Odliczając dziesięcioletnią przerwę w działalności w latach 1990-2000, pochodzący z Ulm zespół Kraan napisał już trwającą ponad cztery dekady historię. I, jak można mniemać, nie ma jeszcze ochoty, by ją wieńczyć. O tym w każdym razie zdaje się świadczyć wydanie w listopadzie tego roku najnowszego studyjnego krążka grupy – „Zoup”. Tym bardziej wartościowego, że w jego realizacji wzięło udział trzech członków-założycieli formacji.  |  | ‹Zoup›
|
Chyba zmówili się w tym roku starzy krautrockowi wyjadacze, że będą jesienią wydawać swoje nowe płyty. Po albumach Agitation Free („ Momentum”) i Guru Guru („ The Incredible Universe of Guru Guru”) pod koniec listopada do sklepów trafił bowiem studyjny krążek formacji Kraan – „Zoup”. Opublikowała go niezależna, należąca do perkusisty i producenta Jürgena Schlachtera, wytwórnia 36music, która ulokowała się w mającym niespełna siedem tysięcy mieszkańców bawarskim miasteczku Leiphelm (na trasie pomiędzy Ulm a Augsburgiem). Tam również znajduje się studio nagraniowe, z którego usług skorzystali zresztą – i to po raz kolejny – muzycy kultowej grupy. Historię Kraan można podzielić na dwa okresy: pierwszy obejmuje lata 1970-1990, drugi rozpoczyna się po dziesięcioletniej przerwie w działalności i trwa do dzisiaj. Założycielami zespołu byli: gitarzysta Peter Wolbrandt, saksofonista Johannes Pappert, basista Hellmut Hattler oraz perkusista Jan Fride. Skład, jak to bywa w przypadku tak długo istniejących formacji, zmieniał się często. Ale ostatecznie niemal wszystko wróciło do punktu wyjścia i dzisiejszy Kraan, będący triem, w swym podstawowym kształcie tworzą: Wolbrandt, Hattler i Fride. Dyskografia zespołu też godna jest pozazdroszczenia. Dość powiedzieć, że samych produkcji studyjnej – wraz z „Zoup” – uzbierało się piętnaście: „Kraan” (1972), „Wintrup” (1973), „Andy Nogger” (1974), „Let It Out” (1975), „Wiederhören” (1977), „Flyday” (1978), „Nachtfahrt” (1982), „X” (1983), „Dancing in the Shade” (1989), „Soul of Stone” (1991) oraz – już po reaktywacji – „Through” (2003), „Psychedelic Man” (2007), „Diamonds” (2010), „Sandglass” (2020) i właśnie „Zoup” (2023). A do tego należałoby jeszcze doliczyć kilka albumów koncertowych. Oprócz muzyków podstawowego składu, w nagraniu najnowszego longplaya udział wzięło również pięcioro gości: wokalistka Siyou Isabelle Ngnoubamdjum (mieszkająca w Niemczech Kamerunka), klawiszowiec Martin Kasper (będący wziętym muzykiem sesyjnym), perkusjonista Jürgen Schlachter (właściciel studia i wytwórni 36music) oraz saksofonista Johannes Pappert (który grał w zespole w latach 1970-1976). Ba! w utworze „Aus allen Wolken” muzycy wykorzystali dźwięki klawiszy zarejestrowanych przez zmarłego w styczniu 2019 roku Ingo Bischofa, który przed laty występował w formacjach Karthago (1970-1976), Guru Guru (1975-1976) oraz właśnie Kraan (1975-1983 i 2001-2007). W ten sposób koledzy oddali hołd swemu dawnemu kompanowi. Najlepiej jak można było to zrobić. Na „Zoup” składa się, nie licząc bonusu w postaci akustycznej wersji jednego z utworów, dziesięć kompozycji. Najdłuższy jest numer tytułowy, który muzycy wybrali na początek płyty. Zapewnia on bardzo energetyczne, optymistycznie pulsujące otwarcie, z wybijającą się na plan pierwszy melodyjną gitarą Petera Wolbrandta i fortepianem elektrycznym Martina Kaspera w tle. Z czasem jednak coraz więcej do powiedzenia mają, powracające w partiach solowych, syntezatory, które zresztą chętnie wchodzą także w dialog z gitarą. Rockowego zacięcia nie brakuje także w „Rainy May”, w którym dodatkowo usłyszeć możemy śpiewającego Hellmuta Hattlera. To jednak z dwóch piosenek, jakie znalazły się na płycie; drugą jest piąty w kolejności „Twisted” – melodyjny, mimo nawałnicy dźwięków, przez które ostatecznie przebija się konsekwentnie dążąca do solówki gitara. Pomiędzy obiema piosenkami (chyba się panowie z Kraan nie obrażą za takie określenie?) pojawiają się jeszcze dwa utwory: mocno progresywny, gitarowo-syntezatorowy „Überstürzer aufbruch” oraz tętniący żarem i radością wspólnego grania „Weit und Breit”, który także przykuwa uwagę melodyjnymi wstawkami. W „Norwegen Dia” muzycy idą pod tym względem jeszcze dalej; do tego stopnia, że numer ten można by wręcz nazwać przebojowym. Wystarczy wsłuchać się w bluesowy klimat i zamykający całość popis organisty. W „A Skyful of Veils” zespół wraca do stylistyki progresywnej; nie brakuje mu przy tym rozmachu aranżacyjnego. Znacznie lżej robi się natomiast w „Plain Vanilla”, który jest bez wątpienia najbardziej popową – i jednocześnie radosną – odsłoną albumu. „Bikinian Rhapsody” (swoją drogą, cóż za przewrotny tytuł!) nie ma zbyt wiele wspólnego ze słynną pieśnią Queen, jest jednak w stanie wywołać uśmiech na obliczu słuchacza. Głównie za sprawą wykorzystania wielu smaczków dźwiękowych, za które odpowiadał między innymi Martin Kasper. Wspomniany już wcześniej, uszlachetniony udziałem nieżyjącego Ingo Bischofa nostalgiczny „Aus allen Wolken” ma mocny groove zbudowany na fundamentach dialogu basu Hellmuta Hattlera i syntezatora zmarłego przed niemal pięcioma laty byłego klawiszowca Kraan. W tytule zamykającej album bonusowej wersji „Norwegen Dia” pojawia się dopisek „acoustic version”. Wprowadzający mimo wszystko w błąd, ponieważ pojawia się w niej i solówka na gitarze elektrycznej (obok akustycznej), i krótki popis na organach. Ale co tam, o takie głupoty nie będę kruszył kopii. Zwłaszcza że kompozycja – w obu odsłonach – brzmi zacnie i ewidentnie zachęca do przytupywania nogami. Skład: Peter Wolbrandt – gitara elektryczna Hellmut Hattler – gitara basowa, śpiew (2,5), muzyka Jan Fride – perkusja, kongi (11)
gościnnie: Siyou Isabelle Ngnoubamdjum – chórki Martin Kasper – instrumenty klawiszowe Jürgen Schlachter – instrumenty perkusyjne Ingo Bischof – instrumenty klawiszowe (10) Johannes Pappert – saksofon (11)
Tytuł: Zoup Wykonawca / Kompozytor: KraanData wydania: 24 listopada 2023 Nośnik: CD Czas trwania: 52:29 Gatunek: rock W składzie Utwory CD1 1) Zoup: 07:14 2) Rainy May: 03:36 3) Überstürzer aufbruch: 04:46 4) Weit und Breit: 04:19 5) Twisted: 04:57 6) Norwegen Dia: 05:05 7) A Skyful of Veils: 04:26 8) Plain Vanilla: 04:39 9) Bikinian Rhapsody: 04:11 10) Aus allen Wolken: 04:08 11) Norwegen Dia [acoustic version]: 05:07 Ekstrakt: 80% |