Noah Strycker w „Rzeczy o ptakach” pozwala nam zobaczyć, jak niewiele wiemy o tej gromadzie zwierząt. I to, że mamy z ptakami zadziwiająco dużo wspólnego.  |  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
Fascynują ludzi już od tysięcy lat. Zazdrościmy im umiejętności latania, podziwiamy szybkość ich reakcji, zdolność budowania gniazd i instynkt rodzinny. W naszej kulturze fruwające kręgowce są na ogół bardzo lubiane: dokarmiamy je w zimie, wiosną wyglądamy ich powrotów z ciepłych krajów, lubimy ptasi śpiew. Autor książki jest przyrodnikiem, podróżnikiem i współredaktorem popularnego amerykańskiego magazynu „Birding”. Prowadził obserwacje blisko 2500 gatunków ptaków w wielu miejscach na świecie, także ekstremalnych, właściwie pod każdą szerokością geograficzną. Brał udział w projektach badawczych z naukowcami analizującymi zachowania ptaków. Rezultatem jego wypraw jest niniejsza książka. Nawet jeżeli uznajemy, że o ptakach wiemy sporo, to na pewno nie wiemy jeszcze wszystkiego. „Rzecz o ptakach” pomaga nam przekonać się, że ta gromada zwierząt to żywe, nieprzewidywalne indywidualności posiadające osobowość i ducha. Najciekawsze w tej książce jest to, że autor analizuje wzorce ptasich zachowań i szuka ich odpowiedników u nas, ludzi. Jednym słowem, od ptaków możemy się bardzo wiele nauczyć. Wraz z autorem wędrujemy zatem po świecie, podglądając różne gatunki ptaków i śledząc ich charakterystyczne zachowania i zdolności. Jedyną niedogodnością dla polskiego czytelnika jest to, że czytamy przeważnie o ptakach, których nie możemy zaobserwować u nas. (W Polsce z opisywanych tu gatunków żyją gołębie, szpaki, kury i sroki, zaś orzechówka występuje bardzo rzadko). Czytając o zachowaniach ptaków, podziwiamy gołębie za ich zdolność do nawigowania oraz wysoki stopień samoorganizacji stad szpaków (tworzą one, na marginesie, jedne z większych zgrupowań ze wszystkich gromad zwierząt). Przekonujemy się, że powiedzenie „jeść jak ptaszek” w odniesieniu do kolibrów zupełnie się nie sprawdza: gdyby człowiek miał jeść tyle, co one, w przeliczeniu na wagę ciała, musiałby codziennie zjadać kilkadziesiąt kilogramów żywności. Podziwiamy inteligencję srok, które jako jedyny ptasi gatunek przechodzą pozytywnie tzw. test lustra, czyli badanie mające na celu wykazanie, ze zwierzę odznacza się samoświadomością. Zachwycamy się artystycznymi zdolnościami altanników i dochodzimy do wniosku, że nie tylko my, ludzie tworzymy sztukę! Autor bardzo udanie potrafi połączyć najnowsze rezultaty badań ornitologów z ciekawostkami z historii nauki oraz dziejami ludzkości. Jest także bardzo doświadczonym obserwatorem terenowym, i to już odkąd był nastolatkiem, o czym świadczy przeprowadzony i opisany przez niego eksperyment dotyczący zachowań sępników. Skutek (a ściślej rzecz ujmując: wyjątkowo smrodliwy zapach tego doświadczenia) utrzymywał się przez długi czas. Interesujące jest to, że rezultaty swoich obserwacji autor interpretuje przez pryzmat zachowań ludzi. Nie chodzi tu jednak o szowinistyczny antropocentryzm, ale raczej o szukanie powiązań i analogii. To sprawia, że zaczynamy dostrzegać, ile łączy nas, ludzi, ze światem ptaków. Wiele wskazuje więc na to, że nasz gatunek nie jest wcale aż tak wyjątkowy, jakby się wydawało. Stałe postępy w badaniach natury i coraz doskonalsze metody badawcze pozwalają się o tym przekonać. Po tę chwilami zabawną, ale w pełni pouczającą książkę z przyjemnością sięgną zapewne miłośnicy przystępnej popularnonaukowej lektury, ciekawi świata i bystrzy obserwatorzy przyrody. Zawsze warto rozejrzeć się wokół siebie – to, co zobaczymy, może w dużej mierze pomóc zrozumieć, jacy jesteśmy.
Tytuł: Rzecz o ptakach Tytuł oryginalny: The Thing with Feathers Data wydania: 12 kwietnia 2017 ISBN: 978-83-287-0607-1 Format: 336s. 135×210mm; oprawa twarda Cena: 39,90 Gatunek: non-fiction, podręcznik / popularnonaukowa Ekstrakt: 70% |