Muzyczna archeologia? Jak najbardziej. Ale w pełni uzasadniona. W myśl Horacjańskiej sentencji: „Nie wszystek umrę” chcemy w naszym cyklu przypominać Wam godne ocalenia płyty sprzed lat. Albumy, które dawno już pokrył kurz, a ich autorów pamięć ludzka najczęściej wymazała ze swoich zasobów. Dzisiaj międzynarodowy – amerykańsko-(zachodnio)niemiecki kwartet Waldron, Jackson, Weber i Braceful.  |  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
W latach 60. i 70. XX wieku Republika Federalna Niemiec była prawdziwym kulturowym tyglem. Szukało tam szczęścia wielu artystów z całego świata; nie brakowało muzyków jazzowych i rockowych z Czechosłowacji (zwłaszcza po wydarzeniach z lata 1968 roku), Stanów Zjednoczonych czy Wielkiej Brytanii, którzy przybywali do Berlina Zachodniego, Monachium bądź Hamburga w poszukiwaniu inspiracji (lub po prostu szczęścia). Wielu z nich wsiąkało w środowisko i pozostawało nad Łabą i Renem już na zawsze, odciskając swe piętno na sztuce (zachodnio)niemieckiej. Przykładem może być chociażby niezwykły progresywno-jazzrockowy kwartet (w zasadzie bez nazwy), w którym znaleźli się trzej czarnoskórzy Amerykanie i tylko jeden rodowity Niemiec. O kogo konkretnie chodzi? O pianistę Mala Waldrona, będącego prawdziwą legendą amerykańskiego i europejskiego jazzu eksperymentalnego. O organistę Jimmy’ego Jacksona, którego usłyszeć można między innymi na płytach tak znanych formacji krautrockowych, jak Embryo („Embryo’s Rache”, 1971; „Stieg aus!”, 1973; „Rocksession”, 1973), Passport („Passport”, 1971) i Amon Düül II („Tanz der Lemminge”, 1971; „Wolf City”, 1972). O fenomenalnego perkusistę Freda Bracefula, który był współtwórcą sukcesów kolejnych grup klawiszowca Wolfganga Daunera („ Rischka’s Soul”, 1970; „ Output”, 1970; „ Et Cetera”, 1971; „ Rischka’s Light Faces”, 1971; „ Knirsch”, 1972) oraz niesłusznie zapomnianego zespołu Exmagma („Exmagma”, 1973; „Goldball”, 1975; „Exmagma 3”, 1975/2006).  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
Tym czwartym, który uzupełniał skład kwartetu, był aktywny po dziś dzień, mimo swych siedemdziesięciu sześciu lat, kontrabasista Eberhard Weber. Podobnie jak Braceful, przez dłuższy czas bardzo wiernie stał on u boku Daunera, by następnie – gdy Wolfgang zdecydował się jeszcze bardziej umiędzynarodowić Et Cetera, przyjmując do składu gwiazdy z USA (gitarzysta Larry Coryell) i Wielkiej Brytanii (perkusista Jon Hisemann) – podążyć własną drogą. Jego „emancypacja” zaczęła się na dobre właśnie od współpracy z Waldronem i Jacksonem, a jej efektem stał się znakomity album zatytułowany „The Call”. Dwie wypełniające go kompozycje zarejestrowano w ciągu jednego tylko dnia – 1 lutego 1971 roku; miało to natomiast miejsce w Tonstudio Bauer w Ludwigsburgu (w Badenii-Wirtembergii). Album ujrzał światło dzienne kilka miesięcy później nakładem specjalizującej się przede wszystkim w jazzie niezależnej monachijskiej wytwórni Japo Records. W kolejnych latach był parokrotnie wznawiany – w innej obwolucie i jako solowa produkcja Waldrona (pewnie z uwagi na to, że on był autorem muzyki). Pierwsze wydanie winylowego krążka nie pozostawia jednak wątpliwości, że mamy do czynienia z produkcją zespołową – dziełem kwartetu Waldron, Jackson, Weber, Braceful.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
Choć wszyscy tworzący grupę artyści związani byli wcześniej ze środowiskiem jazzowym (niekiedy z pogranicza awangardy), na „The Call” wcale nie jest on stylem dominującym. Pamiętajmy bowiem, że początek lat 70. ubiegłego wieku to wielka eksplozja popularności muzyki fusion; w tamtej epoce często nawet najbardziej zagorzali jazzmani sięgali po typowo rockowe środki wyrazu – i tak też stało się w tym przypadku. Jazz-rock miesza się tutaj z progresem, a bywa że i z psychodelią. Nie brakuje momentów absolutnie porywających, brzmień, które są w stanie sprawić, że znacznie szybciej biją serca wielbicieli King Crimson, Van der Graaf Generator i tym podobnych formacji (aby poprzestać na tych najbardziej znanych). Utwór, który trafił na stronę A albumu, to trwający prawie dziewiętnaście minut numer tytułowy. Otwiera go fragment wybitnie jazzrockowy, w którym Braceful wybija transowy rytm, wokół którego z kolei Waldron snuje swą opowieść na fortepianie elektrycznym. Po tej nieco ponad dwuminutowej introdukcji podłączają się pozostali instrumentaliści; rozbrzmiewa więc kołyszący kontrabas elektryczny Webera oraz wybijające się na plan pierwszy organy Smitha, który wkrótce po raz pierwszy – i oczywiście nie ostatni – zaprasza do duetu lidera formacji.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
Jak na artystów o korzeniach jazzowych przystało, nie obywa się także bez improwizacji; w ich efekcie mamy do czynienia z kolejnymi smakowitymi solówkami: patetycznymi organami, nostalgicznym kontrabasem (z pianem Rhodesa w tle), motoryczną perkusją, której partia w zasadzie wieńczy dzieło. Jednak tylko „w zasadzie”, albowiem na kilkadziesiąt finałowych sekund do Bracefula dołącza Waldron – i to do tych dwóch muzyków należy ostatnie słowo. Stronę B płyty również wypełnia tylko jeden numer – dłuższy o trzy minuty od poprzednika – „Thoughts”. Ciężar wprowadzenia słuchacza w temat ponownie bierze na siebie pianista – i z miejsca definiuje on tym samym nastrój całości. Mamy tu bowiem do czynienia z bardzo klimatycznym jazz-rockiem, po raz kolejny niestroniącym od artystycznych poszukiwań , ale jednocześnie wykazującym ciągotki w stronę rocka progresywnego. Kompozycja ta kapitalnie się rozwija, nabierając z czasem mocy; dba o to zarówno Jimmy Jackson, którego partia na organach przywodzi na myśl dokonania samego Jona Lorda (w Deep Purple i poza nim), jak i sekcja rytmiczna, a zwłaszcza Fred Braceful, który po raz kolejny swoją energią zaraża pozostałych członków grupy. Inna sprawa, że amerykański bębniarz nie stroni także – wespół z Eberhardem Weberem – od freejazzowych eksperymentów. „The Call” to jeden z tych, niemal całkowicie zapomnianych, albumów z kręgu jazzu i rocka, które zdecydowanie zasługują na ocalenie przed zapomnieniem. Które dopełniają obrazu niezwyklej epoki przełomu lat 60. i 70. XX wieku, udowadniając jednocześnie – oczywiście z pewnym przerysowaniem – że w tamtym czasie arcydzieła rodziły się niemal dosłownie na kamieniu. Skład: Mal Waldron – fortepian elektryczny Jimmy Jackson – organy Eberhard Weber – kontrabas elektryczny Fred Braceful – perkusja
Tytuł: The Call Data wydania: 1971 Nośnik: Winyl Czas trwania: 40:33 Gatunek: jazz, rock Utwory Winyl1 1) The Call: 18:49 2) Thoughts: 21:44 Ekstrakt: 90% |