Dwa odrębne utwory Witkacego o charakterze publicystycznym łączy stanowisko autora:

„Oświadczam oficjalnie, że piszę poważnie i chcę wreszcie coś bezpośrednio pożytecznego zdziałać…”.

W książce stanowiącej pierwszą część tomu („Nikotyna, alkohol, kokaina…”) Witkiewicz przedstawił swój – bardzo krytyczny – stosunek do narkotyków i przeżycia związane z ich zażywaniem. W części drugiej („Niemyte dusze”) pisarz proponuje społeczeństwu psychoanalizę jako narzędzie ocalenia przed nadciągającym kataklizmem. Uświadomiwszy rodakom polskie grzechy główne, chce ich od nich uwolnić, to znaczy „umyć” ich dusze.