A już wydawało się, że historia Simulacrum została ostatecznie zamknięta i podsumowana. Tymczasem w lutym tego roku John Zorn po raz kolejny zaprosił do studia organistę Johna Medeskiego, gitarzystę Matta Hollenberga oraz perkusistę Kenny’ego Grohowskiego, aby pod jego czujnym okiem nagrali kolejny rewelacyjny i nieco obrazoburczy album – „Baphomet”.  |  | ‹Baphomet›
|
Simulacrum to nazwa jednego z wielu projektów muzycznych powołanych do życia przez kompozytora, multiinstrumentalistę, aranżera, producenta i wydawcę (właściciela wytwórni Tzadik Records) – Amerykanina Johna Zorna. Trio (niekiedy poszerzane o gości) funkcjonowało bardzo intensywnie przez dwadzieścia cztery miesiące – od 2015 do 2017 roku – publikując w tym czasie sześć albumów studyjnych: „ Simulacrum”, „ The True Discoveries of Witches and Demons”, „ Inferno” (wszystkie z 2015 roku), „ The Painted Bird” i „ 49 Acts of Unspeakable Depravity in the Abominable Life and Times of Gilles de Rais” (opublikowane rok później) oraz „ The Garden of Earthly Delights” (2017). Trzy lata temu zespół oficjalnie przestał istnieć. Jak się okazało, nie była to decyzja ostateczna. Pierwszy „wyłom” dokonał się latem ubiegłego roku, kiedy to John Zorn postanowił podsumować działalność Simulacrum płytą zarejestrowaną „na żywo”, aczkolwiek w studiu nagraniowym (czy zatem można nazwać ją koncertową?) – „ Beyond Good and Evil – Simulacrum Live”. Krążek ten trafił do sprzedaży w styczniu tego roku, a już miesiąc później reaktywowane trio ponownie spotkało się, aby nagrać zupełnie nowy materiał. Udało się to tuż przed rozlaniem się pandemii koronawirusa na całe Stany Zjednoczone. Sesja zajęła trzy dni (odbyła się pomiędzy 22 a 24 lutego), a miała miejsce w nowojorskim studiu EastSide Sound. Zorn zarezerwował dla siebie tym razem jedynie trzy role: kompozytora i aranżera oraz „dyrygenta”, który na bieżąco czuwał nad zgraniem zespołu. Simulacrum pojawiło się tym razem w swoim podstawowym, czyli trzyosobowym składzie: John Medeski zagrał na organach i dodatkowo klawinecie, Matt Hollenberg na gitarze elektrycznej, a Kenny Grohowski na perkusji. Tematycznie płyta rozwija wątki obecne zarówno w wydawanej przez Zorna od kilkunastu lat serii „ The Book of Angels”, jak też pochodzącego z dorobku tria albumu „ The True Discoveries of Witches and Demons”. Głównym bohaterem, jeśli można tak powiedzieć, jest tym razem złowieszczy Bafomet, któremu – poplecznicy króla francuskiego Ludwika IV Pięknego byli o tym święcie przekonani – oddawali cześć templariusze, co między innymi przyczyniło się do podjęcia decyzji o likwidacji tego niezwykle wpływowego na początku XIV wieku zakonu rycerskiego. Z tego też powodu z biegiem czasu to synkretyczne bóstwo stało się synonimem Diabła. Odpowiednio też zaczęto przedstawiać je w grafice. Dziewiętnastowieczny francuski okultysta Eliphas Lévi wyobrażał sobie, że Bafomet jest kozłem z wielkimi rogami i kobiecymi piersiami, który ze skrzyżowanymi kopytami siedzi na ujarzmionej przez siebie Ziemi. Na łbie ma zaś pentagram, a z pleców wyrastają mu skrzydła. Brrr! Jest czego się bać. Skoro więc John Zorn postanowił poświęcić mu płytę, nie należy po zawartej na niej muzyce oczekiwać dźwięków „lekkich, łatwych i przyjemnych”. Wręcz przeciwnie! „Baphomet” to mieszanka progresywnego metalu z free jazzem i hardcore’em, stylistycznie zbliżająca się do ekstremum reprezentowanego w dorobku Amerykanina przez wydawnictwa PainKiller i Naked City… Płytę wypełnia zaledwie jedna, ale za to trwająca trzydzieści dziewięć minut, kompozycja tytułowa. Oczywistym jest więc, że będzie się ona składała z kilku kontrastujących ze sobą części. Że fragmenty dynamiczne, przyprawiające o zawrót głowy, będą sąsiadować ze znacznie delikatniejszymi i stonowanymi. Ograniczone instrumentarium w żaden jednak sposób nie wpływa na to, że muzyka Simulacrum wydaje się uboga. Muzycy po prostu doskonale wiedzą, jak korzystać ze swego oręża. Matt Hollenberg wykorzystuje więc różnego rodzaju przetworniki dźwięku i efekty elektroniczne, a John Medeski sprawnie – w zależności od potrzeb – przesiada się od organów do dużo subtelniejszego klawinetu.  | |
Nie zmienia to jednak faktu, że na plan pierwszy wybijają się gitara i organy – albo solo, albo w duecie. Analizując szczegółowo „Baphometa” można doszukać się w nim dziewięciu różnych wątków. Zaczyna się od potężnego uderzenia – frontalnego ataku całego tria, w którym metal miesza się z jazzem. Hollenberg ostrą jak lancet gitarą tnie przestrzeń, Medeski buduje w tle monumentalną organową ścianę dźwięku, z kolei Grohowski napędza rytm, starając się przy tym o to, aby początkujący muzyk, który zechciałby go naśladować, połamał sobie nogi. Matt i John sprawnie przekazują sobie pałeczkę podczas tej niemal czterdziestominutowej sztafety (a w zasadzie biegu maratońskiego), dzięki czemu co kilka minut na plan pierwszy przebija się inny instrument solowy. Zazwyczaj to Medeski jest tym, który stara się wprowadzić ład i porządek, z kolei Hollenberg – przy istotnym wsparciu Grohowskiego – rozpędza lokomotywę i generuje chaos. Ale, po pierwsze, to tylko chaos pozorny, ponieważ w rzeczywistości Amerykanie doskonale panują nad kompozycyjną materią; po drugie – organiście też zdarza się, choć są to oczywiście rzadsze chwile, przydać całości mocy. „Baphomet” to pierwsza nagrana po prawie trzech latach przerwy płyta Simulacrum. Oby nie okazała się jedynie „łabędzim śpiewem” tria, „kropką nad i” wieńczącą jego działalność. W tym składzie wciąż jest zbyt dużo energii i twórczej kreatywności, żeby z niego rezygnować. Miejmy nadzieję, że presja fanów Zorna będzie tak wielka, iż John pokusi się o nagranie przez ten projekt kolejnych albumów. „Baphomet” bowiem niesamowicie zaostrza apetyt! Skład: John Medeski – organy, klawinet Matt Hollenberg – gitara elektryczna Kenny Grohowski – perkusja
oraz John Zorn – muzyka, aranżacja
Tytuł: Baphomet Data wydania: 26 czerwca 2020 Nośnik: CD Czas trwania: 39:07 Gatunek: jazz, metal, rock W składzie Utwory CD1 1) Baphomet: 39:07 Ekstrakt: 80% |