„Letni deszcz. Sztylet” Anny Brzezińskiej to już ostatnia wyprawa do Krain Wewnętrznego Morza, ostatnie spotkanie ze zbójem Twardokęskiem.  |  | ‹Letni deszcz. Sztylet›
|
„Naczekaliśmy się” pisał Eryk Remiezowicz w recenzji pierwszego tomu „Letniego deszczu”, rzucając słowa niczym klątwę: kontynuacja nadeszła dopiero po pięciu latach. Ale warto było czekać (w międzyczasie na nowo czytając „ Plewy na wietrze” i zajdlowską „ Żmijową Harfę”), bo w „Letnim deszczu. Sztylecie” znajdziemy wszystko, za co czytelnicy polubili Annę Brzezińską. I jeszcze więcej. Tego lata nie było po prostu dobrych nowin. Krainy Wewnętrznego Morza opuściliśmy w niespokojnym czasie, przed nadciągającą bitwą. Tu do niej wreszcie dochodzi, co zostało opisane piórem wprawionym w fantastyce wojennej – co najważniejsze, przedstawione w tak plastyczny sposób, rozpisane na znane postacie, że choć zwykle nie gustuję w takich rozrywkach, bez żadnego problemu wyobraziłam sobie jej przebieg. A to dopiero początek przygód i awantur, czekają jeszcze wyprawy, spiski i uczty. Kłótnie i zdrady. Bogowie mieszający w głowach i losach ludzi. Magia, dzika i nieprzewidywalna, ślepa w swym żywiole. Bohaterowie, czasem mało bohaterscy, czasem dokonujący czynów ponad własne oczekiwania i wyobrażenia. Oraz mnóstwo zwykłych ludzi, których ciężkie żywoty ubarwiają opowieść, budując głębię fantastycznego świata. Widać, jak dojrzewało pióro Brzezińskiej od czasu (świetnego przecież!) debiutu, jak odnalazła złoty środek między czytelnością i stylizacją, między poezją i przyziemną prozą, między gawędą i tajemniczą baśnią. Poszczególne krainy, nieco wzorowane na ziemskich kulturach (a jednocześnie tak fantastycznie obce w swych krwawych rytuałach), otrzymują własny, żywy język, co widać choćby w przekleństwach: nikt tu nie klnie „do diabła”. A najwięcej powodów do rzucania mięsem ma patronujący sadze zbój Twardokęsek, najbardziej przeklina zaś swoją niewyparzoną gębę, przez którą wplątał się w tę całą awanturę. Mało jest tak ciekawych postaci w polskiej fantastyce. Rzec można, że to idealny antywiedźmin: tam gdzie białowłosy bohater Sapkowskiego ma kodeks i wyrzuty sumienia, tam czarnobrody Twardokęsek ma swoje wielkie brzucho. Jak powiedziała w wywiadzie sama autorka, nie jest to ktoś, z kim chciałaby zobaczyć swoją córkę – z drugiej strony trudno odmówić uroku tak żywemu i szczeremu w swych (zwykle niecnych) zamiarach hultajowi. W tak parszywych czasach (gdy bogowie spsieli) bohaterowie muszą być gruboskórni – ale i pod warstwą zbójnickiego tłuszczu tkwi odrobina uwierającego go człowieczeństwa. O które coraz trudniej Szarce i Koźlarzowi zamieszanym w boskie sprawy (Nie można zabić boga, a potem wrócić do domu, fartuch wdziać, kapustę kisić i dziatki rodzić). W Krainach Wewnętrznego Morza za wszystko trzeba drogo zapłacić, chwile szczęścia trwają krótko, tylko smutki i kłopoty chadzają stadami. Stąd też przeczucie, że to wszystko nie skończy się dobrze, towarzyszące mi od poprzedniego tomu 1). Ale tak naprawdę to nic się nie kończy, nie ma „żyli długo i (nie)szczęśliwie”. Historia Krain – jak i historia naszego świata – nie zamyka się między okładkami. Epickie bogactwo kreacji rozciąga się w czasie i przestrzeni, ale co najważniejsze – budowane jest z drobnych detali. Takich jak „kołatka w kształcie łba kota” na drzwiach domu jednej z postaci, niby nieistotny kawałek wspomnień. Oddechu opowieści dodają pełnokrwiste dialogi i okruchy humoru doprawiające całość, jak dramatyczna scena, w której bohater dobywa z saczka solidną pajdę chleba. Żuł, przegryzając cebulką, i za nic sobie miał gniewliwe spojrzenia sług bogini, którzy krzątali się przy swoim krwawym obrządku. Takich drobiazgów, motywów i scen-perełek po skończonej lekturze pozostaje mnóstwo. Któż wpadł na okrutny pomysł wydania tej książki w październiku, na czas długich, jesiennych wieczorów, gdy wiatry i (już wcale nie letnie) deszcze nie zachęcają do wysunięcia nosa spod ciepłego koca? Wolałabym czytać ostatni tom sagi o zbóju Twardokęsku wiosną, może wówczas łatwiej byłoby strząsnąć z siebie chłodny smutek Krain Wewnętrznego Morza.
Tytuł: Letni deszcz. Sztylet ISBN: 978-83-89595-57-7 Format: 608s. 125×185mm Cena: 34,50 Data wydania: 21 października 2009 Ekstrakt: 100% |