J.A. Jacobs, Żyd agnostyk, dziennikarz nowojorskiego magazynu „Esquire” oraz autor książki, w której opisał swoją lekturę trzydziestu dwóch tomów Encyklopedii Britanniki, tym razem podjął bardziej duchowy eksperyment. W „Roku biblijnego życia” opisuje swoje próby trzymania się wszystkich biblijnych zakazów i nakazów. I już na początku odkrywa, że jest to po prostu niemożliwe.  |  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
O ile nakaz kamienowania cudzołożników Jacobs zdołał wykonać (ciskając w ludzi niewielkimi kamyczkami), o tyle żadnych radykalnych metod polegających na karaniu śmiercią czy obcinaniu kończyn nie uskutecznił. Może się to wydawać wybiórczym traktowaniem biblijnych nakazów, ale – jak autor stara się przez całą książkę udowodnić – trzymanie się ich wszystkich i traktowanie ich w sposób dosłowny prowadzi w prostej linii do radykalizmu i fanatyzmu. By nie być gołosłownym, podaje przykłady jednostek (jego wujek Gil) oraz ugrupowań (głównie amerykańskich sekt katolickich), które takim radykalizmem się cechują. 1) Sam zdecydował się trzymać większości zasad jak najbardziej dosłownie (np. niedotykanie kobiet w trakcie miesiączki) 2), jednocześnie nie popadając w niezdrowe skrajności (choć z pewnością jego żona Julie miałaby co do tych skrajności zupełnie inne zdanie). Czyni to z Jacobsa wiarygodnego autora, który faktycznie starał się żyć tak jak jego przodkowie. Styl książki jest lekki i przyjemny, nacechowany mnóstwem anegdotek, opisami drobnych i mało istotnych (pozornie) elementów, które w kontekście biblijnym przestają być takimi drobiazgami. Zwykłe danie jałmużny to przecież nic wielkiego, ale gdy Jacobs obudowuje to w biblijne przykazania i polecenia, odnosi się wrażenie, że to faktycznie czyn mający duchowe znaczenie. Tak jest ze wszystkimi przykładami, zarówno tymi w miarę normalnymi (mówienie prawdy, obchodzenie szabatu), jak i wyjątkowo kuriozalnymi (zakaz mieszania określonych rodzajów włókien, pieczenie koszernego chleba, posiadanie niewolnika). Dzięki znajomości Biblii oraz lekturze kilkudziesięciu jej opracowań autor jest w stanie nawet o najbardziej błahych sprawach opowiedzieć interesującą historię. „Rok biblijnego życia” nie jest jednak książką idealną. Jacobs jest z pochodzenia Żydem, zupełnie niezrozumiałe zatem wydaje się to, iż poświęcił cztery miesiące z całego roku na to, by trzymać się zasad Nowego Testamentu. Tym bardziej, że w opisach tych miesięcy, poza licznymi nawiązaniami do nauk Jezusa i jego uczniów, ciężko dostrzec trzymanie się jakichkolwiek konkretnych nowotestamentowych praw. Uważam tę część jego duchowych poszukiwań za wyjątkowo mało przekonującą. Dodatkowo, co odkryłem z niejakim zaskoczeniem, polski wydawca nie zdecydował się na zamieszczenie przypisów w odpowiednich miejscach książki. Pod sam koniec dostajemy za to całą listę uwag odnoszących się do fragmentów, o których zdążyliśmy już dawno zapomnieć… Mimo tych mankamentów uważam książkę Jacobsa za wartą uwagi lekturę. Jest to napisany z werwą i humorem opis doświadczeń człowieka świeckiego, który decyduje się na duchowe zmiany w swoim życiu. Dzięki licznym anegdotkom, opisom ciężkich zmagań z trudnymi przykazaniami oraz reakcji ludzi na odzianego na biało brodacza w metrze, autor nieustannie podtrzymuje zainteresowanie czytelnika. Nie sposób też nie docenić jego wiedzy na temat samej Biblii oraz kultury żydowskiej. Niekiedy są to naprawdę dogłębne i rzeczowe informacje, które pozwalają spojrzeć na pewne starotestamentowe prawa z innego punktu widzenia (Mojżeszowy nakaz „oko za oko” mógł oznaczać w rzeczywistości „pieniądze za oko”, czyli, na podobieństwo kodeksu Hammurabiego, nakaz zapłaty za wyrządzoną szkodę). I wreszcie interesująca jest sama wędrówka duchowa Jacobsa. Choć na samym końcu nie stał się ortodoksyjnym żydem, to z pewnością nie może już mówić o sobie jako o agnostyku. 1) Chasydzi jawią się jako całkiem normalni ludzie, jeśli porównać ich z innymi grupami. 2) Wprowadził w życie także zakaz siadania w miejscach, w których taka kobieta wcześniej spoczęła. Doprowadziło to do tego, że musiał zamówić sobie składane krzesełko, by uniknąć łamania tego biblijnego prawa.
Tytuł: Rok biblijnego życia Tytuł oryginalny: The Year of Living Biblically ISBN: 978-83-08-04389-9 Format: 520s. 145×205mm Cena: 36,– Data wydania: 7 października 2009 Ekstrakt: 70% |