Wiecie, gdzie dokładnie leży Malawi? Znacie jakieś zespoły muzyczne pochodzące z tego kraju? Jeżeli nie, właśnie nadarza się okazja, aby ten stan rzeczy (czy też raczej niewiedzy) zmienić. Wszystko za sprawą niezależnej warszawskiej wytwórni płytowej 1000Hz, która w październiku wydała dwie nowe płyty, na których pojawiają się artyści malawijscy: „Vindodo” grupy Tonga Boys i „Radio Tree” międzynarodowego projektu Owls Are Not. Dzisiaj piszemy o pierwszej z nich.  |  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
Nie byłoby tych wydawnictw, gdyby nie Piotr Cichocki – muzyk i producent, ale przede wszystkim antropolog kultury od lat związany z Instytutem Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego. Zafascynowany afrykańską muzyką etniczną, przed dwoma laty stanął na czele projektu badawczego zajmującego się zachodzącymi pod wpływem technologii zmianami w muzyce z Czarnego Lądu. Przez pół roku przebywał w Malawi, gdzie poznał wielu lokalnych muzyków, zaprzyjaźnił się z nimi, wreszcie zaproponował im współpracę. Na pierwszy ogień poszedł, pochodzący z leżącego na północy kraju miasta Mzuzu, zespół Tonga Boys (nazwa odwołuje się do ludu zamieszkującego nie tylko Malawi, ale również sąsiednią Zambię i położone nieco dalej na południowy-zachód Zimbabwe). W ubiegłym roku pod szyldem 1000Hz – wytwórni, którą prowadzi Cichocki – ukazał się debiutancki album „Tiri Bwino”, w tym natomiast światło dzienne ujrzało „Vindodo”. Nie ukrywajmy, to nie jest muzyka dla każdego. Typowy słuchacz rocka, metalu czy jazzu może przeżyć poważny wstrząs, odsłuchując „Vindodo” po raz pierwszy. Konia z rzędem zresztą temu, komu ta sztuka uda się za jednym podejściem. Mi się – przyznaję szczerze – nie udało. Ale potem była próba druga, trzecia, czwarta, aż w końcu… „łyknąłem”. Wymagało to nieco samozaparcia, bardzo uważnego wsłuchania się w artystyczną materię, ale nade wszystko – oddania się tej muzyce w całości. Piosenek – tak, to są piosenki! – Tonga Boys nie da się bowiem słuchać „jednym uchem”. Trzeba podkręcić głośność, zamknąć oczy i poddać się szamańskim rytmom wygrywanym przez członków zespołu, na czym tylko się da. Instrumentarium na pewno nie jest typowe – puszki, wiadra, łopaty. Słowem: to, co jest pod ręką i da się z tego zrobić przedmiot wydający dźwięki. Do tego dochodzą jeszcze rytualne, hipnotyczne, transowe śpiewy. Ton całości nadają zwłaszcza dwaj wokaliści – Peter Kaunda i Albert Manda – ale wydatnie wspomagają ich również pozostali członkowie grupy. Muzyka Tonga Boys jest z jednej strony minimalistyczna (w znaczeniu: bardzo jednostajna), z drugiej jednak – nie brakuje jej rozmachu (co jest efektem nałożonych na siebie ścieżek wokalnych i instrumentalnych). Stylistycznie jest to głównie etno, niekiedy mogące kojarzyć się z reggae (wszak gatunek ten ma swoje korzenie w Afryce), a nawet popem i rapem.  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
W dwóch utworach („Ndakhala Nekha” i „Zaninga Ku Malawi”) polscy artyści Wojciech Kucharczyk i Daniel Brożek dograli na prośbę Cichockiego akompaniament elektroniczny – bardzo subtelny, ale idealnie wypełniający i wzbogacający tło. Trochę szkoda, że zabiegowi temu nie poddano całego materiału, choć, proszę, potraktujcie tę uwagę jedynie jako szukanie dziury w całym. I bez tego bowiem, mimo surowości brzmienia, „Vindodo” robi świetne wrażenie. Ujmuje żywiołowością i szczerością przekazu, bezkompromisowością i dynamiką. Słuchanie Tonga Boys to jak darmowa podróż w odległe zakątki Afryki, tym atrakcyjniejsza, że na każdym kroku spotkać można wywołane przez zespół duchy. Skład: Peter Kaunda Albert Manda Guta Manda Solomon Nikho Mylius Minthall Gościnnie: Wojciech Kucharczyk – elektronika (2) Daniel Brożek – elektronika (8)
Tytuł: Vindodo Data wydania: 15 października 2018 Nośnik: CD Czas trwania: 41:51 Gatunek: folk, pop W składzie Utwory CD1 1) Buranda: 07:08 2) Ndakhala Nekha: 06:01 3) Kwiduko: 04:33 4) Ndipatali: 04:25 5) Zaninga Ku Malawi: 04:52 6) Vindodo: 04:27 7) Timwene: 04:32 8) Kaperemewa: 05:52 Ekstrakt: 70% |