powrót; do indeksunastwpna strona

nr 8 (CXX)
październik 2012

Nie tylko dla mediewistów
Marek Kazimierz Barański ‹Historia Polski średniowiecznej›
Wydana w tym roku „Historia Polski średniowiecznej” Marka Barańskiego to kompleksowy podręcznik opisujący dzieje naszego kraju w najwcześniejszym okresie państwowości, od czasów najdawniejszych aż po początki renesansu. Książka ta przedstawia wszystko w sposób całkiem przystępny, choć do akademickiej dokładności mu daleko.
ZawartoB;k ekstraktu: 80%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Barański bierze w swoim opracowaniu na warsztat historię całego polskiego średniowiecza, sięgając do czasów najdawniejszych (czyli kultury plemion słowiańskich) i kończąc swoją opowieść w ostatnich latach XV wieku, niedługo po śmierci Kazimierza Jagiellończyka. Daje to możliwość potraktowania całego okresu jako całości, bez ograniczania się (jak uczynił to choćby Paweł Jasienica w swojej „Polsce Piastów”) do jednej dynastii. Jednak mimo tak kompleksowego podejścia wyraźnie rzuca się w oczy, że już od połowy książki wydarzenia przedstawione przez Barańskiego stają się coraz bardziej skrótowe: samemu Łokietkowi poświęcono zaledwie jeden rozdział, a dzieje Jagiellonów wydają się potraktowane wyjątkowo pobieżnie.
Mimo naukowego podejścia do tematu, „Historia Polski średniowiecznej” nie nudzi. Barański w odpowiednich miejscach przytacza naukowe dyskusje historyków związane z niektórymi spornymi faktami (jak choćby niejasna symbolika nałożenia diademu cesarskiego na głowę Chrobrego podczas zjazdu gnieźnieńskiego), w innych serwuje nam nieco bardziej opisowe fragmenty. Mimo wszystko kilka prób uczynienia z książki czegoś więcej niż suchego opisu faktów autorowi się nie powiodło. W efekcie ani stylem, ani podejściem do tematu „Historia Polski średniowiecznej” się nie wyróżnia.
Na uwagę zasługuje spojrzenie na dzieje Polski z szerszej perspektywy i umieszczenie jej w kontekście europejskim. Zarysowane jest to wyraźnie już od samego początku, kiedy Barański szczegółowo przedstawia proces kształtowania się państw plemiennych oraz ich relacji z powstałymi wiele lat wcześniej państwami narodowymi Zachodniej Europy. Nie zapomina o tym też w późniejszych rozdziałach, analizując między innymi rolę odgrywaną przez książąt i królów polskich podczas wieloletniego sporu między papiestwem a cesarstwem. Jednak wątki zachodnioeuropejskie wydają się dominować w próbach uniwersalnego przedstawienia dziejów Polski; w efekcie Barański nie podaje nam zbyt wielu szczegółów dotyczących losów naszych wschodnich sąsiadów. Ruś, wieloletni sojusznik państwa polskiego, pojawia się na kartach książki epizodycznie. Takie potraktowanie sprawy wydaje się odrobinę niesprawiedliwe biorąc pod uwagę czynną politykę Piastów na wschodzie: poczynając od ingerencji Bolesława Chrobrego w Kijowie (i związanej z tym legendy o Szczerbcu) aż po działania Kazimierza Wielkiego na Rusi i konflikt z Węgrami o wpływy na tych terytoriach. Dopiero kiedy na scenę wchodzi Litwa, Barański poświęca więcej miejsca kwestii wschodniej, głównie w ramach kontaktów litewsko-ruskich (czy raczej podbojów ziem ruskich, osłabionych najazdami tatarskimi, przez Litwinów).
Dziwi także, że mimo zaopatrzenia książki w bibliografię, w jej treści próżno szukać jakichkolwiek przypisów. Sam indeks jest jedynie indeksem nazwisk. W „Historii Polski średniowiecznej” Barańskiego mamy do czynienia z książką, która, jak sądzę, pretenduje do miana pozycji naukowej, ale zamiar ten nie został w pełni przez autora i wydawcę zrealizowany. Mamy tu zatem do czynienia z opracowaniem, które zatrzymało się gdzieś pomiędzy historią akademicką a popularnonaukową.



Tytuł: Historia Polski średniowiecznej
Data wydania: 8 maja 2012
Wydawca: Zysk i S-ka
ISBN: 978-83-7506-648-7
Format: 300s. 165×230mm; oprawa twarda
Cena: 49,–
Gatunek: historyczna, non-fiction
Wyszukaj w: Selkar.pl
Wyszukaj w: Wysylkowa.pl
Wyszukaj w
:
Wyszukaj w: Amazon.co.uk
Zobacz w: Kulturowskazie
Ekstrakt: 80%
powrót; do indeksunastwpna strona

49
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.