powrót; do indeksunastwpna strona

nr 9 (CLXI)
listopad 2016

Ukoronowana cierniową królową
Elżbieta Cherezińska ‹Harda›, Elżbieta Cherezińska ‹Królowa›
„Harda” i „Królowa” Elżbiety Cherezińskiej to książki bardzo dobre i wciągające, które mogą znaleźć uznanie nie tylko u wielbicieli powieści historycznych.
ZawartoB;k ekstraktu: 80%
‹Harda›
‹Harda›
W „Hardej” i „Królowej” Elżbieta Cherezińska snuje opowieść o Świętosławie, córce Mieszka, siostrze Bolesława Chrobrego. Przekazy historyczne na temat Świętosławy są skąpe i niepewne – natykałam się na opinie, że ktoś taki nie istniał bądź na poddawanie w wątpliwość tego, czy to Świętosława była Sigrydą Storradą i przypisywanie jej roli pierwszego małżonki Swena, poprzedniczki Sigrydy. Nie jestem historykiem – nie umiem ocenić, która źródła są bardziej wiarygodne od innych – ale Cherezińska zebrała z pewnością sporo informacji i podań na temat panowania Mieszka i Chrobrego, i umiejętnie je wykorzystała, tworząc wciągającą, niezwykłą historię. Opowieść o córce, siostrze, żonie i matce europejskich władców, dumnej, silnej duchem Świętosławie, która mimo nie sprzyjających okoliczności i kolejnych ciosów od losu, nieodmiennie próbowała brać swój los we własne ręce.
W „Hardej” Świętosława i jej brat Bolesław są młodymi ludźmi, wedle naszej miary dziećmi zaledwie, zmuszonymi do posłuszeństwa wobec rodzica. Potomstwem księcia, które należy do niego tak samo, jak całe księstwo. Obserwujemy, jak walczą o swoją pozycję, mozolnie budują potęgę i zdobywają zwolenników, wciąż niepewni, młodzi, pełni jeszcze obaw i nadziei. W „Królowej” i Świętosława, i Bolesław są już władcami, którzy przeszli w życiu wiele, odczuwającymi brzemię władzy, wieku, dokonanych wyborów i utraty bliskich – a jednocześnie wciąż gotowymi walczyć o więcej. Nieustannie przesuwać horyzont, jak powiedział do nich kiedyś ojciec, sięgać po to, co leży za widnokręgiem. Zarówno w młodszym, jak i starszym wydaniu, oboje są pełnokrwistymi, doskonale wykreowanymi postaciami, którym ciężko nie kibicować. Równie dobrze wypadają inni, ważni bohaterowie – jak sam książę Mieszko, córka jednej z jego pogańskich żon Astryda, Olaf, prawowity król Norwegii, czy mężowie Świętosławy, Eryk i Swen. Postaci w „Hardej” i „Królowej” jest zresztą mnóstwo, śledzimy wydarzenia oczyma wielu różnych osób, mimo to podczas lektury nie odnosiłam wrażenia chaosu, a każda postać, nawet trzecioplanowa, czymś się wyróżniała – co ułatwiało nie zgubienie się pośród wielu bohaterów. Stylowi niczego nie mogę zarzucić, opisy są obrazowe, dialogi ciekawe, narracja prowadzona sprawnie.
ZawartoB;k ekstraktu: 80%
‹Królowa›
‹Królowa›
Spotkałam się z zarzutami, że Cherezińska nie trzyma się prawdy historycznej. Nie mogę się z tym do końca zgodzić. Na kartach powieści przedstawiane są kolejne istotne wydarzenia z historii Polski i krajów północy – i chociaż zapewne w wielu przypadkach nie przebiegały one do końca tak, jak opisała Cherezińska, to nijak nie możemy wiedzieć, jak było naprawdę. Od panowania Bolesława Chrobrego upłynęło tysiąc lat, a tu mamy do czynienia z powieścią opartą na faktach historycznych, nie zaś historycznym opracowaniem. Autorka sama musiała uzupełnić pewne białe plamy i zdecydować, która z podawanych wersji bardziej jej odpowiada. Na przykład sprawa uczucia Olava i Świętosławy – owszem, mało prawdopodobne, aby ich historia wyglądała dokładnie tak, ale powieść ma swoje prawa, a niektórzy przypisywali Sigridzie romans z Olavem, nawet jeśli wzmianki o tym są obecnie poddawane w wątpliwość. Trzymanie się w ogólnych zarysach prawdy historycznej i przedstawianie całych lat z życia bohaterów sprawia też, że powieści nie są przesłodzone, co traktuję jako dużą zaletę. Bohaterowie, także ci ważni, giną. Ich plany często zostają obrócone w niwecz. Nie ma tu tego, co często pojawia się w typowych powieściach fantasy: główne postacie zaczynając od zera w krótkim czasie zmieniają oblicze świata i wszystko im wychodzi. Tutaj jest tak, jak było naprawdę. Raz pod wozem, raz na wozie, o wszystko trzeba walczyć, a osiągnięcie postawionych sobie celów to zadanie na całe lata.
Tym jednak, co osobiście traktuję jako pewien minus powieści, było nadmierne wybielanie poczynań piastowskich dzieci. Wydziedziczenie pierworodnego? Nie miał wyboru. Tajemnicza śmierć, za którą zdaniem historyków zapewne odpowiadał syn Świętosławy? Nigdy nie zrobiłby czegoś tak niehonorowego! Gwałt na kijowskiej księżniczce? Jaki gwałt, ona sama poszła mu w ramiona. Spalenie zalotników? Zaatakowali pierwsi! W tamtych czasach realia były okrutniejsze, owszem, wiele rzeczy władca po prostu musiał zrobić. Pisanie o nadmiernie okrutnych bohaterach z kolei mogłoby sprawić, że czytelnicy by ich nie polubili. Ale w pewnym momencie dopisywanie takich usprawiedliwień dla poczynań potomków Mieszka zwyczajnie zaczęło mnie drażnić. I nie chodzi tu o to, że we własnym mniemaniu postępowali dobrze, czy że istniały powody do konkretnych czynów – pewne wydarzenia są opisywane w taki sposób, że to czytelnikowi ciężko ocenić zachowanie Bolesława, Świętosławy czy Knuta negatywnie. To jedna z dwóch rzeczy, które w książkach mi się nie podobały. Drugą jest zakończenie. Rozumiem, że autorka chciała dać swojej bohaterce po tyle cierpieniach jakąś formę nagrody, ale mnie osobiście takie przedstawienie sprawy rozczarowało.
Podsumowując? Ciekawe pomysły, świetnie wykreowani bohaterowie, dobry styl, dużo emocji i zdarzeń, interesująco przedstawione realia. To wszystko sprawia, że i od „Hardej”, i od „Królowej” ciężko się oderwać.



Tytuł: Harda
Data wydania: 6 czerwca 2016
Wydawca: Zysk i S-ka
Cykl: Harda
ISBN: 978-83-7785-960-5
Format: 600s. 150×230mm; oprawa twarda
Cena: 49,90
Gatunek: historyczna, obyczajowa
Wyszukaj w: MadBooks.pl
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w: Matras.pl
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 80%

Tytuł: Królowa
Data wydania: 26 września 2016
Wydawca: Zysk i S-ka
Cykl: Harda
ISBN: 978-83-6552-139-2
Format: 600s. 150×230mm; oprawa twarda
Cena: 49,90
Gatunek: historyczna, obyczajowa
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w: Matras.pl
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 80%
powrót; do indeksunastwpna strona

67
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.