powrót do indeksunastępna strona

nr 09 (LXXXI)
listopad 2008

Esensja czyta: III kwartał 2008
Redakcja „Esensji” zaprasza do pierwszego z kwartalnych przeglądów książek. Znajdziecie w nim krótkie opinie naszych recenzenów o 34 tytułach wydanych w ciągu ostatniego roku.
Jakub Gałka [40%]
Zapomniany przez świat zakątek Afryki, wstrząsany okropieństwami nieporównanie gorszymi niż w innych punktach zapalnych naszego globu, o których mówi się często i głośno. Dobrze, że ktoś powiedział też o Sierra Leone i dramacie tamtejszych dzieci. Tym samym chciałoby się powiedzieć, że to książka ważna i otwierająca oczy. Ale się nie da. Ważna może i jest, bo wskazująca problem, ale ciężko nazwać coś tak miałkiego „otwierającym oczy”. Zamiast wstrząsnąć, poruszyć, „Wspomnienia…” zaledwie informują, że było… źle. Tyle to wiemy z encyklopedii. A autor zamiast uczynić ten koszmar bardziej realnym i przejmującym, skupia się na opisie banalnych czynności, jakimi zajmował się z przyjaciółmi w trakcie swojego exodusu. W efekcie powstała książka nużąca, a co gorsza, pozostawiająca odbiorcę zupełnie obojętnym. A przy takim temacie to największy grzech.
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Ewa Białołęcka
‹wiedźma.com.pl›
Anna Kańtoch [90%]
Jedna z najlepszych powieści roku 2008, a w kategorii „optymistyczna rozrywka” chyba w ogóle książka najlepsza (piszę „chyba”, bo do końca roku pozostało jeszcze parę miesięcy). Barwny język, niewymuszony humor oraz bohaterka, którą od razu można polubić, to główne zalety „wiedźmy.com.pl”. A fabuła? Cóż, malkontenci mogą narzekać, że nieco przewidywalna, ale przecież to nie kryminał – tu nie chodzi o to, żeby bawiąc się w Sherlocka Holmesa, zgadnąć zakończenie, tylko o to, aby dać się wciągnąć w akcję, pośmiać i zarazem wzruszyć losami współczesnej kobiety, maniaczki internetowej, która zrządzeniem losu dostaje w spadku stary, wiejski dom (nawiedzony, a jakże), a wraz z nim posadę… miejscowej czarownicy. Sprawdza się doskonale jako odtrutka po przeczytaniu takiej czy innej Strasznie Ponurej i Okropnie Krwawej powieści, na które chyba ostatnio panuje moda.
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Georges Blond
‹Ocean przygody, t.1›
Konrad Wągrowski [80%]
Ta książka pojawia się w Polsce po ponad 30 latach od daty pierwodruku, ale w przypadku opowieści o wielkich odkryciach geograficznych i morskich przygodach nie ma to przecież znaczenia. Zarówno historie wypraw Magellana, Kolumba, jak i dramatyczną i przerażającą historię tratwy „Meduzy” czyta się z zapartym tchem, niezależnie od tego, ile już na te tematy wcześniej wiedzieliśmy. Blond ma ciekawy sposób na snucie swych opowieści – nie robi tego chronologicznie, lecz omawia… akwen po akwenie. Mamy dzięki temu niezłe utrzymanie napięcia, gdy Magellan opuszcza Atlantyk, a na kontynuację opowieści musimy czekać… kilkadziesiąt stron, gdy pojawi się rozdział o Pacyfiku. Mam tylko zastrzeżenie co do kolejności – po przygodach na oceanach historia podboju Morza Śródziemnego nie robi już zbytniego wrażenia…
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Mike Carey
‹Mój własny diabeł›
Anna Kańtoch [80%]
Świetny miks urban fantasy i czarnego kryminału, doprawiony do tego odrobiną grozy. Jest tu wszystko, czego wielbiciele podobnych klimatów mogą oczekiwać. A więc świat, w którym obok żywych ludzi egzystują umarli, a także zombie i różne inne fantastyczno-demoniczne stwory, tajemnica związana ze śmiercią pewnej dziewczyny, śledztwo, atmosfera narastającego zagrożenia i piękne, niebezpieczne kobiety (no dobrze, w warunkach fantasy to nie zawsze są kobiety). I jest też humor, mocno chandlerowski i niemal zawsze zabawny (niemal, bo autorowi zdarzyło się parę wpadek). Tak naprawdę przyczepić się mogę jedynie do głównego bohatera. Nie żeby był nijaki czy kiepsko skonstruowany, wręcz przeciwnie – Felix (dla przyjaciół Fix) Castor ma charakter i daje się lubić. Niestety, jest to postać mało oryginalna. Zwłaszcza czytelnicy kryminałów z łatwością rozpoznają starego znajomego w tym nieco zgorzkniałym i cynicznym twardzielu „po przejściach”, który gdy przyjdzie co do czego, staje po właściwej stronie i okazuje wewnętrzną wrażliwość. Zabrakło tego nieokreślonego „czegoś”, co sprawiłoby, że czytelnik zapamięta Felixa na dłużej – ale może w następnym tomie?
Michał Kubalski [70%]
Tego, jak rozwinie się ten cykl, dopiero się dowiemy. Ale już pierwszy tom ma więcej zalet niż wad. Przypadki londyńskiego egzorcysty-detektywa w mieście tłumnie odwiedzanym przez zombie, duchy i demony mogą zaciekawić. Oczywiście, to wszystko już było – jeśli nie u Chandlera, to w „Hellblazerze” czy u Glena Cooka, więc nie spodziewajcie się fajerwerków oryginalności. Natomiast niezłej rozrywki – czemu nie.
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Marcin Ciszewski
‹www.1939.com.pl›
Konrad Wągrowski [70%]
Tom Clancy czy Larry Bond po polsku, czyli to, na co długo czekaliśmy – rodzimy technothriller. Grupa operacyjna polskiej armii przenosi się w czasie do września 1939 roku i musi się zdecydować, czy bić się z ówczesnymi hitlerowskimi Niemcami, czy też pozostawić historię w spokoju. Oczywiście nie byłoby tej powieści, gdyby decyzja miała być inna od pierwszej… Choć konstrukcja książki ma kilka wad (niepotrzebny wątek kryminalny, niedorobiony romantyczny, pierwszy rozdział do wyrzucenia), to w pełni rekompensuje je frajda, jaką powieść Ciszewskiego sprawia każdemu 13-latkowi ukrytemu w dorosłym czytelniku. Realia historyczne wyglądają bardzo solidnie, batalistyka jest przedniej marki, książkę połyka się jednym tchem. A zakończenie również pozostawia szerokie pole do interpretacji i otwiera furtkę do sequela. Którym nie wzgardzę.
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Samuel R. Delany
‹Babel 17›
Michał Kubalski [80%]
Powieść legenda, która na szczęście nie zestarzała się zbytnio od czasów oryginalnego wydania (a było to w latach 60. zeszłego stulecia). Wszechgalaktyczna wojna, a w niej niezwyczajna broń – język, jakim posługują się Najeźdźcy w celu pozyskania idealnych agentów w obozie Sojuszu; język, który potrafi „przekabacić” najbardziej lojalnych żołnierzy. Hipoteza bardzo ciekawa, powieść również, mimo pomniejszej irytacji osobą głównej bohaterki.
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Eugeniusz Dębski
‹Hell-P›
Jakub Gałka [10%]
Totalny badziew dla niewyżytych, opryszczonych niedorostków, których marzeniem jest być polskim Bondem (twardy, ale też obyty i elegancki), porozumiewać się za pomocą ch… i k…, biegać po ulicach z gunem i samurajską kataną, a wieczorami konsumować poderwane bez problemu laseczki – oczywiście wszystko we współczesnych, rodzimych realiach. No dobrze, u Dębskiego dla odmiany jest wątek gejowski, ale reszta się zgadza. Gdzieś nawet zapisałem sobie reprezentatywny fragment dialogu, ale po pierwsze, zgubiłem go, a po drugie, już nawet nie jestem pewien, czy nie pochodził przypadkiem z jakiegoś opowiadania Ziemiańskiego – bo obaj panowie operują podobnie „piękną” polszczyzną. Musi więc wystarczyć fragment zacytowany w recenzji przez Pawła Saskę, ten o spuszczaniu się, jebanych kocurach i robieniu loda – potwierdzam jego autentyczność i reprezentatywność.
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Thomas M. Disch
‹Obóz koncentracji›
Jakub Gałka [40%]
Bardzo złą prasę zrobił klasycznej powieści Discha wydawca, porównując ją z niemniej słynnymi i znakomitymi „Kwiatami dla Algernona”. Według niego również „Obóz…” miałby być opowieścią o przechodzeniu ze stanu przeciętności (czy wręcz niedorozwoju psychicznego) w stan wyjątkowego rozbudzenia możliwości umysłowych. Oczywiście nie ma nic za darmo i geniusz okupiony musi być nieprzyjemnymi efektami ubocznymi. Problem tylko w tym, że u Discha owszem, jest podobny pomysł wyjściowy, ale pozostający zdecydowanie na dalekim tle i właściwie niemający wpływu na kształt fabuły. Co zostaje? Ładny język i zupełny brak historii do opowiedzenia czy choćby cienia przesłania kryjącego się za tym rozwlekłym pseudopamiętnikiem. W pewnym momencie pojawia się wręcz wrażenie twórczej masturbacji autora nad własną wiedzą, oczytaniem, erudycją i umiejętnością „poetyckiego” pisania prozą (wiersze zresztą też Disch pisywał). „Sztuka dla sztuki” – to zdaje się być jedynym sensem stworzenia tej powieści. Może to i klasyka fantastyki, ale de facto mało fantastyczna – w obu tego słowa znaczeniach.
Anna Kańtoch [40%]
Myślałam, że to syndrom post-Ślepowidzeniowy (przypominam, po „Ślepowidzeniu” każda książka wydaje się mdła) jednak przeczytawszy notkę Jakuba, postanowiłam zaufać swojemu osądowi. To nie jest, niestety, dobra powieść. Pół biedy, że narrator („Obóz…” pisany jest w formie dziennika) sprawia osoby wyjątkowo pretensjonalnej – niech będzie, w końcu my, czytelnicy, nie musimy go lubić. Gorzej, że pretensjonalny jest najwyraźniej także autor, skoro poprzez głównego bohatera raczy czytelników długaśnymi (i momentami bełkotliwymi) rozmyślaniami na temat sztuki, religii i Bóg wie, czego jeszcze. W tych wywodach zupełnie gubi się ludzki dramat, który powinien być tu na pierwszym miejscu. A jeśli literackie postacie niespecjalnie przejmują się swoją tragiczną sytuacją, to dlaczego ja miałabym się przejąć?
ciąg dalszy na następnej stronie
powrót do indeksunastępna strona

62
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.