„Mikołaj Kopernik. Geniusz, który wstrzymał Słońce”, opowieść przybliżająca młodszym czytelnikom życie i czasy wielkiego uczonego, to atrakcyjna propozycja zgłębienia podstaw astronomii, kultury i historii. Bez nudy i wysiłku!  |  | ‹Mikołaj Kopernik›
|
Wydawca kieruje ten tytuł do czytelników w wieku od dziewięciu lat. Książka przyciąga uwagę, gdy tylko weźmiemy ją do ręki i otworzymy na wyklejce. Przywita nas piękny, sugestywny schemat gwiazdozbiorów nieba północnego (na tylnej wyklejce są przedstawione konstelacje nieba południowego). Od pierwszej chwili budzi to wyobraźnię dziecka, przystępującego do lektury. Nie trzeba też chyba przekonywać, jak wspaniałe to zaproszenie do tego, by w sprzyjającym momencie wspólnie z dorosłym spojrzeć w wieczorne niebo i spróbować odnaleźć narysowane tu grupy gwiazd. To zajęcie na całe życie… Bardzo dobrze, że zostaje wznowiona ta przeznaczona dla dzieci historia życia i naukowych dokonań Mikołaja Kopernika. Jego nazwisko jest, rzecz jasna, znane bodaj wszystkim Polakom, ale cenną inicjatywą jest przybliżenie w przystępny sposób sylwetki wielkiego uczonego młodszym czytelnikom. Marcin Przewoźniak potraktował ten temat bardzo szeroko – ciekawie tłumacząc kontekst ówczesnych czasów i obyczajów, realiów życia (na przykład form i czasu podróży) i różnego rodzaju ciekawostek. Jestem przekonana, że to krok w dobrą stronę – prawdę mówiąc, te szczegóły są interesujące i bardzo odkrywcze dla niejednego dorosłego, sięgającego po tę książkę. Jak na przykład to, że dzieło Kopernika zostało usunięte z indeksu ksiąg zakazanych Kościoła katolickiego w 1822 roku! Autor robi też „oko” do dzieci, które uwielbiają dowcipy związane z fizjologią ciała („Czy Kopernik pluł pod stół?”). Dobrą stroną książki jest także wyraziste zaakcentowanie historyczno-kulturowego „przejścia” ze średniowiecza w renesans w Europie. W zasadzie po jej lekturze młody czytelnik już „na zawsze” (a co najmniej do matury!) zapamięta najważniejsze informacje dotyczące tych zmieniających się czasów i kształtowania się humanizmu na naszym kontynencie – co więcej, ta cenna lekcja odbywa się bez nudy i wysiłku. Również niełatwe do zrozumienia wydają się szczegóły związane z naukowym odkryciem Kopernika, ale autor przybliża je w sposób nadzwyczaj przystępny i dostosowany do możliwości poznawczych dzieci. Są też „minusy” tej publikacji. Nie najlepszym pomysłem jest fragment książki zatytułowany „Kłótnia naukowców”. Autor przytacza tutaj (fikcyjną) dyskusję dotyczącą narodowości Kopernika. Czy był Niemcem czy Polakiem? Takie „wyrywanie sobie” postaci wielkiego uczonego i „zerojedynkowe” traktowanie kwestii narodowości może niepotrzebnie wypaczyć obraz. Zwłaszcza, że chodzi o odmienne realia niż obecne (chociażby z racji inaczej przebiegających granic i innego niż dzisiaj rozumienia państwowości). Podkreślajmy zatem to, co łączy poszczególne narody, zamiast dokonywać jednoznacznych rozstrzygnięć w tych kwestiach (nie zawsze możliwych czy odpowiadających prawdzie). Tym bardziej, że w dalszej części autor sam zauważa: „Nie wiemy, czy Mikołaj Kopernik czuł się Polakiem od dziecka (…)”, choć jako kanonik składał przysięgę wierności polskiemu królowi, o czym tutaj czytamy. Rysunki Kamila Pruszyńskiego na ogół bardzo pomagają wniknąć w treść i lepiej ją zrozumieć. Nie zawsze jednak jest zrozumiałe, dlaczego taka, a nie inna ilustracja znalazła się w książce – niektóre z nich nie mają nic wspólnego z tekstem (na przykład schemat budowy znaczka pocztowego czy budowy wnętrza ziemi – umieszczony obok szczegółów dotyczących tego, jak często myli się ludzie w czasach Kopernika). To jednak nie przesłania ogólnego efektu – strona wizualna robi wrażenie, przykuwa uwagę i pozwala uzmysłowić sobie wiele trudnych nieraz detali związanych z architekturą czy budową poszczególnych skomplikowanych rekwizytów. Świetnie, że autor uwzględnił też ostatnie naukowe odkrycia związane z odnalezieniem grobu Mikołaja Kopernika we Fromborku w 2005 roku i rekonstrukcją jego twarzy. To sprawia, że uczony staje się jeszcze bliższy czytelnikowi, może nawet taki bardziej współczesny? Lektura jest poza tym świetną inspiracją do tego, aby któregoś dnia odwiedzić miasta związane z Kopernikiem i przejść się tam jego śladami. Po przeczytaniu opowieści „Mikołaj Kopernik. Geniusz, który wstrzymał Słońce” być może niejeden młody czytelnik zechce pójść w ślady jej bohatera? Nawet jeśli tak nie będzie, od tej pory niebo będzie dla nas już na zawsze inne, lepiej zrozumiałe. Słoneczny dzień przypomni o doniosłości odkrycia Kopernika i jego teorii heliocentrycznej, natomiast noc zafascynuje światłem odległych gwiazd, o których w miarę postępu nauki wiemy coraz więcej. Korzyści z lektury tej książki wydają się nie do przecenienia.
Tytuł: Mikołaj Kopernik Data wydania: 30 września 2020 ISBN: 978-83-8154-565-5 Format: 64s. 250×290mm; oprawa twarda Cena: 29,99 Gatunek: biograficzna / wywiad / wspomnienia, dla dzieci i młodzieży, non-fiction Ekstrakt: 70% |