Uczelnia powstała w 1945 roku w Sopocie jako Państwowy Instytut Sztuk Plastycznych. Inicjatorami jej powstania byli zaprzyjaźnieni ze sobą artyści: Janusz Strzałecki, Krystyna i Juliusz Studniccy, Hanna i Jacek Żuławscy, Józefa i Marian Wnukowie, którzy kierowani chęcią włączenia się do odbudowy Gdańska i współtworzenia jego życia artystycznego, przyjechali w tym czasie na Wybrzeże. Pierwszy rok akademicki inaugurowano 15 października 1945 roku. Studia rozpoczęło wtedy 22 studentów. Z końcem tego roku zmieniono nazwę uczelni na Państwową Wyższą Szkołą Sztuk Pięknych (przemianowaną później na Państwową Wyższą Szkołą Sztuk Plastycznych w Gdańsku). Program oparto na ścisłej współpracy malarstwa i rzeźby ze sztukami użytkowymi: architekturą wnętrz, meblarstwem, tkactwem, ceramiką i grafiką użytkową.

W skład uczelni wchodziły trzy wydziały: Malarstwa, Rzeźby i Architektury Wnętrz. Od samego początku uczelnia była aktywnym ośrodkiem twórczym. W niedługim czasie związane z uczelnią środowisko artystyczne, zwane Szkołą Sopocką, zyskało sobie znaczną popularność. Uważa się, że wyróżnikiem tego środowiska w czasach socrealizmu było, wynikające z idei koloryzmu, szczególne respektowanie wartości malarskich. Jego specyfika wynikała także ze ścisłego zaangażowania w prace nad rekonstrukcją i odbudową Głównego Miasta Gdańska. Pojęcie Szkoła Sopocka wiąże się również z tkaniną dekoracyjną i ceramiką. W 1954 roku siedzibę uczelni przeniesiono do Gdańska, do odbudowanej po wojennych zniszczeniach Wielkiej Zbrojowni. Ten wzniesiony na początku XVII wieku gmach, znajdujący się pomiędzy Targiem Węglowym a ulicą Piwną jest najlepszym przykładem niderlandyzmu w architekturze Gdańska oraz jednym z najcenniejszych zabytków w mieście.

Częścią uczelni jest też stojąca nieopodal XV-wieczna, malownicza Baszta Słomiana. Rosnąca liczba studentów skłoniła władze uczelni do rozbudowy siedziby. W 1968 roku powstało nowe skrzydło, wzniesione wzdłuż ulicy Tkackiej, według projektu profesora uczelni Ryszarda Semki. W tamtym czasie uczyło się tu już około 150 studentów.

W 1996 roku uczelnia uzyskała status Akademii Sztuk Pięknych. Równocześnie własnością Akademii stał się zabytkowy budynek Małej Zbrojowni, zlokalizowany na Starym Przedmieściu, do którego przeniesiono Wydział Rzeźby. Uruchomiono studia licencjackie: edukacji artystycznej, fotografii, architektury wnętrz, grafiki projektowej, studia podyplomowe „architektura + dialog”.