powrót; do indeksunastwpna strona

nr 1 (CXIII)
styczeń-luty 2012

Przeczytaj to jeszcze raz: Frustracja Tatusia Muminka
Tove Jansson ‹Tatuś Muminka i morze›
Czy „Tatuś Muminka i morze” to aby na pewno książka dla dzieci?
ZawartoB;k ekstraktu: 100%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Cykl o Muminkach recenzowałam już w Esensji jako całość, jednak dwie książki wyraźnie odbijają od baśniowego klimatu pozostałych. „Dolina Muminków w listopadzie” oraz „Tatuś Muminka i morze” mają nieco przygnębiający klimat, w dodatku dzieci zrozumieją akcję, ale nie docenią świetnie zanalizowanych ludzkich zachowań, jakie tam są ukazane.
W tomie „Tatuś Muminka i morze” tytułowy bohater przeżywa typowy kryzys wieku średniego. Chciałby dokonać czegoś wielkiego, bronić swej rodziny przed niebezpieczeństwami, a tymczasem dolina jest najbardziej bezpiecznym miejscem na świecie, wszyscy doskonale sobie radzą ze swoimi sprawami, zaś jemu pozostaje tylko klejenie modelu latarni. Rodzina dostrzega jego rosnącą frustrację, jednak nie umie nic na nią poradzić. Wreszcie pada pomysł wyprowadzenia się do latarni morskiej na odległej wysepce i rozpoczęcia życia od nowa. Tatuś natychmiast wybucha energią i choć realia nieco odbiegają od jego oczekiwań (nie udaje mu się na przykład rozpalić światła w latarni), złe humory szybko mu mijają.
Pomimo bezkresu morza, atmosfera powieści jest nieco klaustrofobiczna: czteroosobowa rodzina na małej i niegościnnej wyspie z trudem znajduje prywatną przestrzeń. W latarni morskiej jest tylko jeden pokój, Muminek i Mała Mi pomieszkują w gęstych zaroślach, wszystko sprawia wrażenie, jakby bohaterowie poruszali się na przestrzeni raptem kilkudziesięciu metrów.
Ponieważ – w przeciwieństwie do wcześniejszych tomów cyklu – w książce nie ma szczególnie wyrazistej akcji, autorka skupia się na kreśleniu portretów psychologicznych postaci oraz relacji między nimi. Muminek i jego mama potrafią zgrabnie dobranym zdaniem odwrócić uwagę Tatusia od kolejnych niepowodzeń, lecz znacznie częściej między bohaterami zalega milczenie, kiedy z braku wydarzeń nie mają tematu do konwersacji lub nie umieją nazwać swoich odczuć i problemów. Niekiedy wybierają niemówienie o jakiejś rzeczy, która jest dla nich ważna – tu szczególnie zapada w pamięć scena, kiedy Mała Mi ku rozczarowaniu Muminka bez pudła odgaduje jego problem z uroczym miejscem zasiedlonym przez mrówki. Przejmujące jest także poczucie odrzucenia, gdy Muminek zostaje wyśmiany przez tak bardzo podziwiane przez siebie koniki morskie (które tu przybierają postać prawdziwych koni). Tatuś, w dążeniu do dokonywania wielkich czynów i odkryć, próbuje wysondować głębokie jeziorko, a także odgadnąć prawidła rządzące morzem, lecz bardzo przeżywa swoją bezradność i niewiedzę. Nawet Mama Muminka, odwieczna ostoja domowego ciepła, ma chwilami wszystkiego dosyć. Wszystko to zostało znakomicie literacko opisane: raczej przez czyny i myśli bohaterów niż przez narratora.
Jak zawsze u Tove Jansson, książka jest pełna zachwycająco plastycznych opisów. Popatrzmy choćby na opis nocnego schodzenia po schodach wewnątrz latarni: Światło spłoszyło gromadę cieni. Gdy tylko uniósł lampę, zaczęły trzepotać się wokół niego, zaspane i półprzytomne. Jakie mnóstwo fantastycznych kształtów fruwających w górę i w dół w pustym wnętrzu wieży! To było piękne. Schody skręcały coraz niżej i niżej, szare i kruche jak szkielet jakiegoś przedhistorycznego zwierzęcia, a na dole ginęły w ciemności. Ilustracje są nieco inne, niż w poprzednich tomach, bardziej szkicowe, widać, że książka powstała później.
„Tatuś Muminka i morze” to znakomita książka: melancholijna, a dzięki subtelnościom psychologicznym skłaniająca do refleksji. Każdy powinien ją przeczytać (podobnie zresztą jak wszystkie inne powieści z tego cyklu), lecz lepiej nie zaczynać od niej zaznajamiania się z Muminkami – szczególnie w przypadku co bardziej wrażliwych dzieci.



Tytuł: Tatuś Muminka i morze
Tytuł oryginalny: Pappan och havet
ISBN: 978-83-10-11767-0
Format: 280s. 120×165mm; oprawa twarda
Cena: 26,90
Data wydania: 21 grudnia 2010
Wyszukaj w
:
Ekstrakt: 100%
powrót; do indeksunastwpna strona

62
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.