Zdzisław Beksiński (1929-2005) studiował w latach 1947-1952 na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Był artystą samoukiem, który osiągnął niekwestionowaną pozycję w polskiej sztuce współczesnej, potwierdzoną obecnością jego prac na prestiżowych wystawach i w kolekcjach muzealnych. Początkowo zajmował się fotografią, którą interesował się od lat studenckich, po 1956 zyskując uznanie jako twórca fotogramów o estetyce opartej o efekty fakturowe. W latach 1958-1962 tworzył abstrakcyjne obrazy-reliefy o bogatej fakturze, głównie metalowe, będące odmianą malarstwa materii. Pod koniec tego okresu powstawały ażurowe formy o kształtach figur i pełnoplastyczne rzeźby w metalu. Kolejnym etapem jego twórczości były lata 1962-1974, kiedy poświęcał się głównie rysunkowi. W latach 60. rysował piórkiem i tuszem figuralne kompozycje odznaczające się karykaturalną deformacją postaci. Od końca lat 60. tworzył rysunki węglem i kredkami, będące monochromatyczną odmianą jego równoległej twórczości malarskiej. Od 1974 zajmował się niemal niepodzielnie malarstwem. Jego charakterystyczny styl bazował na perfekcji technicznej, której towarzyszyła niezwykłość wizji. Malował świat po katastrofie, naznaczony piętnem śmierci i rozpadu. Jego obrazy zaludniają postaci i stwory o ludzkich wprawdzie bądź zwierzęcych kształtach, lecz o cechach fantomów, automatów lub rozpadających się trucheł. Artysta nie nadawał swym obrazom i rysunkom tytułów (poza porządkującymi symbolami), akcentując w ten sposób swój brak zainteresowania dla literackiej strony przedstawień. Sam mówił, że malując całkowicie poddaje się wizji, „fotografuje„ ją. W ostatnich latach włączył do swego warsztatu artystycznego elektroniczne techniki generowania obrazu, które wykorzystywał do tworzenia komputerowych fotomontaży. Sztuka Beksińskiego, wielokrotnie wystawiana i omawiana, budzi skrajne emocje wśród znawców i publiczności. Największa, systematycznie uzupełniana kolekcja jego prac w kraju znajduje się w Muzeum Historycznym w Sanoku, za granicą – w Paryżu, w posiadaniu Piotra Dmochowskiego, który od 1983 kolekcjonuje prace i promuje twórczość artysty. Zorganizował on wystawy indywidualne Beksińskiego m.in. w Galerie Valmay w Paryżu w 1985, 1986 i 1988 oraz stałą ekspozycję we własnej Galerie Dmochowski – Musée-galerie de Beksiński, istniejącej w latach 1989-1996. Jego też nakładem ukazały się monumentalne albumy artysty w 1988 i 1991. W Polsce monografię Beksińskiego pióra Tadeusza Nyczka opublikowały Arkady w 1989 (II wydanie w 1992). Wiosną 2005 roku w Pałacu Opatów w Gdańsku Oliwie miała miejsce duża wystawa obrazów Beksińskiego, a dyrektor Muzeum w Sanoku Wiesław Banach wydał obszerną monografię artysty.

Aleksander Gierymski (1850-1901), młodszy brat malarza Maksymiliana, był jednym z najwybitniejszych malarzy polskich XIX wieku, samodzielnie kształtującym własną wizję malarską i na drodze usilnych poszukiwań dochodzącym od realizmu do rezultatów bliskich impresjonizmowi. Naukę rozpoczął u Rafała Hadziewicza w warszawskiej Klasie Rysunkowej, a od 1868 studiował w Akademii monachijskiej u Hermanna Anchütza i Karla Pilloty’ego, uzyskując w 1872 na zakończenie studiów nagrodę za najlepszą kompozycję (Scena z „Kupca weneckiego„). W latach 1873-1879 przebywał w Rzymie, skąd w 1875 na krótko przyjechał do Warszawy, gdzie jego obrazy spotkały się z dużym uznaniem. Na dłużej zamieszkał w Warszawie w latach 1879-1889 malując obrazy rodzajowe (Święto trąbek, Pomarańczarka). Związał się wówczas z grupą artystów skupionych wokół czasopisma „Wędrowiec„, z którym współpracował jako rysownik. Od 1884 często zmieniał miejsca pobytu; przebywał przeważnie za granicą i tylko na krótko przyjeżdżał do Warszawy (1886 i 187) i Krakowa (1893-1894). Dłużej przebywał w Monachium (1888-1890 oraz 1898-1899), w Paryżu (1890-1893 i 1898-1899) i we Włoszech (1897-1898 i 1899-1901), na dłużej zatrzymując się w Wenecji, Palermo, Amalfi i w Rzymie. Brał udział w licznych wystawach – w Monachium, Paryżu Wiedniu, Berlinie oraz w Krakowie i Warszawie. Malował realistyczne obrazy rodzajowe (Święto Trąbek, Piaskarze), kompozycje stylizowane na dawne malarstwo weneckie (Sjesta włoska), sceny z okresu rokoka (W altanie), pejzaże, widoki miejskie, wnętrza, nokturny. Fascynował go problem światła i wywoływana przez nie zmienna gra barw; w słońcu, cieniu i przy sztucznym blasku miejskich latarni. Prace artysty w większości znajdują się w zbiorach muzealnych (m.in. Warszawa, Kraków, Poznań, Wrocław, Toruń, Kielce, Gdańsk, Katowice, Lwów). Tylko niewielka ich liczba stanowi ozdobę kolekcji prywatnych.

Zygmunt Menkes (1896-1986) naukę malarstwa rozpoczął pod kierunkiem Kazimierza Sichulskiego w lwowskiej Szkole Przemysłu Artystycznego. Następnie, w latach 1919-1922 studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych u Wojciecha Weissa. W roku 1922 wyjechał do Berlina, gdzie poznał Aleksandra Archipenkę i korzystał z jego wskazówek. Od roku 1923 stale przebywał w Paryżu. Związany ze środowiskiem artystów École de Paris, przyjaźnił się, m.in. z E. Zakiem i M. Chagallem. Uczestniczył w Salonach Jesiennych, Niezależnych i Tuileries, wystawiał w wielu galeriach paryskich. Często przyjeżdżał do kraju; był członkiem lwowskiego ugrupowania Nowa Generacja i krakowskiego Zrzeszenia Artystów Plastyków Zwornik, uczestniczył w wystawach we Lwowie i w Warszawie. Wiele podróżował, m.in. w 1928 był w Berlinie, a w 1935 w Hiszpanii (razem z A. Nachtem-Samborskim). W 1935 wyjechał do Nowego Jorku, gdzie osiadł na stałe i gdzie w 1936 miał wystawę indywidualną. Przez lata współpracował z tamtejszymi galeriami sztuki i wykładał w Art Students League. Malował portrety, akty, kompozycje figuralne, martwe natury i pejzaże, a po 1940 także obrazy nawiązujące do martyrologii Żydów. Jego malarstwo ulegało różnym przemianom stylistycznym. W okresie paryskim obrazy artysty bliskie były nurtom ekspresjonizmu i fowizmu. W okresie powojennym ograniczał kolorystykę, wprowadzał mocną linię konturu, bogatą fakturę, a z czasem także coraz wyraźniejszą geometryzację form.

Paweł (Paul) Merwart (1855–1902) – pochodził z rodziny polsko-francuskiej; matka była Polką, ojciec francuskim żołnierzem, biorącym udział w wojnie krymskiej. Szkołę średnią ukończył we Lwowie, gdzie rozpoczął też studia techniczne, kontynuowane następnie w Grazu. Raniony w pojedynku, wyjechał na rekonwalescencję do Włoch i tam podjął decyzję poświęcenia się sztuce. Studia malarskie rozpocząć miał w Wiedniu, później podobno uczył się w Grazu, Monachium i Düsseldorfie. W latach 1877-1884 kształcił się w École des Beaux-Arts w Paryżu, m.in. u Henri Lehmana i Isidore’a A. Pilsa. Jego studenckie prace kilkakrotnie nagradzane były medalami. Od 1882 pracował dla pisma „Le Monde Illustré” i – jako ilustrator-korespondent – wyjechał do Rosji i Austro-Węgier. Podczas tej podróży był także w Galicji; m.in. we Lwowie, Przemyślu, Kołomyi, w Tatrach i Karpatach. Około 1884 przyjął obywatelstwo francuskie, zamieszkał na stałe w Paryżu, równocześnie stale uczestnicząc w życiu francuskiej Polonii. W 1878 wziął udział w Powszechnej Wystawie w Paryżu, a w 1879 debiutował na oficjalnym Salonie, gdzie odtąd niemal corocznie wystawiał, zyskując renomę wziętego malarza i portrecisty. Wystawiał nie tylko we Francji, ale też w licznych miastach Europy (m.in. Wiedeń, Londyn, Praga, Berlin, Bruksela, Budapeszt, Hamburg) oraz w Stanach Zjednoczonych i Gujanie Francuskiej. Swoje prace stale przesyłał także na wystawy w Polsce – do Lwowa, Krakowa, Warszawy. W 1896 został mianowany malarzem departamentu kolonii, zapewne dzięki protekcji brata Emila, gubernatora francuskich terytoriów zamorskich. Podróżował, m.in. na Wyspy Kanaryjskie, do Senegalu, Sudanu, Konga, Tunezji, Mauretanii, Somalii. W kwietniu 1902 wypłynął na Martynikę jako członek rządowej komisji badającej wulkan Montagne Pelée. Zginął podczas jego wybuchu, 8 maja 1902. Był artystą wszechstronnym – malował olejno, akwarelą, pastelami, zajmował się grafiką i techniką fresku, był doskonałym rysownikiem i lustratorem. Tematyka jego prac obejmowała, m.in. sceny biblijne (Młody Mojżesz), sceny inspirowane literaturą (Sarah – Potop), portrety znanych osobistości (Helena Modrzejewska w roli Marii Stuart) i pięknych kobiet (tzw. galeria piękności), sceny rodzajowe i wreszcie obrazy o motywach egzotycznych, malowane podczas licznych podróży.

Jerzy Nowosielski (1923-2011) w 1940 zaczął studia w Kunstgewerbeschule w Krakowie. W 1942 przebywał przez niecały rok w Ławrze św. Jana Chrzciciela pod Lwowem. Studiował tam sztukę malowania i historię ikon. Po powrocie do Krakowa w 1943 nawiązał ponowne kontakty z kręgiem przyszłej Grupy Krakowskiej. Po wojnie kontynuował studia w ASP w Krakowie pod kierunkiem prof. Eugeniusza Eibischa (1945-1947). Na I Wystawie Sztuki Nowoczesnej w Krakowie w 1948/49 pokazał obrazy utrzymane w nurcie abstrakcji geometrycznej. W latach socrealizmu nie wystawiał, zajmując się w tym czasie scenografią oraz malowaniem cerkwi i kościołów. W 1955 w Łodzi zaprezentował swą pierwszą wystawę indywidualną, w 1956 wziął udział w XXVIII Biennale w Wenecji. W latach 1957-1962 był pedagogiem w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Łodzi, następnie w Akademii krakowskiej, gdzie wykładał na Wydziale Malarstwa do przejścia na emeryturę w 1993. W drugiej połowie lat 50. osiągnął charakterystyczny styl aktów, pejzaży i scen figuralnych we wnętrzach, który zawdzięczał swej fascynacji ikoną i doświadczeniom z malarstwem sakralnym. W 1976 podjął na nowo realizacje monumentalne, wykonując m.in. malowidła ścienne, stacje Drogi Krzyżowej i projekty witraży w kościele Opatrzności Bożej w Wesołej pod Warszawą (1976-1979). Artysta powszechnie uznawany był za autorytet w dziedzinie sztuki zakorzenionej w wartościach duchowych.

Alfred Wierusz-Kowalski (1849-1915), jeden z najwybitniejszych polskich malarzy tzw. szkoły monachijskiej był, obok Józefa Brandta i Władysława Czachórskiego, także najpopularniejszym z polskich artystów osiadłych i stale działających w Monachium. Zamieszkał tam w roku 1873, już po studiach w Warszawie i w Dreźnie. Przez rok uczył się jeszcze w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych pod kierunkiem Alexandra Wagnera, a następnie przeniósł się do prywatnej pracowni Brandta. Uznanie krytyki i publiczności zdobył wcześnie; jego obrazy, odznaczane medalami na wystawach były rozchwytywane przez kolekcjonerów i niemieckich handlarzy. W roku 1890 został honorowym profesorem Akademii monachijskiej. Malował sceny rodzajowe i rodzajowo-historyczne z motywami jeźdźców, rycerzy, myśliwych, koni, wilków i śniegów. Po podróży do Afryki w roku 1903 podejmował też tematy orientalne. W polskich zbiorach muzealnych znalazło się stosunkowo niewiele prac artysty – jego obrazy sprzedawane głównie na rynku niemieckim w większej liczbie trafiały do kolekcji prywatnych, głównie w Niemczech i Stanach Zjednoczonych. Obecne często pojawiają się i na polskim rynku sztuki, zawsze budząc zainteresowanie kolekcjonerów.

Stanisław Żukowski (1875-1944) – malarz pejzażysta; w latach 1892-1901 studiował w Moskiewskiej Szkole Malarstwa, Rzeźby i Architektury, m.in u Siergieja Korowina, Abrama Archipowa i Isaaka Lewitana. Po studiach pozostał w Rosji. Od 1896 uczestniczył w wystawach Towarzystwa Pieriedwiżników; w roku 1907 otrzymał tytuł akademika. Od 1923 stale mieszkał w Warszawie, gdzie wielokrotnie wystawiał w Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych. Był przede wszystkim znakomitym pejzażystą; malował także wnętrza i rzadziej portrety. Jego obrazy, zawsze wysoko cenione, niejednokrotnie były odznaczane medalami na wystawach – m.in. w roku 1912 na międzynarodowej wystawie w Monachium nagrodzono złotym medalem Jesienny wieczór. Podczas pobytu w Rosji, artysta najczęściej podpisywał swoje prace cyrylicą, później alfabetem łacińskim. Wiele jego obrazów znajduje się w polskich zbiorach muzealnych oraz w muzeach Moskwy, Petersburga i Mińska. Katalog znanych dzieł artysty zawiera bogato ilustrowana monografia, autorstwa M.U.Goriełowa [Stanisław Julianowicz Żukowskij, Moskwa 1982].