
[p] Strugaccy A. i B. – Poniedziałek zaczyna się w sobotę
[p] Strugaccy A. i B. – Trudno być bogiem

1967
[p] Bułhakow M. – Mistrz i Małgorzata
[n] Strugaccy A. i B. – Drugi najazd Marsjan

1968
[o] Michajłow W. – Spotkanie na Japecie
[n] Strugaccy A. i B. – Bajka o trójce
[p] Strugaccy A. i B. – Ślimak na zboczu

1969
[p] Mirer A. – Gławnyj połdien’
[p] Strugaccy A. i B. – Przenicowany świat

1970
[o] Bilenkin D. – Ciśnienie życia
[o] Bułyczow K. – Kontakty osobiste
[o] Bułyczow K. – Skarbnica mądrości
[p] Strugaccy A. i B. – Sprawa zabójstwa

1971
[p] Strugaccy A. i B. – Koniec akcji „Arka”
[p] Bułyczow K. – Rycerze na rozdrożach

1972
[p] Bagriak P. – Komisarz Hard i błękitni ludzie
[o] Bułyczow K. – Świeży transport złotych rybek
[o] Bułyczow K. – Trzeba pomóc
[p] Strugaccy A. i B. – Piknik na skraju drogi
[o] Szach G. – I drzewa, jak jeźdźcy…

1973
[o] Bułyczow K. – Korona profesora Kozarina
[o] Bułyczow K. – Czy mogę rozmawiać z Niną?

1974
[o] Bułyczow K. – Dwie krople na szklankę wina
[n] Strugaccy A. i B. – Przyjaciel z piekła
[o] Żitiński A. – Efekt Brumma

1976
[n] Bułyczow K. – Żuraw w garści
[p] Mirer A. – Dom skital’ciew

1977
[o] Bułyczow K. – Zmartwychwstanie Czapajewa
[o] Bułyczow K. – Miłość do milczącego stworzenia
[n] Gansowski S. – Ucieczka
[p] Strugaccy A. i B. – Miliard lat przed końcem świata

1978
[o] Bułyczow K. – Nie drażnić czarownika!
[o] Bułyczow K. – Sny Maksyma Udarowa
[p] Pawłow S. – Łunnaja raduga
[o] Szefner W. – Zapiski posiadacza zębów

1979
[o] Bułyczow K. – Jeniec miłości

1980
[n] Bułyczow K. – Przełęcz
[n] Kołupajew W. – „Tołstjak” nad mirom
[p] Strugaccy A. i B. – Żuk w mrowisku
[n] Strugaccy A. i B. – Bajka o przyjaźni i nieprzyjaźni

1981
[p] Bułyczow K. – Caricyn klucz

1982
[o] Amnuel P. – Wyszje tucz, wyszje gor, wyszje nieba…
[o] Kołupajew W. – Siódmy model
[o] Puchow M. – Port perpetuum

1983
[o] Panasienko L. – Wzjatka Charonu
[n] Parnow J. – Zbudź się w Famaguście
[o] Sztern B. – Dziadek Mróz

1984
[p] Bułyczow K. – Agent FK
[o] Bułyczow K. – Skarbonka
[o] Bułyczow K. – Każdy ma co wspominać
[o] Bułyczow K. – Szum za stienoj
[o] Jarosławcew S. – Szczegóły z życia Nikity Woroncowa
[n] Pokrowski W. – Samaja posliednaja w mirie wojna

1985
[n] Babienko W. – Igorjasza „Zołotaja rybka”
[o] Rudenko B. – Podarki Semilirandy
[p] Strugaccy A. i B. – Fale tłumią wiatr
[n] Strugaccy A. i B. – Pięć łyżek eliksiru
[n] Żitinskij A. – Zegar z wariantami

1986
[p] Bułyczow K. – Miasto na Górze
[o] Kriwicz M., Olgin O. – Ryżyj i Połosatyj
[n] Panasienko L. – S toj pory, kak wietier słuszajet nas
[p] Stolarow A. – Mieczta Pandory
[p] Strugaccy A. i B. – Kulawy los

1987
[p] Dmitruk A. – Morskaja piena
[p] Klimow A. – Siel’wa
[o] Koziniec L. – Domowoj
[o] Koziniec L. – Korzinka myl’nych puzyriej
[p] Łukinowie J. i L. – Kokda otstupajut angieły
[n] Panasienko L. – Woschożdienije w Ad
[o] Panasienko L. –
[o] Panasienko L. – Nie uchodi, starina!
[p] Strugaccy A. i B. – Pora deszczów
[o] Sztern B. – Opowiadanie produkcyjne nr 1
[n] Zajac W. – Gorod, kotorowo nie było
[n] Zajac W. – Ziemlja nieobietowannaja

1988
[o] Babienko W. – Stop, maszyna!
[o] Bułyczow K. – Pokazania Oli N..
[n] Gołowaczew W. – Władyki
[o] Lewitin K. – Promienjannyj raj
[p] Łarionowa O. – Zwiezdoczka Wo-Łbu (Czakra Kientawra)
[o] Praszkiewicz G. – Wirtual’nyj gieroj, ili Zakon wsiemirnowo dawlienija
[o] Tarasienko A. – Pis’mo usziel’ca
[n] Wiren G. – Put’ jedinoroga
[p] Zamiatin J. – My

1989
[n] Babienko W. – TP
[n] Bułyczow K. – Smiert’ etażom niżie
[p] Łukinowie J. i L. – Missjonery
[n] Pokrowski W. – Tancy mużczin
[o] Rybakow W. – Nosiciel kultury
[n] Siergijewskaja I. – Kariatyda
[n] Stolarow A. – Telefon dlia głuchych
[p] Strugaccy A. i B. – Miasto skazane

1990
[p] Babienko W. – Ziemlja
[o] Izmaiłow A. – Arma
[o] Łazarczuk A. – Tiepło swieta
[o] Łazarczuk A. – Zierkała
[p] Łazarczuk A. – Most Waterloo
[o] Łukinowie J. i L. – Otdaj moju posadocznuju nogu!
[o] Rybakow W. – Skazka ob ubieżiszczie
[o] Silieckij A. – W tridiewjatom carstwie...
[p] Sztern B. – Zapiski dinozaura

1991
[p] Brajder J., Czadowicz N. – Ewangielije ot Timofieja
[p] Brajder J., Czadowicz N. – Kain jeszczie nie rodiłsja
[p] Bułyczow K. – Pupilek
[n] Burkin J. – Motyl i bazyliszek
[p] Praszkiewicz G. – Drugoj
[o] Wierszynin L. – Obmien nienawist’ju

1992
[p] Bułyczow K. – Rieka Chronos: Nasliednik
[p] Bułyczow K. – Rieka Chronos: Rezerwat dlja akadiemikow

1993
[o] Łukianienko S. – Fugu w mundirje
[o] Łukianienko S. – Pociąg do ciepłego kraju
[p] Bułyczow K. – Mładieniec Frej
[n] Pielewin W. – Omon Ra
[p] Rybakow W. – Grawiliet „Cesarewicz”

1994
[n] Bułyczow K. – W kurinoj szkurie
[n] Bułyczow K. – Priedskazatjel’ proszłogo
[n] Bułyczow K. – Posliednyje drakony
[p] Bułyczow K. – Zamach na Tezeusza

1995
[p] Bułyczow K. – Na połputi s obrywa
[p] Gromow A. – Miagkaja posadka
[o] Sztern B. – Kaszcziej Biessmiertnyj – poet biesow

1996
[o] Bułyczow K. – Przestańcie kochać Łożkina
[p] Diaczenko M. i S. – Rituał
[p] Łazarczuk A. – Opazdawszyje k lietu

1997
[p] Burkin J., Łukianienko S. – Ostrow Rus’
[p] Diaczenko M. i S. – Szram
[p] Diaczenko M. i S. – Czas wiedźm
[p] Gromow A. – God lemminga
[o] Kudriawcew L. – I myśliwy...
[p] Łazarczuk A. – Wszyscy zdolni do noszenia broni
[n] Łukianienko S. – Krzątanina w czasie
[p] Łukianienko S. – Jesienne wizyty
[p] Łukianienko S. – Labirynt odbić
[o] Łukianienko S. – Wizit
[o] Łukianienko S. – Prowodnik Otsjuda
[o] Łukianienko S. – Chozjain dorog
[o] Łukin J. – Słowiesniki
[p] Oldi H. L. – Mesjasz formatuje dysk
[n] Romaniecki N. – Zachłyśnięci szczęściem
[o] Sztern B. – Da zdrawstujet Ninel!
[n] Uspienski M. – Smocze mleko

1998
[p] Bułyczow K. – Widok bitwy z lotu ptaka
[p] Diaczenko M. i S. – Pieszczera
[n] Diaczenko M. i S. – Spalona Wieża
[p] Łukianienko S. – Zimne brzegi
[p] Łukin J. – Zona sprawiedliwosti
[p] Łukin J. – Katali my waszie sołnce

1999
[p] Diaczenko M. i S. – Armaged-dom
[p] Diaczenko M. i S. – Kazn’
[o] Diaczenko M. i S. – Oskoł
[o] Diaczenko M. i S. – Tron
[o] Diaczenko M. i S. – Chutor
[p] Diaczenko M. i S., Oldi H. L., Walentinow A. – Granica
[p] Łazarczuk A., Uspienski M. – Hiperborejska czuma
[p] Łukianienko S. – Fałszywe lustra
[p] Oldi H. L., Walentinow A. – Nam zdies’ żit’
[n] Stolarow A. – Mumia

2000
[o] Afanasjew R. – Po morjam – po wołnam
[o] Bacziło A. – Wpieredi – wiecznost’
[p] Bułyczow K. – Opieracija „Gadjuka”
[n] Diaczenko M. i S. – Posliednyj Don Kichot
[n] Diaczenko M. i S. – Wilcza krew
[p] Łukianienko S. – Nadejdzie świt
[p] Łukin J. – Ałaja aura Protopartorga
[n] Łukin J. – W stranie zachodiaszczievo sonca
[p] Oldi H. L. – Mag w zakonie
[n] Siniakin S. – Mnich na skraju Ziemi
[o] Siniakin S. – Marki nasziej sud’by
[p] Zaitchik van H. – Dieło żadnogo warwara

2001
[n] Diaczenko M. i S. – Kon
[p] Diaczenko M. i S. – Magam możno wsio
[n] Diaczenko M. i S. – Chozjain kolodciew
[p] Diaczenko M. i S. – Dolina sumienia
[o] Kubatijew A. – Ptaki muszą latać…
[n] Łukin J. – Robotnicy zalustrza
[p] Oldi H. L. – Bogadiel’nja
[n] Siniakin S. – Szpion boż’jej Miłost’ju, ili Ewangielije ot FSB
[p] Zaitchik van H. – Dieło niezalieżnych dierwisziej
[p] Zaitchik van H. – Dieło o połku Igorjewje
[p] Zaitchik van H. – Dieło lis-oborotniej

2002
[o] Andronowa L. – Woda okajannaja
[o] Diaczenko M. i S. – Sud’ja
[o] Diaczenko M. i S. – Basketboł
[o] Diaczenko M. i S. – Marta
[n] Galina M. – Proszczaj, moj angieł
[n] Galina M. – Ekspedicija
[n] Kaganow L. – Nieżiliec
[p] Łoginow S. – Swiet w okoszkie
[p] Łoginow S. – Kartiożnik
[p] Łukianienko S. – Spiektr
[p] Proszkin J. – Zima 0001
[p] Proszkin J. – Zagon
[p] Zaitchik van H. – Dieło pobiediwsziej ob’jezany

2003
[o] Areniew W. – Narisujtie mnie raj
[n] Diaczenko M. i S. – Zoopark
[o] Kaganow L. – Chomka
[o] Kaganow L. – Na posielienije
[o] Połynskaja G. – Pisma o kon’cie swieta
[p] Proszkin J. – Twoja połowina mira
[o] Rudenko B. – Biez probliem!
[o] Truskinowska D. – Autsajdery
[p] Zaitchik van H. – Dieło sud’i Di

2004
[n] Diaczenko M. i S. – Ujechał sławnyj rycar’ moj…

powrót do indeksunastępna strona

99
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.