Historię Teatru Dzieci Zagłębia rozpoczęła działalność artystyczna jego twórcy - Jana Dormana, będącego jego dyrektorem, kierownikiem artystycznym, reżyserem, scenografem przez 33 lata. Początkiem teatru była „zabawa w teatr” , którą wraz ze swoją żoną Janiną, prowadził wsosnowieckich szkołach podczas zajęć lekcyjnych w 1945 roku. Tak powstał „Międzyszkolny Teatr Dziecka”.

W 1946 roku teatr zmienił nazwę na „Eksperymentalny Teatr Dziecka”. Oprócz dzieci, na scenie pojawiły się wtedy pierwsi aktorzy „dorośli". Od 1949 roku, po przeniesieniu siedziby teatru do Będzina, grają w nim już tylko dorośli.

1 kwietnia 1951 roku aktorzy i przedstawiciele będzińskich zakładów pracy utworzyli Stowarzyszenie Teatralne pod nazwą „Teatr Dzieci Zagłębia”. Pod tą nazwą, do której w 1996 roku dodano imię Jana Dormana, teatr działa do dzisiaj.

Dziecięca „zabawa w teatr”, stała się zalążkiem nowatorstwa sceny będzińskiej, która przechodziła ewolucję od teatru lalki, teatru lalki i aktora, do planu żywego. Przez 33 lata na scenie będzińskiego teatru prezentowane były przedstawienia (Krawiec Pan Niteczka, Koziołek Matołek, Sen nocy letniej, Szczęśliwy Książe, Krzesiwo), które kształtowały wrażliwość dziecięcą i pobudzały wyobraźnię innych twórców teatralnych.

Po Janie Dormanie dyrekcję sceny będzińskiej przejmowali kolejno: Grzegorz Lewandowski, Waldemar Musiał, Małgorzata Majewska i Michał Rosiński., Arkadiusz Klucznik. Obecnie dyrektorem naczelnym i artystycznym jest Dariusz Wiktorowicz.

Różnorodny repertuar, dobrze dobrany zespół aktorski, oryginalna technika plastyczna, zarówno w budowi lalki, jak i w scenografii, sprawiły, iż w ostatnich latach z będzińską sceną podjęli współpracę najwybitniejsi reżyserzy teatrów lalkowych: Stanisław Ochmański, Krzysztof Rau, Henryk Ryl, Wojciech Wieczorkiewicz, Anna Proszkowska, Jerzy Bielunas , Bogusław Kierc; dla sceny projektowali zaś mistrzowie scenografii: Leokadia Serafinowicz, Adam Kilian, Rajmund Strzelecki, Ali Bunsch,Elżbieta Terlikowska, Joanna Braun ,Barbara Wójcik-Wiktorowicz czy Maria Balcerek

Teatr Dzieci Zagłębia wciąż jest teatrem podróżującym. Znaczną część swoich przedstawień gra poza siedzibą, na większych i mniejszych scenach regionu, województwa śląskiego, a nawet województw ościennych.Mimo, że nasz teatr w bajkowym i baśniowym repertuarze większość propozycji kieruje do widzów najmłodszych, i choć postrzegany jest jako teatr tylko dla dzieci, jest propozycją dla wszystkich. Posiada bowiem w programie propozycje dla młodzieży i dorosłych, organizuje szereg impresaryjnych spotkań ze sztuką, które zyskały uznanie w Polsce.Będziński teatr lalek jest zatem teatrem niezwykłym, teatrem w którym wszystko jest możliwe, wszystko może się zdarzyć.

Teatr Dzieci Zagłębia im. Jana Dormana w sezonie teatralnym 2004/2005 - 2005/2006 obchodził jubileusz LX rocznicy powstania oraz XX rocznicę śmierci Jana Dormana. Stąd w repertuarze znalazły się przedstawienia specjalne, zarówno nawiązujące do idei założyciela teatru, jak i powracające do kanonu literatury dla młodej widowni. Ostatnie premiery Teatru Dzieci Zagłębia to spektakl „Momo, czyli przypowieść o złodziejach czasu” w reżyserii Marka Pasiecznego oraz „Robinson Crusoe” – interaktywny spektakl wyreżyserowany przez - Dariusza Wiktorowicza.