powrót do indeksunastępna strona

nr 08 (C)
październik 2010

Kuźnia w Toruniu
W maju 1969 roku, w Toruniu, przy ul. Podmurnej 32, odbyła się ostatnia wystawa legendarnej grupy fotograficznej ZERO-61. Ze względu na miejsce – stary budynek mieszczący niegdyś warsztat kowalski – ekspozycję zatytułowano „Kuźnia”.
Dla artystów, już wówczas funkcjonujących pomiędzy Toruniem a Łodzią, był to moment kluczowy, a próba przełamania impasu zakończyła się naturalnym procesem rozpadu grupy.
Projekt „Kuźnia” stanowi analizę prezentacji z 1969 roku, jest próbą wpisania jej w dyskurs dotyczący problematyzowania pojęcia wystawy, podejmowany przez środowiska neoawangardowe w latach 60. i 70. XX wieku. Jednocześnie stara się uchwycić proces rozwoju grupy ZERO-61, który doprowadził do tej ekspozycji.
W historii grupy mamy do czynienia z dwiema tendencjami. Z jednej strony, artyści zajmowali się fotografią silnie „metaforyczną”, zaliczaną przez krytykę do nurtu fotografii subiektywnej. Z drugiej natomiast, od samego początku w ich warsztacie pojawiały się tendencje do eksperymentowania i poszukiwania innych sposobów prezentacji fotografii, jak również odczuwalny był specyficzny, ludyczny charakter funkcjonowania grupy. Ujęcie twórczości ZERO-61 pod tym drugim kątem pozwala upatrywać w ich działaniach konsekwentny proces rozwoju, który w efekcie przyniósł eksperymentalną próbę stworzenia – zaaranżowania – „przestrzeni mentalnej”, jaką była Kuźnia.
Grupa ZERO-61 w czasie wystawy „Kuźnia”, 1969
Grupa ZERO-61 w czasie wystawy „Kuźnia”, 1969
Wystawa w „Kuźni” została zorganizowana w ramach ogólnopolskiego sympozjum na temat wzajemnych wpływów plastyki i innych dziedzin sztuki na fotografię artystyczną. W założeniu twórców stanowiła ona jednorodną, zaanektowaną przestrzeń, konfrontującą zniszczoną i surową architekturę budynku ze stworzonymi, kuriozalnymi w swojej formie, obiektami/przedmiotami artystycznymi, znalezionymi na miejscu rzeczami oraz fotografiami rozmieszczonymi w nieładzie na podłodze, na ścianach czy też przybitymi do drzwi. Prace skomponowano tak, aby zatrzeć granicę między zdjęciem, przedmiotem oraz otoczeniem. Całość w konsekwencji utworzyła jednorodną formę przestrzenną – miejsce łączące przestrzeń plastyczną z rzeczywistością, którego status pozwala określić je jako environment.
Kuźnia, Dokumentacja wystawy, fot. Ernest Wińczyk
Kuźnia, Dokumentacja wystawy, fot. Ernest Wińczyk
Kuźnia, poprzez swój charakter i kontekst, podejmowała swego rodzaju grę z konwencją budowania ekspozycji, co pozwala traktować ją w kategoriach wypowiedzi twórczej będącej w konsekwencji próbą reinterpretacji czy też podważenia tradycyjnego modelu/pojęcia wystawy. Gra została podjęta zarówno z widzem, jak i z obiektem sztuki ulegającym dematerializacji. Fotografia została zestawiona z szeregiem najróżniejszych obiektów, jak i samą architekturą budynku, została potraktowana jako specyficzny obiekt przestrzenny, a w niektórych przypadkach po prostu zastąpiona przedmiotami. Zestawieniu temu towarzyszyły akty niszczenia prac na oczach widzów.
Działania te, podyktowane chęcią zamazania granic pomiędzy sztuką a rzeczywistością, wynikały z postrzegania fotografii jako materialny ślad po rzeczywistości. Zastąpiły ją przedmioty i w pewnym sensie konceptualny gest. Jednocześnie nastąpiło wyjście poza galeryjną (instytucjonalną) przestrzeń w poszukiwaniu alternatywnych bodźców nastawionych nie na prezentację, lecz na recepcję.
Kuźnia, Dokumentacja wystawy, fot. Ernest Wińczyk
Kuźnia, Dokumentacja wystawy, fot. Ernest Wińczyk
Artyści: Wojciech Bruszewski, Michał Kokot, Czesław Kuchta, Antoni Mikołajczyk, Józef Robakowski, Andrzej Różycki, Jerzy Wardak.
Kurator: Piotr Lisowski
Wystawa czynna w dniach 18.09 – 14.11.2010.


Kuźnia, Dokumentacja wystawy, fot. Ernest Wińczyk
Kuźnia, Dokumentacja wystawy, fot. Ernest Wińczyk


Kuźnia, Dokumentacja wystawy, fot. Ernest Wińczyk
Kuźnia, Dokumentacja wystawy, fot. Ernest Wińczyk


Kuźnia, Dokumentacja wystawy, fot. Ernest Wińczyk
Kuźnia, Dokumentacja wystawy, fot. Ernest Wińczyk
Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu”
87-100 Toruń, ul. Podmurna 70
tel. +56 657 62 00
fax +56 621 07 24
powrót do indeksunastępna strona

210
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.