powrót; do indeksunastwpna strona

nr 7 (CCXIX)
wrzesień 2022

Notatki z podróży
Agata Włodarczyk
David Campos ‹Kassumai›
Nie każdy, kto mieszkał w obcym kraju, potrafi o nim pisać bez uprzedzeń, uciekać od porównań, celebrować inność i jednocześnie przedstawiać ją jako coś normalnego. Davidowi Camposowi w „Kassumai” się to udało.
ZawartoB;k ekstraktu: 90%
‹Kassumai›
‹Kassumai›
O biograficznych komiksach pisze się dość trudno – nie posiadają w końcu fabuły jak powieści. Tutaj mamy do czynienia z notatkami z podróży autora do Gwinei Bissau, gdzie pojechał w 2006 roku jako wolontariusz, aby wspierać centrum kultury w São Domingos. Na kolejnych kartach opowiada o poznanych tam ludziach, czasem ich życiu, wspólnych wypadach, podróżach do innych miast. Wszystko właściwie u Camposa kręci się wokół spędzanych ze znajomymi chwil, ale też nic dziwnego: wielu z nich przez te pół roku wyjazdu stało się dla autora drugą rodziną, którą wspomina nawet po powrocie do Portugalii.
Chociaż pierwsze strony „Kassumai” (tytuł to pozdrowienie z języka felupe) sugerują, że będzie to dziennik autora z jego pobytu w Gwinei Bissau, dużo bliżej mu do artystycznego notatniko-pamiętnika. Poza otwierającymi tom stronami, opowiadającymi o początku podróży, nie znajdziemy w nim właściwie żadnej linearności, a określenia czasu ani nie są zbyt klarowne, ani też nam potrzebne. Ten brak uporządkowania na początku może nieco zbijać z tropu, jednak po chwili nie tyle się przyzwyczajamy do tego pozornego chaosu, co zaczynamy mniej lub bardziej świadomie dostrzegać schemat następowania po sobie kolejnych wątków. Równie szybko orientujemy się, że Campos chętniej i szerzej opowiada nam o poznanych ludziach – tych, którzy stali się jego przyjaciółmi oraz tych, którzy pojawili się w jego życiu, by po chwili zniknąć – niż ocenia przez pryzmat Europejczyka ich kraj, zwyczaje czy zamożność. I ta ostatnia refleksja sprawia, że zmieniamy sposób czytania „Kassumai": przestajemy szukać elementów nadrzędnych, a podążamy za wyrywkami, jakbyśmy zamiast komiksu przeglądali opatrzony komentarzem album ze zdjęciami.
To ostatnie prowadzi nas do kolejnej kwestii – wykonania. Praca Camposa nie jest komiksem w tradycyjnym, mainstreamowym tego określenia znaczeniu. Przez większą część składa się właśnie z ilustracji – tworzonych na podstawie zdjęć oraz kadrów nagranych filmów – opatrzonych komentarzami i wyjaśnieniami. Wykonano je również różnymi technikami – ołówkiem, węgielkiem, akwarelami – w ciepłej sepii. Szybki rzut oka na bloga Camposa sugeruje, że mieszanie stylów oraz mediów stanowi jedną z ulubionych zabaw autora, której, na szczęście, zbytnio w „Kassumai” nie nadużywa. Innymi słowy, lektura tego albumu jest interesująca, ale nie męcząca.
„Kassumai” to trochę komiks-niespodzianka – tak pod względem wykonania, jak również treści zdecydowanie bliżej mu do artystycznego projektu niż historii obrazkowej. Ten notatnik z podróży pozwala nie tyle poznać pracę portugalskiego artysty w czasie jego wolontariatu, co ludzi zamieszkujących Gwineę Bissau. Campos opowiada o nich zwyczajnie, bez rzucających się w oczy śladów kolonializmu. Zdecydowanie warto przeczytać.
Plusy:
  • całość koncentruje się wokół ludzi
  • swoich przyjaciół i przyjaciółki Campos przedstawia zwyczajnie, bez kolonialnej wyższości
  • pokazuje Gwineę Bissau taką, jakiej doświadczył
  • zróżnicowane techniki wykonania rysunków
  • dotyczy mało znanego rejonu świata
Minusy:
  • chaos chronologiczny
  • przydałby się słowniczek kreolskiego i felupe na końcu
  • wstęp do komiksu znajduje się na jego końcu (sic!)
  • znaki diakrytyczne dotyczące imion i nazw z Gwinei Bissau czasem się pojawiają, a czasem znikają



Tytuł: Kassumai
Scenariusz: David Campos
Data wydania: 30 listopada 2020
Rysunki: David Campos
ISBN: 9788366347298
Format: 132s. 165x230 mm
Cena: 42,00
Gatunek: obyczajowy
Zobacz w:
Ekstrakt: 90%
powrót; do indeksunastwpna strona

91
 
Magazyn ESENSJA : http://www.esensja.pl
{ redakcja@esensja.pl }

(c) by magazyn ESENSJA. Wszelkie prawa zastrzeżone
Rozpowszechnianie w jakiejkolwiek formie tylko za pozwoleniem.