powrót; do indeksunastwpna strona

nr 5 (CCXVII)
czerwiec 2022

Wojna niezmiennie przeraża
Roman Bratny ‹Kolumbowie. Rocznik 20›
„Kolumbowie rocznik 20” to przejmujący portret pokolenia, którego młodość przypadła na czasy II wojny światowej. Jest to również znakomita proza dokumentująca realia okupacji, powstania warszawskiego i czasy krótko po wojnie.
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Brak ilustracji w tej wersji pisma
Powieść powstała po „odwilży” pod koniec lat 50. XX wieku. Jej bohaterami są żołnierze Armii Krajowej, a ich powieściowe losy osnute są wokół biografii między innymi Stanisława Likiernika i Stanisława Sosabowskiego. Książka zawiera również wiele elementów autobiograficznych, autor walczył w powstaniu warszawskim, dobrze zatem znał realia okupowanej stolicy.
Mamy tutaj wnikliwie i z rozmachem zarysowany obraz mrocznych wojennych czasów i wchodzących w dorosłość ludzi, narażających życie w walce z wrogiem. Autor znakomicie pokazał ich dramat rozdarcia między działalnością w zorganizowanej konspiracji, wysiłkami zapewnienia sobie i bliskim normalnej egzystencji oraz pragnieniem pełnego przeżywania młodości – tak jakby wojny nie było.
„Kolumbowie rocznik 20” składa się z trzech części: w pierwszej znalazły się sceny z okupowanej Warszawy, druga – jest literackim obrazem powstania warszawskiego. W trzeciej natomiast przeczytamy o powojennych losach głównych bohaterów, którzy próbowali ułożyć sobie życie we Francji i w Niemczech. Były to także czasy, w którym ścierały się różne poglądy i pomysły na powojenną Polskę. Nie wiedziano wtedy jeszcze, że komunizm będzie przez wiele lat „nie do ruszenia”. Odzwierciedlenie tych sporów znalazło się w powieści. Jest także subtelne nawiązanie do mordu w Katyniu, do sowieckich decyzji związanych z powstaniem warszawskim i do trudnych pierwszych lat po wojnie. Na więcej wtedy nie pozwalała cenzura.
Utwór ten czytany dzisiaj, z perspektywy 65 lat od czasu jego wydania nadal mocno angażuje i budzi wiele emocji. Bratny ma precyzyjne pióro, posługuje się zwięzłym, ale dynamicznym językiem. Krótkie zdania przyspieszają tempo akcji. Nie ma tu miejsca na idealizowanie wojny, która – widziana z bliska – niezmiennie przeraża. Czy „Kolumbowie rocznik 20” mogą jeszcze być dla kogoś ostrzeżeniem, żeby nie skazywać na stratę kolejnych cennych generacji młodych, inteligentnych, kochających życie ludzi? To za sprawą tej powieści „pokoleniem Kolumbów” nazwano polskich pisarzy „zarażonych śmiercią”, których młodość przypadła na lata II wojny światowej.



Tytuł: Kolumbowie. Rocznik 20
Data wydania: 28 lipca 2021
Wydawca: Albatros
ISBN: 978-83-8215-614-0
Format: 640s. 150×225mm; oprawa twarda
Cena: 54,90
Zobacz w:
powrót; do indeksunastwpna strona

26
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.