Wydrukowana w Czechach, polska edycja „Z Wadowic do Rzymu” ukazała się wkrótce po drugim, zaktualizowanym wydaniu francuskim. Ale czy o tej rysunkowej biografii papieża Jana Pawła II można powiedzieć: komiks?  |  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
Wydane w twardej okładce „Dzieje życia Karola Wojtyły — Jana Pawła II. Z Wadowic do Rzymu” pełne są pięknych rysunków. Jak podano w stopce wydawniczej, większość z nich powstała na podstawie fotografii Adama Bujaka i Arturo Mari. A że obaj „fotografowie papiescy” na swej pracy się znają, ujęcia są ładne, barwne, sugestywne... ale w swej statyce słabo nadające się do dzieła komiksowego. Fabuła komiksu podzielona została na dwie mniej więcej równej objętości części: „Powołanie Karola Wojtyły” i „Niestrudzony pielgrzym”. W oryginale wydano je jako dwa osobne albumy: pierwszy w 2002 roku, drugi w 2003. Całość obejmuje niemal całe życie papieża — od narodzin w 1920 roku, po rozpoczęcie 25. roku swego pontyfikatu. Na ostatniej planszy wspomina się zaledwie o beatyfikacji Matki Teresy w 2003 roku i wydaniu książki „Wstańcie, chodźmy” w 2004 — prawdopodobnie to właśnie zmieniono w zaktualizowanym wydaniu francuskojęzycznym, stanowiącym (jak sądzę) podstawę wydania polskiego. Wiele spraw i wydarzeń potraktowano bardzo ogólnikowo, przeznaczając im jeden „wyrwany” kadr planszy. Zanika przez to fabularność komiksu, stwarzającego wrażenie luźnych kartek wyrwanych z pamiętnika. Zresztą — często nawet nie starano się owej fabularności wprowadzić, świadomie godząc się na nadmiar narracji; w innych przypadkach chcąc z kolei jej uniknąć, autorzy wprowadzają na scenę bezimienne osoby trzecie, w sztucznie brzmiących dialogach wyjaśniające bieżące wydarzenia. Obie części komiksu poprzedzają listy: kardynała Paula Pouparda, przewodniczącego Papieskiej Rady do spraw Kultury oraz biskupa Dominique You z Brazylii. O ile pierwszy z nich rzeczywiście mówi o tymże komiksie, chwaląc inicjatywę i wskazując dzieci jako głównego odbiorcę, o tyle drugi nie ma z nim związku – oczywiście poza życiem Jana Pawła II. W jego miejsce mógłby zostać zamieszczony dowolny, z wręcz setek innych jemu podobnych — bez różnicy. Ostatnie kadry tego osobliwego zdają się sugerować, że „Z Wadowic do Rzymu” powstało w okresie osłabienia zdrowia papieża, gdy wszystko już zapowiadało rychły koniec. Oglądając album miałem wrażenie oczekiwania autorów na nieuchronność kresu tego życia — by w ostatnim kadrze móc zamieścić stosowną adnotację z datą. Przez to też wymowa zakończenia komiksu, miast — jak słowa i czyny jego bohatera — nieść nadzieję, przygniata smutkiem. Mimo to wydawnictwo potrafi wzruszyć czytelnika — ale jest to zasługą wyłącznie wzruszających momentów z samej biografii głównego bohatera. W treści często padają ważne słowa, krótkie cytaty z homilii i przemówień papieża. Omawiając, czy raczej: wspominając o pierwszych jego pielgrzymkach do ojczyzny, zabrakło mi jednak tego bodaj najważniejszego: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze Ziemi. Tej Ziemi.” Czyżby to oznaczało, że francuscy autorzy nie skonsultowali prezentowanych treści ze znawcami tematu? Byłoby to — jak na taką inicjatywę — niepoważne. Razić polskiego czytelnika może też pierwszy dymek narracji (na pierwszej stronie, w pierwszym kadrze) mówiący o tym, jakoby Polska odzyskała swą niepodległość li tylko na skutek Traktatu Wersalskiego z 1919 roku. Choć jednocześnie na tej samej stronie wspomniano postać Marszałka Piłsudskiego i „cud nad Wisłą”, przyznając, że uratował on Europę Zachodnią przed rosyjskimi bolszewikami Lenina. Piękne ilustracje, łagodne kolory i takaż kreska potwierdzają, że francuscy autorzy skierowali swe dzieło głównie do dzieci. Brak fabuły, czy choćby prób wprowadzenia bardziej dynamicznej akcji oraz zbyt duża ilość narracji w dymkach sprawiają, że wydawnictwu formalnie bliżej do ilustrowanej książki niż do komiksu. Rysunkowa biografia pozostaje rysunkową biografią — niekoniecznie zaś komiksem, a w dodatku skierowanego do niekoniecznie akurat polskiego czytelnika.
Tytuł: Dzieje życia Karola Wojtyły - Jana Pawła II. Z Wadowic do Rzymu Tytuł oryginalny: Avec Jean-Paul II. Karol Wojtyla, de Cracovie à Rome Scenariusz: Guy Lehideux, Louis-Bernard Koch Rysunki: Dominique Bar Tłumaczenie: Anna Garycka Kolor: Vittorio Leonardo ISBN: 83-88918-58-3 Format: 80s. 223×285 mm; oprawa twarda Cena: 35,— Data wydania: listopad 2004 Ekstrakt: 50% |