„Jesteś najbardziej obleśnym mutantem, jakiego znam” – mówi Randal swemu przyjacielowi Dantemu. „Ale kocham cię” – stwierdza kilkanaście minut później. To samo można powiedzieć o sequelu kultowego debiutu Kevina Smitha „Clerks – Sprzedawcy”. Mimo że jest obrazoburczą, obsceniczną i przegadaną hybrydą filmowych gatunków (od komedii do... musicalu), to nie da się go nie lubić.  |  | ‹Clerks: Sprzedawcy 2› |
We wstępie „Clerks – Sprzedawcy 2” widzimy naszego starego znajomego z „jedynki”, Dantego Hicksa, który jak co ranek otwiera sklepik „Quick Stop” i nagle spostrzega szalejący w środku pożar. Strażacy nie mają właściwie już czego ratować, co akurat najmniej obchodzi pojawiającego się kilka chwil później Randala. Pal licho, że właśnie stracił pracę. Najbardziej martwi go fakt, że teraz nie będzie miał gdzie figlować z panienkami, kiedy matka jest w domu. Po takim początku już wiemy, że jeśli cokolwiek przez te dziesięć lat się zmieniło, to na pewno nie dawny klimat Clerksów. Randal nadal jest przemądrzałym i cynicznym próżniakiem. Obecnie wraz z Dantem i religijnym Eliaszem pracuje w fast foodzie „Mooby’s”, gdzie szefuje im niejaka Becky. Gdy tylko może, karci i kpi z wychowanego na Transformersach Eliasza, dowodzi, że „czarnuch” wcale nie jest określeniem rasistowskim, i raczy opowieściami o swoich „rozporkowych” dewiacjach. A wszystko to na oczach klientów. Choć nadal nie brakuje mu zwariowanych pomysłów, głównie na podłożu seksualno-rasowym, i sarkastycznego ciętego języka, luzacki Randal nie jest już tylko zboczonym, podstarzałym dzieciakiem – jego postać nabiera teraz znacznie głębszego wymiaru. Nieoczekiwanie staje się także alegorią utraconej bezpowrotnie młodości, dającej niepowtarzalną szansę robienia rzeczy niemożliwych, kiedy świat wydaje się jeszcze prosty i niewinny. Stąd widać w nim coraz wyraźniejszą sentymentalną tęsknotę za czasami pierwszych Clerksów. Tym bardziej że złożone na jego barkach umowne brzemię przemijającego pokolenia jest mu coraz trudniej udźwignąć, bo jeden z nielicznych reliktów z tamtych czasów, jego nieodzowne dopełnienie – Dante – w obawie przed zmarnowaniem resztek swojej przyszłości, zamierza wyjechać z Jersey i zacząć nowe życie pod dyktando zaborczej Emmy. Nostalgię Randala pogłębia jeszcze bardziej zderzenie z reprezentującym nową generację Eliaszem, uważającym miecz Arweny za najbardziej sexy rzecz na świecie, i niewspółżyjącym ze swoją dziewczyną tylko dlatego, że wmówiła mu, iż ma „trolla-majciola”, który odgryzie mu czułe narządy, gdy tylko będzie próbował przejść do rzeczy. To razem sprawia, że Randal coraz silniej odczuwa, iż świat, szalejący obecnie za „Władcą Pierścieni” i ekranizacją Transformersów, zostawił jego, geeka „Gwiezdnych Wojen”, daleko w tyle.  | 'W szkole mówili na mnie Swayze. Patrick Swayze.' |
W „Clerks 2” pojawiają się liczne aluzje do najpopularniejszych filmów z ostatnich dwóch dekad, stąd aby uchwycić, dlaczego gra Anakina zrujnowała Sagę, czemu trylogia Jacksona to tylko zbyt długi spacer do wulkanu, i co powoduje, że Jay wpada w trans przy rytmach „Goodbye Horses”, nie obejdzie się bez znajomości „Gwiezdnych Wojen”, „Władcy Pierścieni” i „Milczenia owiec”. Zresztą cały film Smitha jest otwartą drwiną z amerykańskiego społeczeństwa wychowanego na filmowych blockbusterach, kulturze junkfoodów i w duchu antysemicko-rasistowskich fobii. Choć pozostaje nadal obsceniczny i wulgarny, momentami naprawdę na granicy dobrego smaku i tak mocno nagiętej pod specyfikę Smitha, to jednocześnie wywleka na wierzch chowane pod dywan tematy tabu nie tylko z kategorii „wszystko, co chcielibyście wiedzieć o seksie, a boicie się zapytać”. W dosadny sposób uwidacznia nieuchronną zmianę pokoleniową, jaka dokonała się na przestrzeni ostatniego dziesięciolecia. Czy na lepsze? Film Smitha nie pozostawia w tym względzie wątpliwości. Całość sprowadza się jednak do dość trywialnego przesłania – kumple są najważniejsi, a szczęście, którego tak szukasz, nieświadomie jest już twoim udziałem. Z ulgą przyjmuję natomiast finalną konkluzję „Sprzedawców 2”: gdy świat pędzi do przodu, są rzeczy które się nie zmieniają – jak Dante i Randal, i ich sklepik na przedmieściach Jersey.
Tytuł: Clerks: Sprzedawcy 2 Tytuł oryginalny: Clerks II Reżyseria: Kevin Smith Zdjęcia: David Klein Scenariusz: Kevin Smith Obsada: Jason Mewes, Kevin Smith, Rosario Dawson, Trevor Fehrman, Jason Lee, Wanda Sykes, Ben Affleck, Earthquake, Ethan Suplee, Scott Mosier Muzyka: James L. Venable Rok produkcji: 2006 Kraj produkcji: USA Data premiery: 20 października 2006 Czas projekcji: 97 min. Gatunek: komedia Ekstrakt: 80% |