powrót; do indeksunastwpna strona

nr 9 (CLI)
listopad 2015

Historia w obrazkach: Ze zrujnowanej Warszawy do Doliny Śmierci
Maciej Jasiński, Jacek Przybylski ‹Józef Makowski - Mój dziennik›
Był jednym z najwybitniejszych artystów w dziejach powojennej Bydgoszczy. Do miasta nad Brdą trafił, poszukując ciszy i spokoju po traumatycznych przeżyciach, które stały się jego udziałem podczas powstania warszawskiego i tuż po nim. W tym roku Józef Makowski – bo o nim mowa – stał się bohaterem komiksu autorstwa Macieja Jasińskiego (scenariusz) i Jacka Przybylskiego (rysunki) „Mój dziennik”.
ZawartoB;k ekstraktu: 70%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Maciej Jasiński od lat specjalizuje się w komiksach o tematyce wojennej (vide seria „Tajemnice D.A.G. Fabrik Bromberg”) oraz biograficznej („Buszujący w Bydgoszczy”). Na swoim koncie ma również opowieści o życiu gdańskiego astronoma Jana Heweliusza (2011) oraz pochodzącego z polski pisarza Josepha Conrada (2015). Teraz do tego elitarnego grona dołączył, związany przez pół wieku z miastem nad Brdą, ceniony malarz i rzeźbiarz Józef Makowski. To postać – poza Bydgoszczą – nieco już zapomniana; nie trzeba chyba dodawać, że niesłusznie. Na szczególną uwagę zasługuje bowiem nie tylko jego twórczość artystyczna, ale i obfitujący w dramatyczne wydarzenia życiorys. Miejmy nadzieję, że „Mój dziennik” przybliży go zarówno młodszym, jak i starszym czytelnikom, którzy sięgając po album zilustrowany przez Jacka Przybylskiego („Pierwsi w boju. Obrona Poczty Polskiej w Gdańsku”), będą mogli zaznajomić się także z najwybitniejszymi dziełami malarskimi i rzeźbiarskimi bydgoskiego twórcy.
Józef Makowski przyszedł na świat w Toruniu w roku, w którym wybuchła pierwsza wojna światowa. Po zdaniu egzaminu dojrzałości odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy, po czym w 1936 roku przeniósł się do stolicy – na studia w Akademii Sztuk Pięknych (w pracowni profesora Tadeusza Breyera). Krótko przed wojną zdążył jeszcze podjąć pracę, jako kreślarz, w Biurze Badań Konstrukcyjnych Broni Pancernej oraz ożenić się. Jego żoną została, młodsza o cztery lata, Helena Modrzyńska. W komiksie zostaje nazwana „piękną”, co – jak można sądzić – nie jest jedynie kurtuazją. Dwudziestoletnia Helena, będąc wtedy jeszcze studentką (w Toruniu), wygrała bowiem konkurs piękności ogłoszony przez „Tygodnik Filmowy”. To sprawiło, że postanowiła poświęcić się aktorstwu. Po wojnie i rozwodzie z Makowskim wyszła za mąż za Tadeusza Fijewskiego, u boku którego zagrała w „Pętli” (1957) Wojciecha Jerzego Hasa oraz trylogii Jana Rybkowskiego o panu Anatolu Kowalskim (1957-1959). Józef mieszkał już wtedy w Bydgoszczy, która – w porównaniu z obróconą przez hitlerowców w gruzy Warszawą – wydała mu się prawdziwym azylem.
Komiks Jasińskiego i Przybylskiego opowiada pokrótce o wszystkich najważniejszych epizodach w dorosłym życiu artysty. Z racji objętości część wątków, jak chociażby dalsze (powojenne) życie rodzinne, jest jedynie zasygnalizowana. A może scenarzysta świadomie tego motywu nie rozwijał, aby nie odzierać swojego bohatera z prywatności (wszak od jego śmierci minęło dopiero osiemnaście lat). Najszerzej omówione są ostatnie lata wojny i pierwsze miesiące pokoju. Nie bez powodu. W nich można znaleźć najwięcej „mięsa” fabularnego. Makowski był wszak konspiratorem (służył w Armii Krajowej), brał udział w powstaniu warszawskim, co przypłacił raną, po jego kapitulacji trafił do oflagu na terenie Rzeszy (Sandbostel w Dolnej Saksonii), gdzie zetknął się między innymi z Konstantym Ildefonsem Gałczyńskim, Romanem Bratnym oraz Janem Dobraczyńskim (nie wiedzieć czemu, w komiksie nazwanym „Jackiem”). Po wyzwoleniu przez Amerykanów zakotwiczył na krótko w dywizji generała Stanisława Maczka, po czym podjął decyzję o powrocie do Polski. Choć akurat powody tej decyzji nie są do końca wyjaśnione, można podejrzewać, że miało to związkiem z faktem, że w kraju pozostała Helena i ich pięcioletni w chwili zakończenia wojny syn Cezary.
W dalszym ciągu autorzy albumu skupiają się już głównie na działalności artystycznej Makowskiego, przedstawiając genezę powstania jego najsłynniejszych dzieł, w tym pomnika pamięci poświęconego pomordowanym mieszkańcom Bydgoszczy w fordońskiej Dolinie Śmierci, którego uroczyste odsłonięcie miało miejsce ostatniego dnia sierpnia 1975 roku. Wyjaśnione jest także, dlaczego Makowski nie zdołał dokończyć swojej pracy i przez ostatnich niemal dwadzieścia lat życia, chcąc nie chcąc, zmuszony był wrócić do malarstwa. Jako że „Mój dziennik” jest opowieścią o wybitnym artyście, nietypowa – można nawet rzec: artystyczna – jest jego forma, przypominająca… rozbudowany szkicownik. Zamiast klasycznych komiksowych kadrów (z „dymkami”), życie bydgoskiego malarza i rzeźbiarza zilustrowane zostało rysunkami utrzymanymi w stylistyce jego dzieł. Co zapewne wymagało od Jacka Przybylskiego dogłębnego wgryzienia się w temat. Poza tym album (w formacie szkolnego zeszytu) został wzbogacony reprodukcjami szkiców i obrazów Makowskiego, dzięki czemu zyskał dodatkowy walor edukacyjno-poznawczy.



Tytuł: Józef Makowski - Mój dziennik
Scenariusz: Maciej Jasiński
Data wydania: wrzesień 2015
Wydawca: Zin Zin Press
ISBN: 978-83-62449-11-8
Cena: 19,90
Gatunek: historyczny
Wyszukaj w: MadBooks.pl
Wyszukaj w: Selkar.pl
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w
:
Wyszukaj w: Amazon.co.uk
Zobacz w:
Ekstrakt: 70%
powrót; do indeksunastwpna strona

85
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.