powrót; do indeksunastwpna strona

nr 6 (CLXXVIII)
lipiec-sierpień 2018

Wszystko w życiu ma ze sobą związek
Jaume Cabré ‹Podróż zimowa›
Jaume Cabré nie schodzi z wysokiej literackiej półki. „Podróż zimowa” to kolejne spotkanie z jego znakomitą prozą, tym razem w formie opowiadań.
ZawartoB;k ekstraktu: 90%
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Miłośnicy twórczości katalońskiego prozaika znów mają powody do radości: oto następna jego książka ukazuje się po polsku, niezmiennie w znakomitym, starannym przekładzie Anny Sawickiej, parę lat temu uhonorowanej prestiżową nagrodą Instytutu Ramona Llulla za najlepszy przekład z literatury katalońskiej za 2014 rok.
Mamy okazję zapoznać się z krótkimi formami uznanego powieściopisarza. Parafrazując powiedzenie Forresta Gumpa: tom opowiadań jest jak pudełko czekoladek. Każda z nich jest inna pod względem smaku, kształtu, koloru, a jednak tworzą jedyną w swoim rodzaju całość, zamkniętą w pudełku. Z namaszczeniem odkrywamy je i po kolei kosztujemy. Tak samo jest z opowiadaniami zawartymi w „Podróży zimowej”. Przygotujmy się na refleksyjną, nieśpieszną lekturę, która ani na chwilę nie będzie nużąca i da nam mnóstwo czytelniczej radości.
Jaume Cabré przyzwyczaił nas do prozy na wysokim poziomie, krystalicznej oraz nienagannej pod względem stylu i formy. Znając jego wcześniejsze utwory, mogę z całą mocą powiedzieć, że nie zawiodłam się i potwierdzam, że również w kategorii krótkich form pisarz nie ma sobie równych. Opowiadania buzują emocjami, skrzą się leciutkim dowcipem i swoistą złośliwością autora wobec postaci. Cabré niczym przewrotny chochlik z rozmysłem utrudnia im życie zamknięte na kartach książki. Odnajdziemy w opowiadaniach lekki rys surrealizmu i groteski, przemieszanych z nostalgią i tym czymś, co po niemiecku nazywa się Weltschmerz - bólem istnienia. Pisarz skupia się na najmniejszych drobiazgach i subtelnościach, przygląda im się jak gdyby „pod światło” z różnych stron, co wydobywa nowe, zaskakujące detale.
Jak wspomniałam, teksty z „Podróży zimowej” trzeba czytać uważnie i w skupieniu. Tylko wtedy dostrzeżemy, co tworzy ich doskonałą całość (składając się na kompletne „pudełko”). Opowiadania mają wiele wspólnych elementów. Niczym przez czarodziejskie przejścia swobodnie przechodzą między tekstami motywy, przedmioty, miejsca, czasami także postacie. Ostatni utwór łączy się z pierwszym, przepiękną klamrą domykając całość cyklu. „Wszystko w życiu ma ze sobą związek”, zauważa autor w Epilogu. Lekturę „Podróży zimowej” ułatwia nam tłumaczka, sporządzając („na swoją wyłączną odpowiedzialność”) zamieszczony na końcu indeks postaci, rekwizytów i innych tropów. Dzięki temu widać całą głębię i mistrzostwo pióra katalońskiego autora. Te opowiadania tylko z pozoru wydają się napisane „od niechcenia”. W rzeczywistości, jak tłumaczy Cabré, powstawały na przestrzeni osiemnastu lat.
Osobną kwestią jest tematyka opowiadań, mocno osadzona na filarach kultury europejskiej. W kręgu zainteresowań autora znajduje się: muzyka klasyczna („Opus postumum”, „Winterreise”) i współczesna muzyka pop („Ślad”), malarstwo („Testament”), instytucja kościoła katolickiego („Negocjacje”), starożytna mitologia i literatura Europy („Kurz”), ale także wspomnienie Holocaustu („Pamiętam”), jakże istotne dla europejskiej tożsamości. Również tytuł tego zbioru nie jest przypadkowy - nawiązuje do cyklu pieśni Franza Schuberta, ze słowami Wilhelma Müllera. I w pieśniach, i w opowiadaniach Cabrégo pojawia się motyw nieszczęśliwej miłości. „Podróż zimowa”, realizuje, w myśl jednej z interpretacji, ideę „świętej [czystej] sztuki” - i niedaleko takiej wizji sytuują się także opowiadania katalońskiego prozaika. Nie bądźmy zaskoczeni, że w tomie utworów pod takim tytułem pojawia się również sam Schubert.
Jeśli sięgniemy po „Podróż zimową”, czeka nas spotkanie z literaturą najwyższej próby i podjęcie wspaniałej literackiej gry, do której Jaume Cabré zaprasza czytelnika. Kto zna utwory tego autora, będzie wiedział, o co chodzi. Kto jeszcze nie zetknął się z jego prozą, ma szansę wejść do świata wykreowanego z wielką dozą wyobraźni, erudycji i szczypty nierzeczywistości, tak wspaniale tłumaczącej nasz rzeczywisty do bólu świat.



Tytuł: Podróż zimowa
Tytuł oryginalny: Viatge d’hivern
Data wydania: 9 maja 2018
Przekład: Anna Sawicka
Wydawca: Marginesy
ISBN: 978-83-65973-33-7
Format: 304s. 140×230mm; oprawa twarda
Cena: 39,90
Gatunek: obyczajowa
Wyszukaj w: MadBooks.pl
Wyszukaj w
:
Zobacz w:
Ekstrakt: 90%
powrót; do indeksunastwpna strona

18
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.