Na przestrzeni ostatnich paru lat polscy czytelnicy otrzymali kilka pozycji, których osią były kultury indiańskie Mezoameryki. Dwa lata temu Ongrys wznowił „Hernána Cortésa i podbój Meksyku”, w zeszłym roku Taurus – „Węża i włócznię”. Do klimatów konkwisty nawiązuje także „Ixbunieta” wydawnictwa Komiks i My. Ten zestaw w bardzo udany sposób uzupełnia „Ta, która mówi” oficyny Lost in Time.  |  | ‹Ta, która mówi›
|
Autorką komiksu, odpowiedzialną zarówno za scenariusz, jak i grafikę, jest Hiszpanka Alicia Jaraba Abellán. Bohaterką swojej opowieści uczyniła Malintzin (znaną także jako Malinali, La Malinche lub Doña Marina – hiszpańskie imię przyjęte na chrzcie), córkę wodza ludu Nahua, żyjącego na wschodnim wybrzeżu dzisiejszego Meksyku. Jej postać, z bardziej europejskimi rysami, pojawiła się we wspomnianym na początku albumie autorstwa Stefana Weinfelda i Jerzego Wróblewskiego o Cortésie. Malintzin, z perspektywy współczesnych mieszkańców Meksyku o indiańskim pochodzeniu, jest postrzegana jako zdrajczyni swojego ludu. Jako ta, która pomagając konkwistadorom, przyczyniła się do upadku imperium Azteków. Alicia Jaraba w swojej powieści graficznej (bo chyba tutaj takie określenie pasuje) próbuje przedstawić niezwykle skomplikowane losy głównej bohaterki, wplecione w relacje polityczne, społeczne oraz historyczne panujące w Mezoameryce. Być może z naszej perspektywy te ostatnie mogą się wydawać najbardziej interesujące, bo dotyczą podboju imperium Azteków przez Hernána Cortésa, ale trzeba przyznać, że pozostałe wymiary są co najmniej równie fascynujące. Losy Malintzin śledzimy od chwili, gdy jako dziewczynka jest świadkiem wizyty w rodzinnej wiosce Azteków, a dokładnie Mexików 1), zbierających podatki oraz niewolników, których nieustająco potrzebowało imperium, przede wszystkim na ofiary z ludzi. Ta sytuacja jednocześnie tłumaczy stosunek pozostałych ludów do imperium azteckiego i fakt, że stali się oni naturalnymi sprzymierzeńcami Europejczyków w walce z Mexikami. Zanim jednak do tego doszło, główna bohaterka po śmierci ojca została sprzedana jako niewolnica do innego plemienia (nie byli to Mexikowie). Przedstawiając jej losy, Jaraba stara się pokazać czytelnikowi szeroki kontekst społeczno-kulturowy, ale bardzo silny akcent kładzie na to, co sprawiło, że Malintzin stała się tą osobą, którą się stała, czyli tłumaczką białych. Jak sama autorka przyznaje, ze względu na brak szczegółowych informacji na temat życia głównej bohaterki, duża część opowieści to efekt wyobraźni Jaraby i trzeba przyznać, że całość prezentuje się bardzo udanie. Autorka w oryginalny sposób ukazuje kwestie językowe, kluczowe dla Malintzin, wykorzystując bardzo dobrze możliwości komiksowego medium. Gdy bohaterka spotyka się z osobą mówiącą innym językiem, to w dymku przypisanym do tej osoby zamiast słów widzimy szlaczki. W trakcie nauki Malintzin rozplątuje te szlaczki jak poplątane nici. A gdy już pełni swoją funkcję tłumaczki, to na rysunkach widzimy kilka nakładających się na siebie dymków symbolizujących różne wersje językowe. Niezależnie od wspomnianych na początku kontrowersji związanych z postrzeganiem La Malinche, sympatia autorki jest wyraźnie po jej stronie. Abellán ukazuje jej losy z perspektywy historycznego fatalizmu. W wersji przedstawionej w komiksie Indianka nie mogła nic zrobić, będąc przekazywaną z rąk do rąk jako niewolnica. Jak wspomniałem na początku, autorka w dużym stopniu sama dopisuje losy La Malinche i zdecydowanie przyświecał jej cel pokazania głównej bohaterki w pozytywnym świetle. To świetnie stworzony komiks, a nie opracowanie naukowe, chociaż trzeba przyznać, że „Ta, która mówi” zachęca do sięgnięcia do źródeł historycznych. Bardzo dobrze prezentuje się i współgra z tekstem strona graficzna albumu. Nieco przerysowany rysunek Abellán doskonale oddaje świat Mezoameryki. I nawet nie chodzi o to, że La Malinche w tej wersji wygląda jak Indianka, w przeciwieństwie do europejskich rysów nadanych jej przez Wróblewskiego. Osoby interesujące się tematyką wielkich cywilizacji prekolumbijskich mają wyjątkową okazję porównania trzech dosyć różnych sposobów prezentacji tego nieistniejącego już świata. 1) – Aztekowie było pojęciem szerszym, obejmującym ludy posługujące się językiem nahuatl, Mexikowie to mieszkańcy imperium azteckiego ze stolicą w Tenochtitlan
Tytuł: Ta, która mówi Data wydania: 23 marca 2023 ISBN: 978-83-67270-30-4 Format: 216s. 215×290 mm Cena: 110,00 Gatunek: historyczny, obyczajowy Ekstrakt: 100% |