Login:
Hasło:
Pamiętaj mnie

Zapomniałem hasła	Nie mam jeszcze konta
Zaloguj przez:

dzisiaj: 5 czerwca 2023

Upadek Rycerza: Część 5. Rycerz odnowiony
Tego już w czasach TM-Semic nie poznaliśmy. Batman pokonał Azraela, a sam Azrael najwyraźniej poszedł po rozum do głowy, Robin powrócił do jaskini, Nightwing pojawił się ni stąd ni zowąd i tylko rozczarowanego i obrażonego Alfreda nadal brakuje. Bruce Wayne wrócił do roli człowieka-nietoperza, prawda? No niestety, sprawa jest trochę bardziej skomplikowana.
Niejednoznaczny kot
Jeżeli w ruinach kurortu znajdziesz nietknięte drzwi, a obok nich tajemniczą figurkę, na wszelki wypadek jej nie dotykaj, a już na pewno nie podnoś! Tytułowa bohaterka filmu „Suzume” przez swoją lekkomyślność zostaje wciągnięta w niesamowitą przygodę, w trakcie której będzie musiała uratować swój kraj oraz zakocha się w… żółtym krzesełku.
Wporzo
„Niepodległość. Terra Alta II” to powieść kryminalna, ale przy okazji jest zaangażowanym głosem w dyskursie o tożsamości Katalonii.
Harry Potter? Narnia? Mozart!
Szafka z zegarem w szkolnej bibliotece okazuje się przejściem do świata fantazji. Brzmi jak początek streszczenia powieści dla młodzieży młodszej? Trochę tak, bo „Czarodziejski flet” Floriana Sigla to niejako próba pożenienia opery Mozarta z motywami typowo szkolnymi: wredny szpaner, sympatyczny fajtłapa, atrakcyjna koleżanka, budzący strach dyrektor. A po drugiej stronie – przygody, ratowanie świata i… królewna. Kogo wybierze bohater?
Bywało lepiej
„Jesteśmy snem” to zbiór trzech krótkich powieści Ursuli K. LeGuin. Zbiór dość nierówny, bo zawarte w nim historie są leciwe i mało zajmujące, szczególnie dla współczesnego czytelnika.
Puchatek: Żenada i wstyd
Jak wielokrotnie pouczają starsi – co nagle, to po diable. „Puchatek: Krew i miód” potwierdza to w całej rozciągłości.
Kulawe konie: Sez. 1. odc. 1. Witajcie w czyśćcu (a może nawet w piekle)
Nie ulega wątpliwości, że twórcy „Kulawych koni” znakomicie potrafią operować kontrastami i igrać z przyzwyczajeniami widzów. I tak na początku pierwszego odcinka wprawdzie obserwujemy dynamiczną akcje przeprowadzoną przez agentów służb specjalnych, ale szybko wydarzenia toczą się w zgoła odmiennym tempie, Co istotne, mimo to napięcie wciąż utrzymuje się na wysokim poziomie.

Muzyka

Magazyn CCXXVI

Pobierz magazyn

Podręcznik

Nowości

muzyczne

Lollipop Moment
Michel Meis 4tet
Why Do You Mourn
The End
Averno
Kósmos
Nobody’s Heart
Kasper Tranberg
Undo
Richard Andersson NOR, Hilmar Jensson

więcej »

muzyczne

Brak zapowiedzi na najbliższy tydzień. Aby zobaczyć późniejsze, kliknij.

Franciszek Pospieszalski Quintet
‹Jazz.pl 3: Franciszek Pospieszalski Quintet›

EKSTRAKT:	80%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Jazz.pl 3: Franciszek Pospieszalski Quintet
Wykonawca / Kompozytor	Franciszek Pospieszalski Quintet
Data wydania	21 października 2022
Wydawca	Polskie Radio
Nośnik	CD
Czas trwania	63:21
Gatunek	jazz
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

W składzie

Piotr Damasiewicz, Marek Pospieszalski, Grzegorz Tarwid, Franciszek Pospieszalski, Bartosz Szablowski

Utwory
CD1
1) [zapowiedź]	02:11
2) Remember Rockefeller at Attica	06:23
3) Sue’s Changes	22:24
4) Duke Ellington’s Sound of Love	07:59
5) Orange Was the Color of Her Dress, Then Silk Blue	18:07
6) Black Bats and Poles	06:15

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Tu miejsce na labirynt…: Między nami kontrabasistami
[Franciszek Pospieszalski Quintet „Jazz.pl 3: Franciszek Pospieszalski Quintet” - recenzja]

Sebastian Chosiński

Kontrabasista Franciszek Pospieszalski to oczywiście kolejny przedstawiciel tej doskonale znanej wszystkim wielbicielom muzyki w Polsce rodziny. Podobnie jak jego starszy kuzyn Marek, poświęcił się graniu jazzu. Ma własne Trio i Sekstet, do których przed dwoma laty dorzucił jeszcze okazjonalny Kwintet. Powstał on głównie z myślą o nagraniu nowych wersji kompozycji Charlesa Mingusa, które parę miesięcy temu ukazały się na albumie z serii „Jazz.pl”.

Sebastian Chosiński

Tu miejsce na labirynt…: Między nami kontrabasistami
[Franciszek Pospieszalski Quintet „Jazz.pl 3: Franciszek Pospieszalski Quintet” - recenzja]

Franciszek Pospieszalski Quintet
‹Jazz.pl 3: Franciszek Pospieszalski Quintet›

EKSTRAKT:	80%
WASZ EKSTRAKT: 0,0 %
Zaloguj, aby ocenić

Tytuł	Jazz.pl 3: Franciszek Pospieszalski Quintet
Wykonawca / Kompozytor	Franciszek Pospieszalski Quintet
Data wydania	21 października 2022
Wydawca	Polskie Radio
Nośnik	CD
Czas trwania	63:21
Gatunek	jazz
Zobacz w	Kulturowskazie
Wyszukaj w	Skąpiec.pl
Wyszukaj w	Amazon.co.uk

W składzie

Piotr Damasiewicz, Marek Pospieszalski, Grzegorz Tarwid, Franciszek Pospieszalski, Bartosz Szablowski

Utwory
CD1
1) [zapowiedź]	02:11
2) Remember Rockefeller at Attica	06:23
3) Sue’s Changes	22:24
4) Duke Ellington’s Sound of Love	07:59
5) Orange Was the Color of Her Dress, Then Silk Blue	18:07
6) Black Bats and Poles	06:15

Wyszukaj / Kup

Sprawdź cenę

Amerykański kontrabasista Charles Mingus (1922-1979) to jeden z najbardziej zasłużonych instrumentalistów i kompozytorów w dziejach jazzu: od post-bopu po free, od jazzowej awangardy do tak zwanego „trzeciego nurtu”. To muzyk, na którego twórczości wychowały się pokolenia artystów, w tym – jak się okazuje – Polak Franciszek Pospieszalski. Aczkolwiek nie była to wcale „miłość od pierwszego wejrzenia”. Z czasem jednak ewoluowała i ostatecznie doprowadziła muzyka z Częstochowy do powołania własnego Kwintetu, z którym zdecydował się przygotować reinterpretacje dzieł Mistrza (niekoniecznie tych najbardziej klasycznych). Zwieńczeniem tego procesu był koncert zespołu w warszawskim Studiu S-3 Polskiego Radia zagrany 7 maja 2021 roku, który niemal półtora roku później (dokładnie: 21 października 2022) ukazał się na trzeciej płycie z cyklu „Jazz.pl”.

Franciszek Pospieszalski poznał muzykę Mingusa jeszcze jako nastolatek, dzięki gwiazdkowemu prezentowi, jaki otrzymał od swego starszego kuzyna – również jazzmana, saksofonisty Marka Pospieszalskiego. Były to dwa longplaye zarejestrowane przez Amerykanina w czasie tej samej sesji w grudniu 1974 roku – „Changes One” oraz „Changes Two”. Wielbicielowi free jazzu i muzyki improwizowanej postbopowe kompozycje zawarte na tych krążkach wydały się zbyt mainstreamowe. Trudno więc było mówić o natychmiastowym zauroczeniu. To nadeszło z czasem, kiedy Franciszek sam został nie tylko obiecującym kontrabasistą, ale również liderem Sekstetu („1st Level”, 2017; „Second Step”, 2021), później również Tria („Accumulated Thoughts”, 2019), wreszcie Kwintetu, z którym wydał album w hołdzie Charlesowi Mingusowi.

Przygotowując własne wersje utworów amerykańskiego kontrabasisty (notabene wszystkie zostały pożyczone z „Changes One” i „Changes Two”), zaprosił do współpracy – może poza jednym – jazzmanów bardzo już doświadczonych. Na trąbce zagrał Piotr Damasiewicz (stały „bywalec” Esensji – vide „Alaman”, „Polska”, „Vienna Suite”, „Watra”, „Diavolezza”), na saksofonie tenorowym mimowolny (współ)sprawca całego zamieszania – Marek Pospieszalski (znany w świecie głównie z dwóch płyt wydanych w ubiegłym roku przez lizbońską wytwórnię Clean Feed: „Polish Composers of the 20th Century” i „Dürer’s Mother”), na fortepianie Grzegorz Tarwid („Przyśpiewki” i projekt Sundial), wreszcie na perkusji najmniej, jak dotąd, rozpoznawalny z tego grona Bartosz Szablowski.

Z dwóch płyt Mingusa Franciszek Pospieszalski wyselekcjonował pięć kompozycji: dwie („Remember Rockefeller at Attica” i „Sue’s Changes”) znalazły się pierwotnie na „Changes One”, dwie („Orange Was the Color of Her Dress, Then Silk Blue” i „Black Bats and Poles”, której autorem jest zresztą nie kontrabasista, lecz trębacz Jack Walrath) na „Changes Two”, jedna („Duke Ellington’s Sound of Love”), choć w zupełnie odmiennych, różniących się także znacząco czasem trwania wersjach – na obu tych krążkach. Stylistycznie to przede wszystkim post-bop, ale oczywiście często przechodzący w rozbudowane improwizacje. Pospieszalski postanowił zachować ten postbopowy kościec, ale jednocześnie położyć nacisk na oparte na oryginalnym materiale „wariacje”. Stąd częste wycieczki w stronę awangardy i free, chociaż nie są one mimo wszystko dominującym elementem wydawnictwa. W tym hołdzie dla Mingusa jest go (mam oczywiście na myśli twórczość Amerykanina) jednak – i dobrze się stało! – całkiem sporo.

Franciszek Pospieszalski ułożył repertuar koncertu (i tym samym płyty) chronologicznie, zgodnie z zawartością albumów sprzed prawie półwiecza. Na pierwszy ogień idą więc kompozycje z „Changes One”. Otwierający występ – po zapowiedzi dziennikarza radiowej „Trójki” Rocha Sicińskiego – „Remember Rockefeller at Attica” zaczyna się od bardzo intensywnego postbopowego wejścia zespołu (na razie bez pianisty) z grającymi unisono dęciakami. Grzegorz Tarwid dołącza dopiero po minucie, kiedy zmienia się wątek melodyczny; z czasem na plan pierwszy wybija się właśnie jego instrument, a zaraz po jego solówce „głos” zabiera kontrabasista. Ta środkowa część utworu czaruje subtelnością, stanowiąc istotny kontrast w porównaniu z energetycznymi preludium i finałem, w którym ponownie z całą mocą rozbrzmiewają nałożone na siebie partie trąbki Piotra Damasiewicza i saksofonu tenorowego Marka Pospieszalskiego. Jedno jest pewne: Kwintet przywitał się ze słuchaczami (i widzami) z wykopem, ale to i tak nic w porównaniu z tym, jak się za kilkadziesiąt minut pożegna.

„Sue’s Changes” to prawdziwa, ponad dwudziestodwuminutowa, wielowątkowa suita jazzowa. Pojawiające się w jej tytule „zmiany” mają tu bardzo konkretne znaczenie: to utwór, w którym wszystko wydaje się być płynne, ale jednocześnie mocno ze sobą powiązane. Muzycy swobodnie przechodzą od jednego stylu do drugiego (i kolejnych), instrumentaliści przekazują sobie „pałeczkę” w graniu solówek, chętnie także wchodzą ze sobą w dialogi. Mainstreamowy post-bop nierzadko ustępuje miejsca wtrętom stricte awangardowym, a te ewoluują w natchnione improwizacje. Raz robi się leniwie, niemal klubowo, to znów bardzo intensywnie, by nie rzec – czadowo. W jednym momencie saksofonista gra motyw, który jednoznacznie może kojarzyć się z folkiem, z kolei w zakończeniu – za sprawą trębacza – można odnieść wrażenie, że mamy do czynienia z wyciętą ze starej ścieżki dźwiękowej (obowiązkowo przedwojennej) nastrojową retro-balladą.

Będący łącznikiem pomiędzy „Changes One” i „Changes Two” ośmiominutowy „Duke Ellington’s Sound of Love” to hołd Mingusa złożony legendarnemu pianiście i bandleaderowi. Utwór w oryginale trwa – w zaokrągleniu – cztery bądź dwanaście minut, co oznacza tyle, że przygotowując własną wersję, Franciszek Pospieszalski postanowił ulokować się pośrodku. O sile jego wariantu decydują przede wszystkim stonowany dialog dęciaków oraz nastrojowe solo pianisty, ale nie pozwala zapomnieć o sobie również spinające całość klamrą podniosłe wprowadzenie i zwieńczenie utworu. W „Orange Was the Color of Her Dress, Then Silk Blue” Kwintet ponownie miał możność pełnego rozpostarcia skrzydeł: po postbopowym preludium muzycy – podobnie jak w „Sue’s Changes” – pozwalają sobie na stylistyczne rajdy, dzięki którym nie sposób się nudzić. Bywa, że zespół w jednej chwili snuje się leniwie, aby w następnej zaskoczyć mocnym rytmicznym akcentem. W osiemnaście minut Kwintet obiega świat, aby na koniec wrócić do punktu wyjścia, czyli klasycznego post-bopu.

Utworem zamykającym koncert jest „Black Bats and Poles” – jedyny numer, jaki nie wyszedł spod ręki Charlesa Mingusa, lecz Jacka Walratha, który zresztą wziął udział w grudniowej sesji w 1974 roku. Różnicę słychać od pierwszych sekund. Dużo w tej kompozycji niepokoju (vide otwierający ją pochód kontrabasu i wpisującego się w tę narrację fortepianu), a z czasem – coraz dynamiczniejszej improwizacji. Muzycy absolutnie nie oszczędzają się, zgodnie dążąc do zamykającego całość energetycznego free. Jeśli chwaliłem Kwintet Franciszka Pospieszalskiego za doskonałe i przemyślane otwarcie, to tym bardziej muszę pochwalić go za fenomenalny finał. Tak powinno się żegnać z publiką – rozemocjonowaną, w pełni usatysfakcjonowaną, ale jednocześnie wciąż spragnioną kolejnych wrażeń. Ten zespół pewnie już więcej płyt z muzyką legendarnego czarnoskórego kontrabasisty nie nagra, ale wielką szkodą dla polskiego jazzu byłoby zaniechanie dalszej działalności w tym składzie.

14 marca 2023

Skład:
Piotr Damasiewicz – trąbka
Marek Pospieszalski – saksofon tenorowy
Grzegorz Tarwid – fortepian
Franciszek Pospieszalski – kontrabas
Bartosz Szablowski – perkusja

Komentarze

Dodaj komentarz

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Tu miejsce na labirynt…: Dotyk fantastycznego piękna
Sebastian Chosiński

1 VI 2023

Powiedzenie o znalezieniu igły w stogu siana odnosi się do zaistnienia rzeczy niemal niemożliwej. A jednak od czasu do czasu one się wydarzają. Dowodem na to artystyczne spotkanie szwedzkiego klawiszowca Alexa Zethsona z greckim gitarzystą Giannisem Arapisem, które zaowocowało już kilkoma świetnymi płytami. Najnowsza to „Malplacé”, którą sygnuje kwintet Organ Donor.

więcej »

Tu miejsce na labirynt…: Zima w mojej głowie
Sebastian Chosiński

30 V 2023

Z tymi supergrupami człowiek prawie nigdy nie wie, czy za chwilę nie zawieszą działalności, ponieważ tworzący je muzycy zajmą się w końcu swoimi codziennymi obowiązkami i macierzystymi formacjami. W przypadku The End na szczęście ta prawidłowość nie dotyczy: Szwed Mats Gustafsson i Norweg Kjetil Møster starają się o to, by co dwa-trzy lata wejść do studia i nagrać nowy krążek. Tym razem jest to album noszący – po raz pierwszy anglojęzyczny – tytuł „Why Do You Mourn”.

więcej »

Tu miejsce na labirynt…: Przestrzeń do poszukiwań
Sebastian Chosiński

25 V 2023

Są na polskiej scenie jazzowej zespoły, które objawiają się rzadko, ale kiedy już wydają płyty – trudno przejść obok nich obojętnie. Opublikowany cztery lata po debiucie drugi krążek Petera Sextet, na czele którego stoi pianista Dariusz Petera, łączy w sobie wpływy free jazzu z awangardą i muzyką klasyczną. W tym kontekście jego tytuł – „Władza Algorytmów” – należy potraktować jako artystyczną przekorę.

więcej »