powrót; do indeksunastwpna strona

nr 9 (CLXXI)
listopad 2017

Tu miejsce na labirynt…: Powściągliwość mniej mile widziana
Paal Nilssen-Love, Large Unit ‹Fluku›
Mimo zaangażowania w wiele muzycznych przedsięwzięć o zasięgu międzynarodowym, norweski perkusista Paal Nilssen-Love wciąż jeszcze znajduje czas na swój najważniejszy projekt – freejazzową orkiestrę Large Unit. W połowie października wydała ona nowy album, noszący (tradycyjnie) nieco tajemniczy tytuł – „Fluku”.
ZawartoB;k ekstraktu: 70%
‹Fluku›
‹Fluku›
Na tę płytę Paal Nilssen-Love kazał nam czekać zaskakująco długo. Zwłaszcza że od chwili rejestracji nagrań do momentu publikacji albumu minęło… blisko półtora roku. Nie do końca zrozumiały był także fakt wcześniejszego wydania dwóch (wprawdzie czasowo najkrótszych) kompozycji z „Fluku” na składankowym krążku „Selected Tracks 2013-2017”, który ujrzał światło dzienne w lutym tego roku. Ale co tam, kto bogatemu zabroni? Tym bardziej gdy „bogaty” ma własną firmę (PNL Records), pod szyldem której dzieli się z wielbicielami własnymi produkcjami. Norweski perkusista dość późno – w porównaniu z wieloma ze swoich kolegów po fachu – zdecydował się na poprowadzenie big bandu. Ale kiedy podjął już to wyzwanie, poszedł na całość. Najpierw skompletował Large Unit, a później – by przebić konkurencję – dorzucił jeszcze Pan-Scan Ensemble. Z pierwszą formacją wydał, nie wliczając w to „Fluku”, trzy pełnowymiarowe zestawy („Erta Ale”, przygotowany specjalnie na trasę koncertową „2015” oraz „Ana”) i dwie EP-ki („First Blow” oraz „Rio Fun”), z drugą, jak dotąd, jedynie „Air and Light and Time and Space”. Znając jednak Paala, zapewne szybko te zaległości nadrobi.
W Large Unit od początku istnienia nacisk położony był na dwa elementy – rozbudowane sekcje dętą i rytmiczną. Tę pierwszą tworzy sześcioro muzyków (w tym jedna kobieta, Julie Kjær), drugą czterech (dwa zestawy perkusyjne i dwóch kontrabasistów). Pomiędzy nimi, jak samotny biały żagiel, tkwi gitarzysta Ketil Gutvik, któremu, jak można się domyślić, nie jest łatwo przebić się przez dźwiękową ścianę dęciaków. W składzie zespołu – od momentu nagrania albumu „Ana” (co miało miejsce w sierpniu 2015 roku) – nastąpiły dwie istotne roszady personalne: wolne wziął specjalista od efektów elektronicznych Tommi Keränen, natomiast grającego na tubie Børrego Mølstada zastąpił saksofonista Kristoffer Berre Alberts, znany z takich formacji, jak Starlite Motel, Damana czy Cortex. Ale przecież nie tylko te nazwy robią wrażenie. Wszak w składzie Large Unit znaleźli się także artyści udzielający się między innymi w Momentum (Christian Meaas Svendsen, Andreas Wildhagen), Nu Ensemble i Uiversal Indians (Jon Rune Strøm) czy Angles 9 (Mats Äleklint).
Na album „Fluku” trafił materiał nagrany przez Large Unit 8 kwietnia 2016 roku w renomowanym klubie Nasjonal Jazzscene w Oslo. W sumie to prawie godzina (bez dwóch minut) muzyki, na którą złożyły się cztery utwory, pod którymi – jako autor – podpisał się lider orkiestry. Choć może trafniejsze byłoby raczej stwierdzenie, że wymyślał podstawowe motywy i wskazał główne kierunki rozwoju kompozycji. Pamiętajmy bowiem, że mamy do czynienia z utworami w znacznej części improwizowanymi. Album otwiera numer tytułowy, zarazem najdłuższy, ponad dwudziestopięciominutowy. Jego początek to swoista introdukcja służąca przedstawieniu zespołu – jeden po drugim dochodzą nowe instrumenty: perkusja, dęciaki, noise’owa gitara. Ten rozruch nie trwa jednak długo.
Nilssen-Love szybko podkręca tempo, w efekcie czego wkrótce słuchacze ulegają zmasowanemu atakowi dwóch sekcji rytmicznych (każda gra co innego) i dęciaków. Te ostatnie z czasem wypełniają cały pierwszy plan, raz przekomarzając się, to znów wzajemnie napędzając, choć bywa, że niektórym z nich dane jest nawet wybić się na całkowitą niezależność; wtedy możemy usłyszeć – krótkie, bo krótkie, ale zawsze – partie solowe tuby bądź saksofonu. W drugiej części „Fluku” zmienia stopniowo swój charakter, robi się coraz bardziej nastrojowo, a nawet niepokojąco – głównie za sprawą kontrabasów.
„Springsummer” w nieco skróconej (o półtorej minuty) wersji pojawiło się już na „Selected Tracks 2013-2017”; ta z „Fluku” nie różni się znacząco od tamtej, wciąż pozostając bardzo lirycznym fragmentem całości. Znacznie żywiej robi się natomiast w „Playgo”. Od początku nakładają się tu na siebie partie instrumentów dętych, które następnie, dotarłszy do apogeum, w tej samej chwili milkną, pozostawiając na placu boju jedynie zgrzytliwą gitarę Ketila Gutvika. Kiedy powracają, mają już zupełnie inny charakter – melodyjny, kołyszący, niemal taneczny. Co prawdopodobnie jest pozostałością po latynoamerykańskich motywach wykorzystanych wcześniej na „Ana”.
Nie brakuje tu również improwizacji, lecz są one mimo wszystko stonowane i podporządkowane nadrzędnemu celowi, jakim jest uspokojenie i wyciszenie słuchacza. W podobnym charakterze utrzymane jest otwarcie „Happy Slappy” (także znane ze wspomnianej już składanki), dopiero z czasem kompozycja ta zyskuje na motoryce i energii. Dziwić może jednak – i tak jest na „Fluku” praktycznie za każdym razem – że gdy orkiestra ma właśnie wskoczyć na modelowe freejazzowe tory, Nilssen-Love niemal natychmiast pociąga za lejce. I chociaż nowemu albumowi Large Unit wciąż jest daleko do minimalistycznej formy wypracowanej przez Pan-Scan Ensemble, ta powściągliwość Norwega mimo wszystko zaskakuje. Można bowiem odnieść wrażenie, że nie wykorzystuje on pełni możliwości, jakie daje granie bigbandowe. Owszem, na „Air and Light and Time and Space” dzieje się tak z założenia, ale od „Fluku” wielbiciele Paala oczekiwali chyba jednak czegoś innego.
Skład:
Julie Kjær – saksofon altowy, flet
Klaus Ellerhusen Holm – saksofon altowy, saksofon barytonowy, klarnet
Kristoffer Berre Alberts – saksofon altowy, saksofon tenorowy
Mats Äleklint – puzon
Thomas Johansson – trąbka
Per Åke Holmlander – tuba
Ketil Gutvik – gitara elektryczna
Jon Rune Strøm – kontrabas, gitara basowa
Christian Meaas Svendsen – kontrabas, gitara basowa
Andreas Wildhagen – perkusja, instrumenty perkusyjne
Paal Nilssen-Love – perkusja, instrumenty perkusyjne



Tytuł: Fluku
Wykonawca / Kompozytor: Paal Nilssen-Love, Large Unit
Data wydania: 17 października 2017
Wydawca: PNL Records
Nośnik: CD
Czas trwania: 57:44
Gatunek: jazz
Wyszukaj w: Matras.pl
Wyszukaj w: Kumiko.pl
Wyszukaj w: Skąpiec.pl
Wyszukaj w: Amazon.co.uk
Zobacz w:
Utwory
CD1
1) Fluku: 25:54
2) Springsummer: 05:46
3) Playgo: 16:22
4) Happy Slappy: 09:42
Ekstrakt: 70%
powrót; do indeksunastwpna strona

123
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.