Jak stwierdza we wstępie do „Dostojewskiego” Alex Christofi, autor „Idioty” „potrafił być irytujący”. To samo można powiedzieć o tej książce, która bez powodzenia stara się znaleźć drogę między poważną biografią a fabularyzowaną opowieścią.  |  | Brak ilustracji w tej wersji pisma |
Alex Christofi ma na swoim koncie – poza „Dostojewskim” – dwie inne książki, średnio oceniane powieści „Glass” i „Let Us Be True”. Jego wyprawa na obszary non-fiction i próba stworzenia efektu „odtworzonego pamiętnika” pozostaje jednak lekturą pozostawiającą wiele do życzenia. „Moim celem jest zbadanie, czy możliwa jest synteza – opowieść zarówno fabularyzowana, jak i faktograficzna, przedstawiająca Dostojewskiego jego własnymi słowami”. Po przeczytaniu mogę potwierdzić, że taka synteza jest możliwa, ale trudno ją uznać za szczególnie wciągającą. Największy problem książki sprowadza się do stylu i formy. Christofiemu bardzo zależało na tym, by pisać lekko i przyjemnie, a przy tym garściami cytować samego Dostojewskiego. Świadomie lub nie, autor zupełnie nie podejmuje się rozróżnienia faktów od fikcji: widać to najbardziej wyraźnie w opisie czteroletniej katorgi, która została opisana obszernymi cytatami z „ Wspomnień z martwego domu”, jak gdyby wszystkie zawarte tam informacje były szczegółowym zapisem losów samego autora tej książki. Inna rzecz, że bardzo wyraźnie autor stara się przedstawić swojego bohatera w jak najlepszym świetle, prześlizgując się między wszystkimi wadami jego charakteru i starając się dowieść, że wielki talent pisarski je usprawiedliwia. Wbrew okładkowemu opisowi Dostojewski nie był „oddanym kochankiem” ani „lojalnym bratem”. Swoją pierwszą żonę odesłał z Petersburga, kiedy zaczęła poważnie chorować na gruźlicę, a sam wdał się w romans z pewną pisarką; swojej drugiej żonie miał powiedzieć w trakcie miesiąca miodowego, że „nie ma prawa mieszać się, nawet jeśli miałby romans” (choć z uwagi na fabularyzowany opis tego drugiego epizodu nie wiadomo do końca, czy Dostojewski faktycznie to powiedział). Również stosunki z braćmi układały się różnie – choć prowadzili wspólnie czasopisma, to równie często autor „Zbrodni i kary” polegał na ich wsparciu finansowym, kiedy dłużnicy nie dawali mu spokoju albo kiedy zgrał się do ostatniego grosza w niemieckich kasynach. Książkę Christofiego czyta się szybko i daje ona ogólny pogląd na życie Dostojewskiego. To jednak zdecydowanie zbyt mało, by można było polecić tę pozycję.
Tytuł: Dostojewski Tytuł oryginalny: Dostoevsky in Love Data wydania: 30 września 2021 ISBN: 978-83-8234-325-0 Format: 320s. 140×216mm; oprawa twarda Cena: 44,99 Gatunek: biograficzna / wywiad / wspomnienia, non-fiction Ekstrakt: 50% |