Dołącz do nas na Facebooku

x

Nasza strona używa plików cookies. Korzystając ze strony, wyrażasz zgodę na używanie cookies zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki. Więcej.

Zapomniałem hasła
Nie mam jeszcze konta
Połącz z Facebookiem Połącz z Google+ Połącz z Twitter
Esensja
dzisiaj: 20 kwietnia 2024
w Esensji w Esensjopedii

10 nie tak oczywistych piosenek Jacka Kaczmarskiego

Esensja.pl
Esensja.pl
Konrad Wągrowski
Dziś, z okazji 10 rocznicy śmierci Jacka Kaczmarskiego, media (jeśli oczywiście zauważą tę rocznicę) będą prawdopodobnie zarzucały nas najgłośniejszymi piosenkami – „Murami”, „Obławą”, „Źródłem”, „Naszą klasą”. Ja więc nieco na przekór proponuję swój własny osobisty wybór 10 mniej oczywistych piosenek Jacka.

Konrad Wągrowski

10 nie tak oczywistych piosenek Jacka Kaczmarskiego

Dziś, z okazji 10 rocznicy śmierci Jacka Kaczmarskiego, media (jeśli oczywiście zauważą tę rocznicę) będą prawdopodobnie zarzucały nas najgłośniejszymi piosenkami – „Murami”, „Obławą”, „Źródłem”, „Naszą klasą”. Ja więc nieco na przekór proponuję swój własny osobisty wybór 10 mniej oczywistych piosenek Jacka.
fot. Paweł Plenzner, źródło: Wikipedia
fot. Paweł Plenzner, źródło: Wikipedia
Włóczędzy
„Włóczędzy” z programu „Wojna postu z karnawałem” to najlepsza piosenka z najlepszego programu tria Kaczmarski-Gintrowski-Łapiński, programu, niestety, nigdy nie docenionego tak, jak na to zasługiwał. „Wojna postu…” powstała na początku lat 90. i jest przede wszystkim poetyckim komentarzem do tamtych czasów – czasów przejściowych, zachodzącej w Polsce transformacji. Ale „Włóczędzy” akurat nie odnoszą się do głównego tematu płyty – są bardziej osobistą refleksją. Tekst opowiada o wizycie trzech tytułowych wędrowców w jakiejś wiosce (może zakładać, że jest XVI, XVII stulecie) i wieczorze, jaki spędzają z miejscowymi w lokalnej karczmie. Na poziomie ogólnym mamy do czynienia z malowniczym obrazkiem historyczny. Na głębszym poziomie to oczywiście opowieść o samych artystach, którzy raczą słuchaczy opowieściami o „skarbach zdobytych, straconych” i żyją nieco jak tytułowi włóczędzy. Ale – jak to u Jacka bywało – można czytać ten utwór też w ujęciu ogólnoludzkim, o tęsknotach za innym życiem, o tym, że „choć mają co każdy tak chciałby mieć człowiek, a za byle co już gotowi zastawić, by włóczyć się, szukać i błądzić jak my”. Piękne i poruszające przy każdym przesłuchaniu.
Przeczucie (Cztery pory niepokoju)
Wstyd się przyznać, ale nie wiem dokładnie jakie jest przesłanie tej pięknej, tajemniczej i wywołującej dreszczyk piosenki, mogę tylko próbować ją zinterpretować. „Cztery pory niepokoju” zderzają dwa spojrzenia na świat – pogodną wizję pór roku, z najpiękniejszymi motywami każdego sezonu z mrocznym wspomnieniem o czających się w cieniu potworach – harpiach, upiorach, wodnikach, topielicach, strzygach i widziadłach… Coś złego, kryjącego się pod powierzchnią złudnego spokoju, niczym w „Blue Velvet” Davida Lyncha? Strach, nieustannie nam towarzyszący i definiujący nasze życie? Tak czy inaczej – muzycznie i tekstowo to prawdziwa perła.
Kantyczka z lotu ptaka
Bawi mnie zaglądanie na fora i czytanie interpretacji tej przecież w sumie nieskomplikowanej piosenki (przynajmniej w porównaniu do innych dzieł Jacka). Jedni piszą, że to wizja Polski sarmackiej, inni zachwycają się frazą „Pyta chciwy Żyd i Niemiec dziś po ile polska czystość” i – nie łapiąc ironii – utwierdzają się w swych ksenofobicznych poglądach. Tymczasem piękna i mądra kantyczka to właśnie podsumowanie wspomnianego wcześniej programu „Wojna postu z karnawałem” – stylizowana, jak to u Jacka, na dawniejsze czasy, próba spojrzenia na wachlarz polskich postaw w zupełnie nowej rzeczywistości po upadku komunizmu. Dziś już trochę zapomniana, znając Jacka, mógłby dopisać jej dalszy ciąg.
Ambasadorowie
Nie wiem, czy to najlepsza z wszystkich piosenek Kaczmarskiego inspirowanych malarstwem, ale z pewnością jedna z bardziej wpadających w ucho, znów łącząca rys epoki z ponadczasowym spojrzeniem (idealnie zresztą komponującym się z zamiarem artysty, urzeczywistnionym przez dodanie widocznej tylko z boku czaszki). Nie da się jej nie nucić, patrząc na cudny obraz Hansa Holbeina Młodszego w londyńskiej National Gallery.
Powrót
„Powrót” znamy przede wszystkim z wykonania Przemysława Gintrowskiego, ale piękny tekst jest oczywiście autorstwa Jacka Kaczmarskiego, nie może zabraknąć więc tego utworu, będącego kluczem do programu „Raj”, jak deklarowali sami artyści.
Widzenie
„Widzenie” pochodzi z płyty „Kosmopolak”, powstałej po koniec lat 80., gdy komunizm chylił się ku upadkowi, ale wszyscy sądzili, że ten upadek może rozciągnąć się na dekady i głównym wrażeniem było poczucie marazmu, beznadziei, upadku ale bez szans na zbudowanie czegoś nowego. „Widzenie”, prosty, choć łapiący za serce utwór, to marzenie o normalnym, zwykłym, spokojny kraju, które oczywiście musi okazać się tylko snem.
Czaty śmiełowskie
Czas na coś lżejszego, „Czaty śmiełowskie” to utwór oczywiście na poważne tematy dotyczące relacji artysty z polityczną rzeczywistością, ale lekki, dowcipny i celnie przywołujący postać samego wieszcza Adama (Mickiewicza, nie Małysza), który tak się zatracił w objęciach mężatki, że na Powstanie Listopadowe nie dał już rady dojechać.
Niech…
„Niech…”, poważniejszy utwór z „Pochwały łotrostwa” zamieszczam przede wszystkim ze względu na przepiękny refren.
Coś ty
Jak wiadomo, Jacek Kaczmarski miał szereg związków z kobietami, w większości zupełnie nieudanych, o czym niejednokrotnie, nie bez krytyki wobec własnej osoby, pisał wiersze. „Coś ty” to również piosenka o relacjach męsko-damskich, jednak, mimo pewnej goryczy, w zdecydowanie lekkim stylu.
Epitafium dla Włodzimierza Wysockiego
Miały być utwory mniej znane, ale jakoś nie mogę nie zakończyć tego osobistego wyboru słynnym „Epitafium dla Włodzimierza Wysockiego”, wciąż czekając, czy znajdzie się ktoś, kto napisze epitafium dla Jacka Kaczmarskiego…
koniec
10 kwietnia 2014

Komentarze

« 1 2
22 IV 2014   23:14:51

Nieoczywiste, trochę zapomniane, a wspaniałe wg mnie: 1788, Jan Kochanowski, Quasimodo, Trzy portrety, Warchoł, Elekcja, Mój pies, Epitafium dla Jesienina, Epitafium dla Boba Dylana i w końcu Rublow

24 IV 2014   13:53:04

Świetny wybór. "Przeczucie" to również mój ulubiony utwór (co do interpretacji, to jest zapisem lęków alkoholowych ubranych w kulturowe szaty). Podobnie "Ambasadorowie" - jeden z moich ulubionych. Od siebie dodałbym: przepięknego językowo i treściowo "Jana Kochanowskiego" z WPzK, "Walkę Jakuba z aniołem" z Raju, rewelacyjnych "Szulerów" wg Caravaggia (WPzK), liryczną "Kołysankę dla Kleopatry" (w interpretacji Tria Łódzko-Chojnowskiego), i chyba całą "Sarmatię" :)

Epitafiów (marnych) dla Jacka powstało kilka; jedyny utwór pożegnalny, który wytrzymał próbę czasu, to "Pamięci jacka K." Łukasza Majewskiego - nawet niedawno wykonywany na festiwalu "Metamorfozy sentymentalne" w Lublinie.

25 VIII 2017   14:27:17

Cztery pory niepokoju to nawet nie echa, a wprost pamiętnik, mrocznych, delirycznych stanów lekowych. Kaczmar miał wtedy dość ciężki alkoholowo i nie tylko okres w zyciu. Co oczywiście ani trochę nie umniejsza genialności na wielu płaszczyznach tego utworu i jego uniwersalności. Autor intuicyjnie (a może za Kęmpińskim? kto wie? Kaczmorski wszystko czytał jak leci :) ) konkluduje że najważniejszym instynktem i motorem działania jest lęk.

25 VIII 2017   14:39:26

@Bibliomisiek. Ha! widzę że nie tylko dla mnie interpretacja Czterech pór jest oczywista :)
Kołysanka dla Kleopatry - tak, mało znana a genialna.
Jan Kochanowski - kolejna perła, epopeja, ale w moich kregach znana była dobrze a i często śpiewana. Wiadomo że nie jest to Obława, no ale Kaczmar napisał z tego co pamiętam 800 piosenek, więc trudno by publika znała wszystkie w równym stopniu.
Natomiast jest taka piosenka o której mało wiedzą i wielbiciele Kaczmarskiego - Laputa. Kiedyś miałem fazę i w zapętleniu kilka godzin słuchałem ;)

« 1 2

Dodaj komentarz

Imię:
Treść:
Działanie:
Wynik:

Dodaj komentarz FB

Najnowsze

Od Lukrecji Borgii do bitew kosmicznych
Agnieszka ‘Achika’ Szady

1 XII 2023

Czy Magda Kozak była pierwszą Polką w stanie nieważkości? Ilu mężów zabiła Lukrecja Borgia? Kto pomógł bojownikom Bundu w starciu z carską policją? I wreszcie zdjęcie jakiego tajemniczego przedmiotu pokazywał Andrzej Pilipiuk? Tego wszystkiego dowiecie się z poniższej relacji z lubelskiego konwentu StarFest.

więcej »

Razem: Odcinek 3: Inspirująca Praktyczna Pani
Radosław Owczarek

16 XI 2023

Długie kolejki, brak podstawowych towarów, sklepowe pustki oraz ograniczone dostawy produktów. Taki obraz PRL-u pojawia się najczęściej w narracjach dotyczących tamtych czasów. Jednak obywatele Polski Ludowej jakoś sobie radzą. Co tydzień w Teleranku Pan „Zrób to sam” pokazuje, że z niczego można stworzyć coś nowego i użytecznego. W roku 1976 startuje rubryka „Praktycznej Pani”. A o tym, od czego ona się zaczęła i co w tym wszystkim zmalował Tadeusz Baranowski, dowiecie się z poniższego tekstu.

więcej »

Transformersy w krainie kucyków?
Agnieszka ‘Achika’ Szady

5 XI 2023

34. Międzynarodowy Festiwal Komiksu i Gier w Łodzi odbywał się w kompleksie sportowym zwanym Atlas Arena, w dwóch budynkach: w jednym targi i program, w drugim gry planszowe, zaś pomiędzy nimi kilkanaście żarciowozów z bardzo smacznym, aczkolwiek nieco drogim pożywieniem. Program był interesujący, a wystawców tylu, że na obejrzenie wszystkich stoisk należało poświęcić co najmniej dwie godziny.

więcej »

Polecamy

Zobacz też

Tegoż autora

Kosmiczny redaktor
— Konrad Wągrowski

Po komiks marsz: Maj 2023
— Sebastian Chosiński, Paweł Ciołkiewicz, Piotr ‘Pi’ Gołębiewski, Marcin Knyszyński, Marcin Osuch, Konrad Wągrowski

Statek szalony
— Konrad Wągrowski

Kobieta na szczycie
— Konrad Wągrowski

Przygody Galów za Wielkim Murem
— Konrad Wągrowski

Potwór i cudowna istota
— Konrad Wągrowski

Migające światła
— Konrad Wągrowski

Śladami Hitchcocka
— Konrad Wągrowski

Miliony sześć stóp pod ziemią
— Konrad Wągrowski

Tak bardzo chciałbym (po)zostać kumplem twym
— Konrad Wągrowski

W trakcie

zobacz na mapie »
Copyright © 2000- – Esensja. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Jakiekolwiek wykorzystanie materiałów tylko za wyraźną zgodą redakcji magazynu „Esensja”.