powrót; do indeksunastwpna strona

nr 09 (CXI)
listopad 2011

Autor
Ta świnia Szekspir
Roland Emmerich ‹Anonimus›
Jak nakręcić film o Szekspirze, w którym Szekspir jest postacią drugoplanową? Choć właściwie „Anonimus” jest nie o Szekspirze, lecz o Benie Jonsonie, Edwardzie de Vere, królowej Elżbiecie i jej lisim doradcy. A może to film o sztuce, natchnieniu i sile słowa pisanego?
ZawartoB;k ekstraktu: 80%
‹Anonimus›
‹Anonimus›
„Anonimus” (nie wiem, czemu nie przetłumaczono tytułu dosłownie, czyli „Anonim”) bazuje na popularnej hipotezie, że Szekspir wcale nie jest autorem przypisywanych mu dzieł (w tej roli wymienia się Marlowe’a, który też pojawia się w filmie, aczkolwiek bardzo marginalnie). Scenarzysta jednak nie usiłuje rozwikłać zagadek z dość niejasnej młodości wielkiego dramatopisarza ani jego późniejszej kariery, lecz traktuje tę postać z równą dowolnością, co twórcy „Króla Artura”. O ile jednak filmowy Artur był równie nieskazitelny, co jego legendarny pierwowzór, o tyle Szekspir staje się postacią, oględnie mówiąc, niesympatyczną – więcej nie mogę zdradzić bez zdradzania akcji filmu.
W utworze Emmericha sztuki teatralne mają moc wywoływania zamieszek, natchnienie jest porównywalne niemal z obłędem, a wiersze uwodzą nawet najtwardszą z kobiet. Dramatopisarz nie może powstrzymać się od twórczości, bo słyszy w głowie głosy postaci, ucichające tylko wtedy, gdy przeleje je na papier. Urażona kobieta odtrącająca kochanka daje się z powrotem rozpalić cytatami z jego dzieł.
Zastanawiając się nad mocą poezji przedstawioną w „Anonimusie” nie sposób nie pomyśleć o roli kina w kreowaniu rzeczywistości. Wszak przedstawiona wersja wydarzeń niewiele ma wspólnego z prawdziwymi życiorysami postaci, a jednak od tej chwili będę myśleć o diuku Edwardzie jako o nieszczęśliwym, niespełnionym geniuszu, o księciu Essex jako o porywczym lecz prawym człowieku, a moja opinia o Williamie Cecilu i jego synu nawet nie nadaje się do druku. I nic tu nie pomoże teatralna klamra kompozycyjna, w jaką został wzięty cały film – postaci są zbyt realne, zbyt trójwymiarowe. Królowa Elżbieta została pokazana jako oficjalnie silna, zdecydowana władczyni, w rzeczywistości uzależniona od swojej szarej eminencji – Cecila. Z pełnej namiętności kobiety przeistacza się w kruchą staruszkę, szamoczącą się między wydarzeniami, na które w istocie nie ma wielkiego wpływu.
W filmie starannie została odtworzona epoka, w której toczy się akcja. Ulice Londynu są zaśmiecone i błotniste, chodzi się po rozłożonych deskach. Teatr pełen jest pospólstwa tłoczącego się na miejscach stojących, tak jak to faktycznie w owych czasach bywało, i emocjonalnie reagującego na wydarzenia sceniczne. Przerażenie budzi surowy, purytański dom Cecila, którego cała rodzina wyznaje pogląd, że teatr i poezja są dziełem szatana. Komnaty królowej oświetlone są istnymi piramidami świec, sceny miłosne rozgrywają się na łożu wyściełanym skórami, a pisarz ma palce poplamione atramentem, co przy posługiwaniu się gęsim piórem niewątpliwie było nieuniknione (zabrakło mi tylko posypywania świeżego manuskryptu piaskiem). Najbardziej podobało mi się ukazane na początku filmu przedstawienie „Snu nocy letniej” na scenie tak ciasnej, iż cud, że aktorzy nie zapalili się od oświetlających ją świec.
Ważnym wątkiem w filmie jest polityka, choć osobom niezbyt mocnym w historii Anglii nieco czasu może zająć połapanie się w jej meandrach. Nie pomagają w tym gwałtowne przeskoki narracyjne, których w filmie nie brakuje – oglądamy wydarzenia rozgrywające się na aż trzech bardzo odległych od siebie planach czasowych. Za to dla wielbicieli Szekspira będzie to gratka i z pewnością odnajdą wiele ukrytych smaczków.
Odniesienie do roli kina można podsumować opisem ostatniej sceny filmu, już w czasie napisów końcowych: widzowie opuszczają teatr podobnie, jak my zaczynamy w tym momencie wychodzić z sali kinowej.



Tytuł: Anonimus
Tytuł oryginalny: Anonymous
Reżyseria: Roland Emmerich
Zdjęcia: Anna Foerster
Scenariusz (film): John Orloff
Rok produkcji: 2011
Kraj produkcji: Niemcy, USA
Dystrybutor: UIP
Data premiery: 10 listopada 2011
Gatunek: dramat
Wyszukaj w: Wysylkowa.pl
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w:
Wyszukaj w: Allegro.pl
Ekstrakt: 80%
powrót; do indeksunastwpna strona

82
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.